DOI article:
Małkiewicz, Adam: Zespół architektoniczny na Bielanach pod Krakowem (1605 - 1630)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.26549#0297
49 R. Wittkowe r, o. c., s. 214 uważa kontrast między statyką murów i dynamiką
podziałów za istotny dla architektury manierystycznej.
50 R. W i 11 k o w e r, o. c., s. 210. Podobnie jak zasada podwójnej funkcji cliaraktery-
styczna głównie dla budowli parterowych także zasada inwersji, typowa dla wielokon-
dygnacjowycb, powoduje wraźenie niestałego rucliu (unstable movement).
51 Tamże, s. 212—3. PermuŁacja jest właściwie szczególnym przypadkiem podwójnej
funkcji.
52 Tamże, s. 206.
53 Reprodukcja: A. V e n t u r i, Sloriu delUarte ilaliana, t. XI, cz. II, Milano 1939,
fig. 174.
54 Reprodukcja: jw., fig. 520.
55 Reprodukcja: jw., fig. 334.
56 Reprodukcja: J. Zachwatowicz, Architehtura polska do polowy XIX wiehu,
wyd. II, Warszawa 1956, fig. 193.
57 Reprodukcja: T. Dobrowolski, SzLuha Krahowa, wyd. II, Kraków 1959, fig. 170.
58 H. W i 1 1 i c h, Giacomo Barozzi da Vignola, Strassburg 1906, s. 51.
59 Literaturę odnoszącą się do zagadnienia manieryzmu w architekturze omawiają:
R. W i 11 k o w e r, o. c., s. 214 i E. W ii s t e n, Die Architektur des Manierismus in
England, Łeipzig 1951, s. 9, także J. Biało.stocki, Baroh, Styl epoha postawa,
(Biuletyn HS XX, 1958, nr 1, s. 12—35 — referat wygłoszony dn. 21. XI. 1957 na sesji nauko-
wej w Poznaniu, poświęconej sztuce epoki baroku, drukowany też w: J. Białostocki,
Pięć wiehów myśli o sztuce, Warszawa 1959, s. 215—244).
60 A. B 1 u n t, Artistic Theory in Italy 1450—1660, Oxford 1940. 0 odbiciu kontr-
reformacji w sztuce por. dyskusję toczącą się w latach dwudziestych między Weisbachem,
uważającym wczesny I)arok za styl kontrreformacji, a Pevsnerem, przypisującym tę rolę
manieryzmowi. Zestawienie tytułów ich prac na ten temat podaje J. Białostocki
(Baroh o. c., s. 18, przyp. 35).
01 S. Ł o z a, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, s. 296 jako czas
działalności Succatorego na Bielanach przyjmuje okres 1622—1642.
62 Por. przypis 29.
03 U. 1 h i e m e, F. B e c k e r, Allgemeines Lexihon der Bildenden Kiinstler, t. XXXI,
Leipzig 1937, s. 338.
64 Bau und Kunstdenkmalen Herzogtums Oldenburg, t. IV, 1907, s. 41.
Uo 0. B e n e s c h, The Art oj the Renaissance in Northern Europe, its Relation to the
Contemporary Spiritual and Intellectual Movements, wyd. II, Harward, Cambridge, Mass.
1947, s. 128—9, por. J. Białostocki, Manieryzm i począthi realizmu iv pejzażu
niderlandzhim (Biuletyn HS 1950, s. 106).
66 S. T o m k o w i c z, Bielany o. c., s. 13 sugeruje, że Wolski sprowadził Spezzę, któ-
rego zapewne poznał w czasie swej bytności w Pradze. Spezza miał tam być cenionym
architektem jako autor pałacu Wallensteina w Pradze i kartuzji w Valdicach. Wniosek,
w zasadzie słuszny, oparty jest na błędnych przesłankach, bo w pracach przy pałacu hrał
Spezza udział w latach 1623—1625, kartuzję zaś wzniesiono po jego śmierci, nie mógł więc
przed swoim pobytem w Polsce być znanym jako ich budowniczy.
67 U. T h i e m e, F. B e c k e r, 7. c.} podaje dalę 1621 (w tym roku rozpoczęto prace
przy budowie pałacu Wallensteina w Pradze). Pewna jest obecność Spezzy w Pradze
w r. 1623. W każdym razie powrócił on do Czech dopiero po bitwie pod Białą Górą.
68 J. M o r a v e k, Z. W i r t h, ValdŚtejnUv Jicin (Umeni, t. VII, 1934, s. 273—282
i 447—466). To samo rozszerzone w osobnej odbitce: J. M o r a v e k, Z. W i r t h,
Valdstejnuv Jićin. Prispeveh h dejinam barohniho stavitelstvi v Ćechach, Praha 1946.
W pracy niniejszej posługuję się drugą pozycją jako pełniejszą.
69 J. M o r a v e k, Z. W i r t h, o. c., s. 15; C. M e r h o u t, Valdśtejnski Palac, Praha
1955.
70 J. M o r a v e k, Z. W i r t h, l. c.
181
podziałów za istotny dla architektury manierystycznej.
50 R. W i 11 k o w e r, o. c., s. 210. Podobnie jak zasada podwójnej funkcji cliaraktery-
styczna głównie dla budowli parterowych także zasada inwersji, typowa dla wielokon-
dygnacjowycb, powoduje wraźenie niestałego rucliu (unstable movement).
51 Tamże, s. 212—3. PermuŁacja jest właściwie szczególnym przypadkiem podwójnej
funkcji.
52 Tamże, s. 206.
53 Reprodukcja: A. V e n t u r i, Sloriu delUarte ilaliana, t. XI, cz. II, Milano 1939,
fig. 174.
54 Reprodukcja: jw., fig. 520.
55 Reprodukcja: jw., fig. 334.
56 Reprodukcja: J. Zachwatowicz, Architehtura polska do polowy XIX wiehu,
wyd. II, Warszawa 1956, fig. 193.
57 Reprodukcja: T. Dobrowolski, SzLuha Krahowa, wyd. II, Kraków 1959, fig. 170.
58 H. W i 1 1 i c h, Giacomo Barozzi da Vignola, Strassburg 1906, s. 51.
59 Literaturę odnoszącą się do zagadnienia manieryzmu w architekturze omawiają:
R. W i 11 k o w e r, o. c., s. 214 i E. W ii s t e n, Die Architektur des Manierismus in
England, Łeipzig 1951, s. 9, także J. Biało.stocki, Baroh, Styl epoha postawa,
(Biuletyn HS XX, 1958, nr 1, s. 12—35 — referat wygłoszony dn. 21. XI. 1957 na sesji nauko-
wej w Poznaniu, poświęconej sztuce epoki baroku, drukowany też w: J. Białostocki,
Pięć wiehów myśli o sztuce, Warszawa 1959, s. 215—244).
60 A. B 1 u n t, Artistic Theory in Italy 1450—1660, Oxford 1940. 0 odbiciu kontr-
reformacji w sztuce por. dyskusję toczącą się w latach dwudziestych między Weisbachem,
uważającym wczesny I)arok za styl kontrreformacji, a Pevsnerem, przypisującym tę rolę
manieryzmowi. Zestawienie tytułów ich prac na ten temat podaje J. Białostocki
(Baroh o. c., s. 18, przyp. 35).
01 S. Ł o z a, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, s. 296 jako czas
działalności Succatorego na Bielanach przyjmuje okres 1622—1642.
62 Por. przypis 29.
03 U. 1 h i e m e, F. B e c k e r, Allgemeines Lexihon der Bildenden Kiinstler, t. XXXI,
Leipzig 1937, s. 338.
64 Bau und Kunstdenkmalen Herzogtums Oldenburg, t. IV, 1907, s. 41.
Uo 0. B e n e s c h, The Art oj the Renaissance in Northern Europe, its Relation to the
Contemporary Spiritual and Intellectual Movements, wyd. II, Harward, Cambridge, Mass.
1947, s. 128—9, por. J. Białostocki, Manieryzm i począthi realizmu iv pejzażu
niderlandzhim (Biuletyn HS 1950, s. 106).
66 S. T o m k o w i c z, Bielany o. c., s. 13 sugeruje, że Wolski sprowadził Spezzę, któ-
rego zapewne poznał w czasie swej bytności w Pradze. Spezza miał tam być cenionym
architektem jako autor pałacu Wallensteina w Pradze i kartuzji w Valdicach. Wniosek,
w zasadzie słuszny, oparty jest na błędnych przesłankach, bo w pracach przy pałacu hrał
Spezza udział w latach 1623—1625, kartuzję zaś wzniesiono po jego śmierci, nie mógł więc
przed swoim pobytem w Polsce być znanym jako ich budowniczy.
67 U. T h i e m e, F. B e c k e r, 7. c.} podaje dalę 1621 (w tym roku rozpoczęto prace
przy budowie pałacu Wallensteina w Pradze). Pewna jest obecność Spezzy w Pradze
w r. 1623. W każdym razie powrócił on do Czech dopiero po bitwie pod Białą Górą.
68 J. M o r a v e k, Z. W i r t h, ValdŚtejnUv Jicin (Umeni, t. VII, 1934, s. 273—282
i 447—466). To samo rozszerzone w osobnej odbitce: J. M o r a v e k, Z. W i r t h,
Valdstejnuv Jićin. Prispeveh h dejinam barohniho stavitelstvi v Ćechach, Praha 1946.
W pracy niniejszej posługuję się drugą pozycją jako pełniejszą.
69 J. M o r a v e k, Z. W i r t h, o. c., s. 15; C. M e r h o u t, Valdśtejnski Palac, Praha
1955.
70 J. M o r a v e k, Z. W i r t h, l. c.
181