DOI Artikel:
Friedrich, Jacek: Propaganda wizualna Wolnego Miasta Gdańska
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.28101#0214
26
27
28
II. 26. Moneta dwudziestopięcioguldenowa, proj. Friedrich Fischer (?),
1930 r., rewers
II. 27. Moneta dziesięcioguldenowa, 1935 r., awers
II. 28 Monety fenigowe z 1932 r., proj. Erich Volmar:
a) dziesięciofenigowa, rewers; b) pięciofenigowa, rewers
Rady: „Nec temere nec timide” - z reguły napis ten pojawia się na rancie
monety91, w dwóch wypadkach zajmując wszakże honorowe miejsce na awer-
sie: ponad gdańskim herbem (il. 27)92.
Na tym tle wyjątkowy charakter mają dwie drobne monety z 1932 r.,
0 nominale 5 i 10 fenigów. Zaprojektowane przez gdańskiego architekta i kon-
serwatora zabytków Ericha Volmara są jedynymi monetami wyemitowanymi
w czasach Wolnego Miasta, na których zrezygnowano z herbu Gdańska,
ponadto zaś ich ikonografia zdecydowanie wykracza poza standard znaków
pieniężnych gdańskiego państwa. Zamiast bowiem historycznych żaglowców
czy zabytków lokalnej architektury, którymi zapełniano powierzchnie gdań-
skich bonów, banknotów i monet, znajdziemy na nich dwie pospolite bałtyckie
ryby - dorsza i flądrę93 (il. 28 a, b).
To jednak wyjątek od ukierunkowanej na gdańską przeszłość ikonogra-
ficznej praktyki. Praktyki, która obejmowała nie tylko znaki pieniężne, ałe
1 znaki pocztowe. Motywy pojawiające się na gdańskich znaczkach, cało-
stkach czy oficjalnych emisjach kart pocztowych są bowiem uderzająco
podobne do tych znanych nam z bonów, banknotów i monet. Trzeba jed-
nak od razu zauważyć, że na znaczkach pojawiają się niekiedy, choć niezbyt
często, także motywy współczesne, czy wręcz bieżące, których próżno szu-
kać na znakach pieniężnych, co zresztą wynika całkiem oczywistej funkcji
znaczka pocztowego, jaką jest przecież również upamiętnianie bieżących
wydarzeń.
91 Ibidem, s. 201-204, nr 518-522, 524, 525 i 527.
92 M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądzgdański..., s. 49-50, nr 116 i 121 oraz J. Dutkowski,
A. Suchanek, Corpus Nummorum..., s. 203, nr 523 i 524.
93 M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądz gdański..., s. 52-53, nr 130 i 133; J. Dutkowski,
A. Suchanek, Corpus Nummorum..., s. 199, nr 511 i 513.
210
27
28
II. 26. Moneta dwudziestopięcioguldenowa, proj. Friedrich Fischer (?),
1930 r., rewers
II. 27. Moneta dziesięcioguldenowa, 1935 r., awers
II. 28 Monety fenigowe z 1932 r., proj. Erich Volmar:
a) dziesięciofenigowa, rewers; b) pięciofenigowa, rewers
Rady: „Nec temere nec timide” - z reguły napis ten pojawia się na rancie
monety91, w dwóch wypadkach zajmując wszakże honorowe miejsce na awer-
sie: ponad gdańskim herbem (il. 27)92.
Na tym tle wyjątkowy charakter mają dwie drobne monety z 1932 r.,
0 nominale 5 i 10 fenigów. Zaprojektowane przez gdańskiego architekta i kon-
serwatora zabytków Ericha Volmara są jedynymi monetami wyemitowanymi
w czasach Wolnego Miasta, na których zrezygnowano z herbu Gdańska,
ponadto zaś ich ikonografia zdecydowanie wykracza poza standard znaków
pieniężnych gdańskiego państwa. Zamiast bowiem historycznych żaglowców
czy zabytków lokalnej architektury, którymi zapełniano powierzchnie gdań-
skich bonów, banknotów i monet, znajdziemy na nich dwie pospolite bałtyckie
ryby - dorsza i flądrę93 (il. 28 a, b).
To jednak wyjątek od ukierunkowanej na gdańską przeszłość ikonogra-
ficznej praktyki. Praktyki, która obejmowała nie tylko znaki pieniężne, ałe
1 znaki pocztowe. Motywy pojawiające się na gdańskich znaczkach, cało-
stkach czy oficjalnych emisjach kart pocztowych są bowiem uderzająco
podobne do tych znanych nam z bonów, banknotów i monet. Trzeba jed-
nak od razu zauważyć, że na znaczkach pojawiają się niekiedy, choć niezbyt
często, także motywy współczesne, czy wręcz bieżące, których próżno szu-
kać na znakach pieniężnych, co zresztą wynika całkiem oczywistej funkcji
znaczka pocztowego, jaką jest przecież również upamiętnianie bieżących
wydarzeń.
91 Ibidem, s. 201-204, nr 518-522, 524, 525 i 527.
92 M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądzgdański..., s. 49-50, nr 116 i 121 oraz J. Dutkowski,
A. Suchanek, Corpus Nummorum..., s. 203, nr 523 i 524.
93 M. Gumowski, M. Pelczar, Pieniądz gdański..., s. 52-53, nr 130 i 133; J. Dutkowski,
A. Suchanek, Corpus Nummorum..., s. 199, nr 511 i 513.
210