DOI Artikel:
Dobrowolski, Tadeusz: Malowidła ścienne w Mieronicach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26680#0093
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
CCXXIII
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 9
1971
Tadeusz Dobrowolski
MALOWIDŁA ŚCIENNE W MIERONICACH
Wieś Mieronice, dawniej Mironice, w w. XIV określona m. in. jako Miro-
niwicz i Mironowicz (Acta Cameralia), położona koło Wodzisławia w powiecie
i dekanacie jędrzejowskim, nosi nazwę patronimiczną. Musiała więc być włas-
nością rycerską. Jedynym we wsi pomnikiem przeszłości (z okresu rozdrob-
nienia feudalnego) jest kościćł pod wezwaniem Św. Jakuba, a właściwie tylko
jego maleńkie, ceglane, orientowane prezbiterium, wzniesione na planie prawie
kwadratowym. Właściwa mu prostota podkreśla jego prowincjonalizm i wiej-
skość. Prezbiterium to, w swoim czasie poprzedzone drewnianą nawą 1, posiada
bardzo nikłe wymiary, gdyż jego ściany boczne od strony wnętrza wynoszą
w przybliżeniu każda po 5 m, a wschodnia 4,50 m.
W murach występuje „wendyjski“ układ starannie formowanych i dobrze
wypalonych cegieł, wzbogacony gęsto, choć nieregularnie rozmieszczoną cegłą
znacznie od innych ciemniejszą, lecz nie czarną, zbliżoną do zendrówki. Górą
murów biegnie zdwojony, zębaty pas kantówek, po stronie wschodniej zastą-
piony poziomym fryzem arkadkowym. Nad nim, w strzelistym trójkącie szczy-
towym, mieści się przeprute w murze okienko w kształcie krzyża łacińskiego.
Jedno dawne okno w ścianie północnej zostało odkryte pod tynkiem bezpośred-
nio przed II wojną światową, dwa inne, zmienione w w. XVI i zakończone
wówczas półkoliście, znajdują się w ścianie wschodniej i jiołudniowej 2.
1 Wedhig J. Długosza (Liber Benef. II, s. 88) kościół „ab initio structurae łigneae in anti-
quo fundo“.
2 Kościół jest reprodukowany w publikacjach: T. Szydłowski, Pomniki architektury epoki
piastowskiej w województwie krakowskim i kieleckim, Kraków 1928, s. 87 88, ryc. 86 88 oraz
T. Przypkowski, Powiat jędrzejowski (Katalog zabytków sztuki w Polsce III, ^oj. kieleckie,
zesz. 3, Warszawa 1957, s. 21—22, ryc. 2, 4, 61, 62; tutaj starsza literatura przedmiotu). Najwięcej
materiału fotograficznego przynosi Z. Świechowski, Budownictwo romariskie w Polsce. Katalog
zabytków, Warszawa 1963, s. 167—8, ryc. 392—399.
85
CCXXIII
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. 9
1971
Tadeusz Dobrowolski
MALOWIDŁA ŚCIENNE W MIERONICACH
Wieś Mieronice, dawniej Mironice, w w. XIV określona m. in. jako Miro-
niwicz i Mironowicz (Acta Cameralia), położona koło Wodzisławia w powiecie
i dekanacie jędrzejowskim, nosi nazwę patronimiczną. Musiała więc być włas-
nością rycerską. Jedynym we wsi pomnikiem przeszłości (z okresu rozdrob-
nienia feudalnego) jest kościćł pod wezwaniem Św. Jakuba, a właściwie tylko
jego maleńkie, ceglane, orientowane prezbiterium, wzniesione na planie prawie
kwadratowym. Właściwa mu prostota podkreśla jego prowincjonalizm i wiej-
skość. Prezbiterium to, w swoim czasie poprzedzone drewnianą nawą 1, posiada
bardzo nikłe wymiary, gdyż jego ściany boczne od strony wnętrza wynoszą
w przybliżeniu każda po 5 m, a wschodnia 4,50 m.
W murach występuje „wendyjski“ układ starannie formowanych i dobrze
wypalonych cegieł, wzbogacony gęsto, choć nieregularnie rozmieszczoną cegłą
znacznie od innych ciemniejszą, lecz nie czarną, zbliżoną do zendrówki. Górą
murów biegnie zdwojony, zębaty pas kantówek, po stronie wschodniej zastą-
piony poziomym fryzem arkadkowym. Nad nim, w strzelistym trójkącie szczy-
towym, mieści się przeprute w murze okienko w kształcie krzyża łacińskiego.
Jedno dawne okno w ścianie północnej zostało odkryte pod tynkiem bezpośred-
nio przed II wojną światową, dwa inne, zmienione w w. XVI i zakończone
wówczas półkoliście, znajdują się w ścianie wschodniej i jiołudniowej 2.
1 Wedhig J. Długosza (Liber Benef. II, s. 88) kościół „ab initio structurae łigneae in anti-
quo fundo“.
2 Kościół jest reprodukowany w publikacjach: T. Szydłowski, Pomniki architektury epoki
piastowskiej w województwie krakowskim i kieleckim, Kraków 1928, s. 87 88, ryc. 86 88 oraz
T. Przypkowski, Powiat jędrzejowski (Katalog zabytków sztuki w Polsce III, ^oj. kieleckie,
zesz. 3, Warszawa 1957, s. 21—22, ryc. 2, 4, 61, 62; tutaj starsza literatura przedmiotu). Najwięcej
materiału fotograficznego przynosi Z. Świechowski, Budownictwo romariskie w Polsce. Katalog
zabytków, Warszawa 1963, s. 167—8, ryc. 392—399.
85