Jacek
Friedrich
II. 9. Bon na 100 marek, 1922 r., rewers
obowiązywania marki niemieckiej gdański magistrat wypuścił w październiku
1920 r. milion sztuk monety dziesięciofenigowej opatrzonej herbem Gdańska38.
Jak piszą Marian Gumowski i Marian Pelczar w swej podstawowej pracy na temat
pieniądza gdańskiego, monety te, jakkolwiek uznawano je dość powszechnie
za niezbyt udane, stały się przedmiotem zbieractwa gdańszczan, którzy przecho-
wywali je na pamiątkę39. Po ich oficjalnym wycofaniu z obiegu, pomimo wezwań
magistratu, nie wymieniono ani jednej sztuki tej pierwszej po wojnie gdańskiej
monety! Można tylko przypuszczać, że decydującym czynnikiem była w tym
wypadku duma gdańszczan z posiadania lokalnego pieniądza40.
W znacznie większym zakresie znaki pieniężne posłużyły autoprezentacji
miasta w okresie nieco późniejszym. Na skutek galopującej inflacji marki
niemieckiej Senat Wolnego Miasta rozpoczął bowiem w październiku 1922 r.
emisję bonów dla miasta Gdańska41. Pomiędzy październikiem 1922 r. a koń-
cem r. 1923, kiedy to wprowadzono do obiegu guldena gdańskiego, Senat
38 Monetę zaprojektował profesor gdańskiej Wyższej Szkoły Technicznej Ernst Petersen.
Ze względu na liczne stemple, z których bito tę monetę, funkcjonowała ona w ponad czterdziestu
odmianach, w tym w dwóch podstawowych, M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądzgdański..., s. 20-21.
39 Ibidem, s. 21.
40 Pomimo wątpłiwości co do samej istoty Wolnego Miasta, postrzeganego jako twór osob-
liwy i przez większość gdańszczan politycznie niepożądany, jego mieszkańcy wykazywali swego
rodzaju fascynację swym minipaństwem i jego symbolami; na fenomen ten trafnie zwraca
uwagę P.O. Loew, Danzig und seine Vergangenheit..., s. 298-299.
41 Senat był emitentem bonów dla miasta Gdańska na podstawie artykułu 69. konstytucji
gdańskiej, por. M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądzgdański..., s. 22. Ograniczam się tu do wska-
192
Friedrich
II. 9. Bon na 100 marek, 1922 r., rewers
obowiązywania marki niemieckiej gdański magistrat wypuścił w październiku
1920 r. milion sztuk monety dziesięciofenigowej opatrzonej herbem Gdańska38.
Jak piszą Marian Gumowski i Marian Pelczar w swej podstawowej pracy na temat
pieniądza gdańskiego, monety te, jakkolwiek uznawano je dość powszechnie
za niezbyt udane, stały się przedmiotem zbieractwa gdańszczan, którzy przecho-
wywali je na pamiątkę39. Po ich oficjalnym wycofaniu z obiegu, pomimo wezwań
magistratu, nie wymieniono ani jednej sztuki tej pierwszej po wojnie gdańskiej
monety! Można tylko przypuszczać, że decydującym czynnikiem była w tym
wypadku duma gdańszczan z posiadania lokalnego pieniądza40.
W znacznie większym zakresie znaki pieniężne posłużyły autoprezentacji
miasta w okresie nieco późniejszym. Na skutek galopującej inflacji marki
niemieckiej Senat Wolnego Miasta rozpoczął bowiem w październiku 1922 r.
emisję bonów dla miasta Gdańska41. Pomiędzy październikiem 1922 r. a koń-
cem r. 1923, kiedy to wprowadzono do obiegu guldena gdańskiego, Senat
38 Monetę zaprojektował profesor gdańskiej Wyższej Szkoły Technicznej Ernst Petersen.
Ze względu na liczne stemple, z których bito tę monetę, funkcjonowała ona w ponad czterdziestu
odmianach, w tym w dwóch podstawowych, M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądzgdański..., s. 20-21.
39 Ibidem, s. 21.
40 Pomimo wątpłiwości co do samej istoty Wolnego Miasta, postrzeganego jako twór osob-
liwy i przez większość gdańszczan politycznie niepożądany, jego mieszkańcy wykazywali swego
rodzaju fascynację swym minipaństwem i jego symbolami; na fenomen ten trafnie zwraca
uwagę P.O. Loew, Danzig und seine Vergangenheit..., s. 298-299.
41 Senat był emitentem bonów dla miasta Gdańska na podstawie artykułu 69. konstytucji
gdańskiej, por. M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądzgdański..., s. 22. Ograniczam się tu do wska-
192