DOI Artikel:
Wardzyński, Michał: Marmo bianco statuario z Carrary oraz inne importowane gatunki marmurów włoskich w małej architekturze i rzeźbie na terenie dawnej Rzeczypospolitej od XVI do końca XVIII w.
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43437#0125
Willema Martensa vel Martina, Martinsona starsze-
go, wymienionego wcześniej kamieniarza i budowni-
czego, zatrudnianego między 1614 i 1619 r. na dwo-
rze króla Zygmunta III Wazy jako agent zakupujący
na Gotlandii i w Niderlandach Południowych mate-
riały budowlane i kamieniarskie. W samym Elblągu
Willem był odpowiedzialny m.in. za prace budowla-
ne przy nieistniejącym Dworze Artusa (1591-1592),
natomiast w Toruniu powierzono mu prestiżowe za-
danie nowożytnej przebudowy ratusza Głównego
Miasta (1602-1605)106.
Podsumowując, można tylko domniemywać, że
w Elblągu zajętym do 1635 r. przez Szwedów, a nie jak
dotąd w blokowanym przez nich Gdańsku, zorgani-
zowano w tym czasie nową, niewielką dostawę tego
marmo bianco statuario z Amsterdamu, którą w ca-
łości wykupił Leonhard Mertens kierujący omówio-
ną pracownią rzeźbiarską, zatrudnioną następnie
przez kapitułę fromborską.
W latach sześćdziesiątych XVII w. zapasy mar-
murów z Carrary w Gdańsku wyczerpały się - ostat-
nim przykładem użycia marmo bianco ordinario
są kręcone trzony kolumn i elementy belkowania
w znakomitym epitafium braci Klemensa i Gabriela
Colmerów, wystawionym po 1668 r. prawdopodobnie
przez Caspara Guntera przy udziale warsztatu Hansa
Caspara Gockhellera na filarze nawy północnej koś-
11. 29. Lidzbark Warmiński, kościół
parafialny, epitafium Jerzego
Szyszkowskiego (zm. 1641), proj.
i wyk. Leonhard Mertens (atryb.),
marmo bianco statuario, fot. Michał
Wardzyński, 2004
cioła Mariackiego (il. 30)107. Kilka ostatnich bloków marmo bianco statuario lub
ordinario znajdowało się w dyspozycji rzeźbiarzy elbląskich jeszcze w drugiej
połowie lat osiemdziesiątych XVII w. Unikatowym dziełem sepulkralnym z tego
okresu był niezachowany okazały nagrobek B.M. Ziewaldta z 1687 r., dzieło
31v, 1647: architecto Elbingensi circa campana majorem I, LIII
35v, 1650: strateri lapidum pro II dieb. laboris, VIII, XV;
AAWO, AK, Ab 9, Korespondencja kapituły warmińskiej, 1636-1676, poz. 132, s. 212-
212v: Kontrakt na budowę wieży zegarowej z Leonhardem Mertenem incola et opifice Dantisci,
za 4800 fl monety pruskiej, Frombork, 12 VII 1646.
106 Szmydki, Artystyczno-dyplomatyczne kontakty, s. 213-216, 219-220. Tamże zestawie-
nie źródeł i literatury
107 Janusz Pałubicki, Rzeźbiarz gdański Hans Caspar Gockheller, „Gdańskie Studia Muze-
alne” 1978, t. 2, s. 128, il. 7. Na temat Caspara Guntera i jego dzieł zob. Józef Wieteska, Kacper
Gunther kamieniarz gdański i jego prace w katedrze gnieźnieńskiej, „Wiadomości Archidiecezjalne
Warszawskie - Miesięcznik Duchowieństwa Archidiecezji Warszawskiej” 1983, nr 11-12,
s. 511-515; Kevin E. Kandt, Schluteriana II. Studies in Art, Life, and Milieu of Andreas Schluter,
Berlin 2013, s. 68-70, pl. I lm.
123
go, wymienionego wcześniej kamieniarza i budowni-
czego, zatrudnianego między 1614 i 1619 r. na dwo-
rze króla Zygmunta III Wazy jako agent zakupujący
na Gotlandii i w Niderlandach Południowych mate-
riały budowlane i kamieniarskie. W samym Elblągu
Willem był odpowiedzialny m.in. za prace budowla-
ne przy nieistniejącym Dworze Artusa (1591-1592),
natomiast w Toruniu powierzono mu prestiżowe za-
danie nowożytnej przebudowy ratusza Głównego
Miasta (1602-1605)106.
Podsumowując, można tylko domniemywać, że
w Elblągu zajętym do 1635 r. przez Szwedów, a nie jak
dotąd w blokowanym przez nich Gdańsku, zorgani-
zowano w tym czasie nową, niewielką dostawę tego
marmo bianco statuario z Amsterdamu, którą w ca-
łości wykupił Leonhard Mertens kierujący omówio-
ną pracownią rzeźbiarską, zatrudnioną następnie
przez kapitułę fromborską.
W latach sześćdziesiątych XVII w. zapasy mar-
murów z Carrary w Gdańsku wyczerpały się - ostat-
nim przykładem użycia marmo bianco ordinario
są kręcone trzony kolumn i elementy belkowania
w znakomitym epitafium braci Klemensa i Gabriela
Colmerów, wystawionym po 1668 r. prawdopodobnie
przez Caspara Guntera przy udziale warsztatu Hansa
Caspara Gockhellera na filarze nawy północnej koś-
11. 29. Lidzbark Warmiński, kościół
parafialny, epitafium Jerzego
Szyszkowskiego (zm. 1641), proj.
i wyk. Leonhard Mertens (atryb.),
marmo bianco statuario, fot. Michał
Wardzyński, 2004
cioła Mariackiego (il. 30)107. Kilka ostatnich bloków marmo bianco statuario lub
ordinario znajdowało się w dyspozycji rzeźbiarzy elbląskich jeszcze w drugiej
połowie lat osiemdziesiątych XVII w. Unikatowym dziełem sepulkralnym z tego
okresu był niezachowany okazały nagrobek B.M. Ziewaldta z 1687 r., dzieło
31v, 1647: architecto Elbingensi circa campana majorem I, LIII
35v, 1650: strateri lapidum pro II dieb. laboris, VIII, XV;
AAWO, AK, Ab 9, Korespondencja kapituły warmińskiej, 1636-1676, poz. 132, s. 212-
212v: Kontrakt na budowę wieży zegarowej z Leonhardem Mertenem incola et opifice Dantisci,
za 4800 fl monety pruskiej, Frombork, 12 VII 1646.
106 Szmydki, Artystyczno-dyplomatyczne kontakty, s. 213-216, 219-220. Tamże zestawie-
nie źródeł i literatury
107 Janusz Pałubicki, Rzeźbiarz gdański Hans Caspar Gockheller, „Gdańskie Studia Muze-
alne” 1978, t. 2, s. 128, il. 7. Na temat Caspara Guntera i jego dzieł zob. Józef Wieteska, Kacper
Gunther kamieniarz gdański i jego prace w katedrze gnieźnieńskiej, „Wiadomości Archidiecezjalne
Warszawskie - Miesięcznik Duchowieństwa Archidiecezji Warszawskiej” 1983, nr 11-12,
s. 511-515; Kevin E. Kandt, Schluteriana II. Studies in Art, Life, and Milieu of Andreas Schluter,
Berlin 2013, s. 68-70, pl. I lm.
123