DOI Artikel:
Skibiński, Franciszek: Dzieła Willema van den Blockego z kaplicy Św. Trójcy przy kolegiacie w Łowiczu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.43437#0082
przez jego wykonawcę bądź jego wykwa-
lifikowanego pomocnika. Wobec braku
odpowiednich źródeł ikonograficznych,
obecnie niemożliwe jest niestety podjęcie
próby rekonstrukcji pierwotnego kształ-
tu obiektu. Wbrew sugestii Gajewskiego
nie było to jednak z pewnością epitafium
naścienne25.
Znajdujący się po przeciwnej stronie
kaplicy ołtarz o wymiarach 260 x 300 cm
wykonany został częściowo z tych sa-
mych co nagrobek materiałów: arkada
ujmująca scenę Ukrzyżowania oraz frag-
menty zwieńczenia - z wapieni, a płasko-
rzeźby ze scenami
Zmartwychwstania, figurki w przyłuczach
arkady oraz, prawdopodobnie, fryz zdobio-
ny ornamentem roślinnym - z alabastru.
Fakt wykorzystania w nagrobku i ołtarzu
tych samych materiałów, jeszcze niezbyt w tym czasie rozpowszechnionych
w Rzeczpospolitej, wskazuje na to, iż przynajmniej fragmenty ołtarza powsta-
ły w tym samym warsztacie, który wykonał nagrobek Piotra Tarnowskiego26.
Za tą wysuniętą już przez Gajewskiego tezą przemawia też zbliżony charakter
plastyki figuralnej oraz fragmentów dekoracji ornamentalnej27. Dużą część
ołtarza tworzą jednak elementy innego pochodzenia. Najważniejsze wśród
nich to cokół i kolumny oraz fryz z dekoracją roślinną będący fragmentem
dekoracji architektonicznej kaplicy. Niepewne jest pochodzenie figur ewan-
gelistów, natomiast rzeźby przedstawiające świętych Piotra i Pawła zostały
dodane w XIX w.28 Wysoce niejednolita struktura ołtarza nie jest więc wyni-
kiem oryginalnego zamysłu artystycznego, a raczej wtórną kompilacją róż-
norodnych elementów, której trzon stanowią fragmenty wykonane przez ten
sam warsztat, który wykonał pomnik Piotra Tarnowskiego. Nie ulega jednak
wątpliwości to, iż elementy te nie stanowiły pierwotnie części tego nagrobka.
Jako datę powstania nagrobka Piotra Tarnowskiego badacze wskazywali
czas po 1603 r. Krzyżanowski za termin post ąuem uznał otrzymanie przez Jana
Ukrzyżowania oraz
II. 6. Willem van den Blocke, nagrobek
Piotra Tarnowskiego (fragment),
fot. Franciszek Skibiński
i Uchańskiego, zob. AA Warszawa, sygn. 973/A.X.3.56, s. 280, Zbiór aktów i dokumentów dot.
kolegiaty łowickiej.
25 Gajewski, Sztuka w prymasowskim..., s. 492.
26 Zob. przyp. 21.
27 Gajewski, Sztuka w prymasowskim..., s. 492.
28 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 2, Województwo łódzkie, red. Jerzy Z. Łoziński, z. 5,
Powiat łowicki, oprać. Stefan Kozakiewicz, Jerzy A. Miłobędzki, Warszawa 1953, s. 30, figury
zostały wykonane przez Michała Rasia w 1863 r.
80
lifikowanego pomocnika. Wobec braku
odpowiednich źródeł ikonograficznych,
obecnie niemożliwe jest niestety podjęcie
próby rekonstrukcji pierwotnego kształ-
tu obiektu. Wbrew sugestii Gajewskiego
nie było to jednak z pewnością epitafium
naścienne25.
Znajdujący się po przeciwnej stronie
kaplicy ołtarz o wymiarach 260 x 300 cm
wykonany został częściowo z tych sa-
mych co nagrobek materiałów: arkada
ujmująca scenę Ukrzyżowania oraz frag-
menty zwieńczenia - z wapieni, a płasko-
rzeźby ze scenami
Zmartwychwstania, figurki w przyłuczach
arkady oraz, prawdopodobnie, fryz zdobio-
ny ornamentem roślinnym - z alabastru.
Fakt wykorzystania w nagrobku i ołtarzu
tych samych materiałów, jeszcze niezbyt w tym czasie rozpowszechnionych
w Rzeczpospolitej, wskazuje na to, iż przynajmniej fragmenty ołtarza powsta-
ły w tym samym warsztacie, który wykonał nagrobek Piotra Tarnowskiego26.
Za tą wysuniętą już przez Gajewskiego tezą przemawia też zbliżony charakter
plastyki figuralnej oraz fragmentów dekoracji ornamentalnej27. Dużą część
ołtarza tworzą jednak elementy innego pochodzenia. Najważniejsze wśród
nich to cokół i kolumny oraz fryz z dekoracją roślinną będący fragmentem
dekoracji architektonicznej kaplicy. Niepewne jest pochodzenie figur ewan-
gelistów, natomiast rzeźby przedstawiające świętych Piotra i Pawła zostały
dodane w XIX w.28 Wysoce niejednolita struktura ołtarza nie jest więc wyni-
kiem oryginalnego zamysłu artystycznego, a raczej wtórną kompilacją róż-
norodnych elementów, której trzon stanowią fragmenty wykonane przez ten
sam warsztat, który wykonał pomnik Piotra Tarnowskiego. Nie ulega jednak
wątpliwości to, iż elementy te nie stanowiły pierwotnie części tego nagrobka.
Jako datę powstania nagrobka Piotra Tarnowskiego badacze wskazywali
czas po 1603 r. Krzyżanowski za termin post ąuem uznał otrzymanie przez Jana
Ukrzyżowania oraz
II. 6. Willem van den Blocke, nagrobek
Piotra Tarnowskiego (fragment),
fot. Franciszek Skibiński
i Uchańskiego, zob. AA Warszawa, sygn. 973/A.X.3.56, s. 280, Zbiór aktów i dokumentów dot.
kolegiaty łowickiej.
25 Gajewski, Sztuka w prymasowskim..., s. 492.
26 Zob. przyp. 21.
27 Gajewski, Sztuka w prymasowskim..., s. 492.
28 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 2, Województwo łódzkie, red. Jerzy Z. Łoziński, z. 5,
Powiat łowicki, oprać. Stefan Kozakiewicz, Jerzy A. Miłobędzki, Warszawa 1953, s. 30, figury
zostały wykonane przez Michała Rasia w 1863 r.
80