DOI Artikel:
Wardzyński, Michał: Marmo bianco statuario z Carrary oraz inne importowane gatunki marmurów włoskich w małej architekturze i rzeźbie na terenie dawnej Rzeczypospolitej od XVI do końca XVIII w.
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43437#0107
Toskanii Pietro Tacca)44. W 1626 r. kolejny
holenderski agent króla Laurent Swijs otrzy-
mał zlecenia na zakup i wywóz do Gdańska
i Warszawy m.in. kolejnej dużej partii marmu-
rów mozańskich, marmo statuario oraz takich
płyt posadzkowych z Toskanii. Ze względu
na wprowadzoną w tym roku okupację Prus
Królewskich przez wojska szwedzkie dostawa
ta dotarła ostatecznie do Królewca i Wilna
dopiero po 1628 r.45
Wszystkie wymienione gatunki kamieni
miały posłużyć do ozdobienia w trójbarwnej,
czarno-czerwono-białej gamie materiałowo-
- kolorystycznej op Nederlandse manier re-
prezentacyjnych wnętrz Zamku Dolnego
oraz kaplicy św. Kazimierza przy katedrze
w Wilnie (od 1605-1615 oraz 1624-1631)
oraz Zamku Królewskiego w Warszawie
(po 1619-1632)46. Znakomite detale kaplicy
wileńskiej (il. 6-7) wyraźnie wskazują na za-
angażowanie w obróbkę obu wymienionych
gatunków marmurów wyspecjalizowanych
w tym kierunku włoskich kamieniarzy
z warsztatów kierowanych równolegle przez
11. 6. Wilno, katedra, kaplica św. Kazimierza,
wspornik chóru organowego, 1624-1631,
proj. Costante Tencalla, wyk. Giovanni
Giacomo Tencalla z warsztatem, marmo
bianco ordinario, fot. Michał Wardzyński,
2004
braci Constantego i Giovanniego Giacoma Tencallich47. Z bloków pochodzą-
cych z tej samej dostawy najprawdopodobniej ostatni z wymienionych od-
kuł jeszcze znakomity biust portretowy w warszawskim epitafium Asprilla
Pacellego (zm. 1623), kompozytora i prefekta kapeli królewskiej Zygmun-
ta III w archikolegiacie p.w. Ścięcia św. Jana (il. 8)48 oraz detale figuralne
44 Za informację o tych nieopublikowanych jeszcze wynikach badań źródłowych składam
uprzejme podziękowania Kolegom dr. Jackowi Bielakowi (IHS UG) i dr. hab. Hubertowi Kowal-
skiemu (Instytut Archeologii UW, Muzeum UW).
45 Por. Szmydki, Artystyczno-dyplomatyczne kontakty..., s. 221-230.
46 Ibidem, s. 220-223. Por. ostatnio Michał Wardzyński, Marmury i wapienie mozańskie,
alabaster angielski oraz importy gdańskie w małej architekturze oraz plastyce sakralnej i sepulkral-
nej 1. pot. XVII w. w Warszawie [w:] Kultura artystyczna Warszawy XVII-XXI w., red. Zbigniew
Michalczyk, Andrzej Pieńkos i Michał Wardzyński, Warszawa 2010, s. 44-46, il. 2-3.
47 Jamski, Kaplica św. Kazimierza..., s. 27-32, aneks.
48 Franciszek K. Kurowski, Wiadomość historyczna o kościele metropolitalnym warszaw-
skim ś. Jana, Warszawa 1841, s. 131, przypis 45; Franciszek M. Sobieszczański, Kościół św. Jana
[w:] idem, Warszawa. Wybór pism, oprać. Konrad Zawadzki, t. 2, Warszawa 1967, s. 137; Julian
Bartoszewicz, Kościoły rzymsko-katolickie opisane pod względem historycznym przez..., War-
szawa 1855, s. 13; Wiktor Czajewski, Katedra ś. Jana w Warszawie. W setną rocznicę zamie-
nienia Kolegiaty na Katedrę, Warszawa 1899, s. 85-86, ryc. nlb. na s. 86; Zofia Kossakowska -
-Szanajca, Warszawskie nagrobki z XVI i XVII w. [w:] Szkice nowomiejskie, praca zbiorowa pod
105
holenderski agent króla Laurent Swijs otrzy-
mał zlecenia na zakup i wywóz do Gdańska
i Warszawy m.in. kolejnej dużej partii marmu-
rów mozańskich, marmo statuario oraz takich
płyt posadzkowych z Toskanii. Ze względu
na wprowadzoną w tym roku okupację Prus
Królewskich przez wojska szwedzkie dostawa
ta dotarła ostatecznie do Królewca i Wilna
dopiero po 1628 r.45
Wszystkie wymienione gatunki kamieni
miały posłużyć do ozdobienia w trójbarwnej,
czarno-czerwono-białej gamie materiałowo-
- kolorystycznej op Nederlandse manier re-
prezentacyjnych wnętrz Zamku Dolnego
oraz kaplicy św. Kazimierza przy katedrze
w Wilnie (od 1605-1615 oraz 1624-1631)
oraz Zamku Królewskiego w Warszawie
(po 1619-1632)46. Znakomite detale kaplicy
wileńskiej (il. 6-7) wyraźnie wskazują na za-
angażowanie w obróbkę obu wymienionych
gatunków marmurów wyspecjalizowanych
w tym kierunku włoskich kamieniarzy
z warsztatów kierowanych równolegle przez
11. 6. Wilno, katedra, kaplica św. Kazimierza,
wspornik chóru organowego, 1624-1631,
proj. Costante Tencalla, wyk. Giovanni
Giacomo Tencalla z warsztatem, marmo
bianco ordinario, fot. Michał Wardzyński,
2004
braci Constantego i Giovanniego Giacoma Tencallich47. Z bloków pochodzą-
cych z tej samej dostawy najprawdopodobniej ostatni z wymienionych od-
kuł jeszcze znakomity biust portretowy w warszawskim epitafium Asprilla
Pacellego (zm. 1623), kompozytora i prefekta kapeli królewskiej Zygmun-
ta III w archikolegiacie p.w. Ścięcia św. Jana (il. 8)48 oraz detale figuralne
44 Za informację o tych nieopublikowanych jeszcze wynikach badań źródłowych składam
uprzejme podziękowania Kolegom dr. Jackowi Bielakowi (IHS UG) i dr. hab. Hubertowi Kowal-
skiemu (Instytut Archeologii UW, Muzeum UW).
45 Por. Szmydki, Artystyczno-dyplomatyczne kontakty..., s. 221-230.
46 Ibidem, s. 220-223. Por. ostatnio Michał Wardzyński, Marmury i wapienie mozańskie,
alabaster angielski oraz importy gdańskie w małej architekturze oraz plastyce sakralnej i sepulkral-
nej 1. pot. XVII w. w Warszawie [w:] Kultura artystyczna Warszawy XVII-XXI w., red. Zbigniew
Michalczyk, Andrzej Pieńkos i Michał Wardzyński, Warszawa 2010, s. 44-46, il. 2-3.
47 Jamski, Kaplica św. Kazimierza..., s. 27-32, aneks.
48 Franciszek K. Kurowski, Wiadomość historyczna o kościele metropolitalnym warszaw-
skim ś. Jana, Warszawa 1841, s. 131, przypis 45; Franciszek M. Sobieszczański, Kościół św. Jana
[w:] idem, Warszawa. Wybór pism, oprać. Konrad Zawadzki, t. 2, Warszawa 1967, s. 137; Julian
Bartoszewicz, Kościoły rzymsko-katolickie opisane pod względem historycznym przez..., War-
szawa 1855, s. 13; Wiktor Czajewski, Katedra ś. Jana w Warszawie. W setną rocznicę zamie-
nienia Kolegiaty na Katedrę, Warszawa 1899, s. 85-86, ryc. nlb. na s. 86; Zofia Kossakowska -
-Szanajca, Warszawskie nagrobki z XVI i XVII w. [w:] Szkice nowomiejskie, praca zbiorowa pod
105