DOI article:
Dziubicka, Beata: Kino "Leningrad" w Gdańsku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.28101#0239
wykonano w pracowni Mariana Ogorzei - największej ówcześnie gdańskiej
kuźni artystycznej20.
Fasada od ul. Piwnej otrzymała formę pięciu czteropiętrowych kamieni-
czek szczytowych ukształtowanych w duchu dawnej architektury gdańskiej
(il. 11-12). Kamienica przy ul. Piwnej 22 uzyskała wygląd zbliżony do przedwo-
jennego, zrekonstruowano jej manierystyczny portal oraz siedemnastowieczne
dekoracje szczytu. W fasadach kamienic przy ul. Piwnej 24 oraz 26 nawiązano
również do XVII w. Z kolei fasada pod numerem 25 została zakomponowana
w duchu osiemnastowiecznego rokoka gdańskiego. Najbardziej „nowoczesna”
była elewacja przy ul. Piwnej 23. W pewnym sensie nawiązywała do form
przedwojennych, a jednocześnie do fasady od ul. Długiej. Elewacje boczne
od ul. Kaletniczej i Lektykarskiej kryjące salę kinową pierwotnie projekto-
wano jako wielką płaszczyznę dekorowaną kasetonami, wspartą na boniowa-
nym parterze i zwieńczoną balustradową attyką, pozostawiono ją ostatecznie
w zasadzie bez dekoracji (il. 13). Obecna, w postaci geometrycznej kompozycji
abstrakcyjnej, pochodzi z lat sześćdziesiątych (il. 14). W chwili powstania była
atrakcyjnym dopełnieniem wypełnionych zielenią dziedzińców bocznych, jed-
nak zakłóciła stylistykę gmachu.
Klasyńkacja architektoniczna i plastyczna budynku kina „Leningrad”
powinna być rozpatrywana na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest polityczna
ranga gmachu. Świadczy o niej już sama nazwa kina, która związana została
z terminem oddania go do użytku w rocznicę rewolucji październikowej21.
W tym kontekście kino było znakiem wdzięczności za wyzwolenie Gdańska
przez Armię Czerwoną oraz symbolem przyjaźni z narodami Związku Radzie-
ckiego22. Podczas oficjalnej uroczystości otwarcia pojawiły się znaczące postaci
ze świata polityki, wyświetlono podczas niej dwie propagandowe produkcje
filmowe: Gdańską opowieść oraz Admirała Uszkowa23.
Budynek kina w oczach ówczesnej propagandy sprawdzał się również w swej
społecznej roli określonej w sloganie „PRL zabezpiecza stały wzrost dobrobytu
[...] i poziomu kulturalnego mas ludowych”24. Prasa szeroko komentowała
otwarcie kina jako jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych roku. Arty-
kuły na jego temat ukazywały się zarówno w wydawnictwach lokalnych, jak
i ogólnopolskich. Podkreślano przy tym zasługi społeczeństwa zaangażowanego
20 J. Serednicki, Latarnie gdańskie, „Dziennik Bałtycki” 1954, nr 27, [„Rejsy”, s. 2],
21 Nazwa ta została nadana w drodze konkursu zorganizowanego przez redakcję „Dziennika
Bałtyckiego”. Podobne nazwy nawiązujące otrzymywały także inne kina polskie, np. „Moskwa”
(1949) i „Praha” (1951); Gdańszczanie sami zdecydują o nazwie nowego kinaprzy ulicy Długiej,
„Dziennik Bałtycki” 1953, nr 177, s. 4.
22 Leningrad najpiękniejsze kino Wybrzeża, „Dziennik Bałtycki” 1953, nr 249, s. 4.
23 Wspólnym wysiłkiem budowniczych Gdańska. Najpiękniejsze kino Leningrad przekazano
przed terminem społeczeństwu, „Dziennik Bałtycki” 1953, nr 264, s. 7.
24 Hg, Jeszcze jedno nowe osiedłe dla ludzi pracy z Trójmiasta, „Dziennik Bałtycki” 1952,
nr 51, s. 3.
Kino
„Leningrad”
w Gdańsku
235
kuźni artystycznej20.
Fasada od ul. Piwnej otrzymała formę pięciu czteropiętrowych kamieni-
czek szczytowych ukształtowanych w duchu dawnej architektury gdańskiej
(il. 11-12). Kamienica przy ul. Piwnej 22 uzyskała wygląd zbliżony do przedwo-
jennego, zrekonstruowano jej manierystyczny portal oraz siedemnastowieczne
dekoracje szczytu. W fasadach kamienic przy ul. Piwnej 24 oraz 26 nawiązano
również do XVII w. Z kolei fasada pod numerem 25 została zakomponowana
w duchu osiemnastowiecznego rokoka gdańskiego. Najbardziej „nowoczesna”
była elewacja przy ul. Piwnej 23. W pewnym sensie nawiązywała do form
przedwojennych, a jednocześnie do fasady od ul. Długiej. Elewacje boczne
od ul. Kaletniczej i Lektykarskiej kryjące salę kinową pierwotnie projekto-
wano jako wielką płaszczyznę dekorowaną kasetonami, wspartą na boniowa-
nym parterze i zwieńczoną balustradową attyką, pozostawiono ją ostatecznie
w zasadzie bez dekoracji (il. 13). Obecna, w postaci geometrycznej kompozycji
abstrakcyjnej, pochodzi z lat sześćdziesiątych (il. 14). W chwili powstania była
atrakcyjnym dopełnieniem wypełnionych zielenią dziedzińców bocznych, jed-
nak zakłóciła stylistykę gmachu.
Klasyńkacja architektoniczna i plastyczna budynku kina „Leningrad”
powinna być rozpatrywana na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest polityczna
ranga gmachu. Świadczy o niej już sama nazwa kina, która związana została
z terminem oddania go do użytku w rocznicę rewolucji październikowej21.
W tym kontekście kino było znakiem wdzięczności za wyzwolenie Gdańska
przez Armię Czerwoną oraz symbolem przyjaźni z narodami Związku Radzie-
ckiego22. Podczas oficjalnej uroczystości otwarcia pojawiły się znaczące postaci
ze świata polityki, wyświetlono podczas niej dwie propagandowe produkcje
filmowe: Gdańską opowieść oraz Admirała Uszkowa23.
Budynek kina w oczach ówczesnej propagandy sprawdzał się również w swej
społecznej roli określonej w sloganie „PRL zabezpiecza stały wzrost dobrobytu
[...] i poziomu kulturalnego mas ludowych”24. Prasa szeroko komentowała
otwarcie kina jako jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych roku. Arty-
kuły na jego temat ukazywały się zarówno w wydawnictwach lokalnych, jak
i ogólnopolskich. Podkreślano przy tym zasługi społeczeństwa zaangażowanego
20 J. Serednicki, Latarnie gdańskie, „Dziennik Bałtycki” 1954, nr 27, [„Rejsy”, s. 2],
21 Nazwa ta została nadana w drodze konkursu zorganizowanego przez redakcję „Dziennika
Bałtyckiego”. Podobne nazwy nawiązujące otrzymywały także inne kina polskie, np. „Moskwa”
(1949) i „Praha” (1951); Gdańszczanie sami zdecydują o nazwie nowego kinaprzy ulicy Długiej,
„Dziennik Bałtycki” 1953, nr 177, s. 4.
22 Leningrad najpiękniejsze kino Wybrzeża, „Dziennik Bałtycki” 1953, nr 249, s. 4.
23 Wspólnym wysiłkiem budowniczych Gdańska. Najpiękniejsze kino Leningrad przekazano
przed terminem społeczeństwu, „Dziennik Bałtycki” 1953, nr 264, s. 7.
24 Hg, Jeszcze jedno nowe osiedłe dla ludzi pracy z Trójmiasta, „Dziennik Bałtycki” 1952,
nr 51, s. 3.
Kino
„Leningrad”
w Gdańsku
235