DOI Artikel:
Wardzyńska, Katarzyna: Johannes Söffrens (1660-po 1721) - rzeźbiarz niderlandzki w Elblągu: wstęp do monografii
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43437#0151
dla „snycerza elbląskiego od Crucifixa y dwóch osob
S. Mariae et S. Joan Evang.”55.
W tym samym roku Sbffrens pracował nad nie-
zwykle prestiżową realizacją w kościele Zgromadzenia
Misjonarzy p.w. Świętego Krzyża w Warszawie. Wraz
z Matysem Hankisem wykonał ufundowany przez
ówczesnego biskupa chełmińskiego (późniejszego
biskupa warmińskiego i prymasa) Teodora Andrzeja
Potockiego monumentalny ołtarz główny (ił. 16) (zre-
konstruowany z użyciem oryginalnych dokumentów
w okresie powojennym). Retabulum to nawiązuje
do projektów Tylmana van Gamerena na czteroko-
lumnową edikulę ze zwieńczeniem - schemat adap-
towany w wielu późniejszych samodzielnych realiza-
cjach omawianego snycerza. Lewy ołtarz transeptowy
św. św. Felicissimy i Genowefy powstał w elbląskiej
pracowni Niderlandczyka według zachowanego pro-
jektu architekta i nosi wyrytą datę konsekracji 1704 r.
(ił. 17)56. Na podstawie archiwalnej fotografii można
stwierdzić, że Sóffrens własnoręcznie wyrzeźbił nie-
zachowane, wyjątkowe figury św. Floriana i nieusta-
lonej świętej (może Rozalii), stanowiące bezpośredni
refleks rzeźb nowego ratusza w Amsterdamie, a także
kartusz z główką kobiecą umieszczony na belkowa-
niu głównej kondygnacji ołtarza św. Rocha z 1705 r.
(ił. 18). Nastawa ta, wraz z naprzeciwległym, bliź-
niaczym ołtarzem św. Michała Archanioła57, została
zakontraktowana z Franciszkiem Gruszewiczem - za-
mieszkałym w Warszawie rzeźbiarzem królewskim58.
55 AAW Olsztyn, Żuławka Sztumska 3, Visitations-Sachen
1690-1808, Descriptio Ecdiae Posoliensis Quads ante post ruinas
fuerit modoq a me inventa, tempore Investituris mes ad hoc Benefi-
cium A Dni 1690, s. 46.
56 Wardzyńska, Ołtarze: główny 1699-1700..., s. 161-191,
ii. 1-8, 10-11, 17, 26-27, 30-31, 38-39, 45-55.
57 Wardzyńska, Wardzyński, Ołtarze śś. Rocha i Sebastiana...,
s. 192-193,197, ii. 1, 5, 6, 8.
58 Starszyzna Bractwa św. Rocha podpisała kontrakt z Gru-
szewiczem, określonym jako magister snycerz, około 5 marca 1705 r. Jego
wynagrodzenie wyniosło 1050 złp. Parę obrazów: św. Roch i św. Seba-
stian, miał według umowy z 15 maja 1705 r. namalować Jerzy Eleu-
ter Siemiginowski. W 1709 r., po zakończeniu drugiej fali zarazy,
Gruszewicz uzupełnił jeszcze ornamenty struktury. Nastawę razem
z ramami obrazów wyzłocił między Wielkanocą i świętem Wszyst-
kich Świętych 1709 r. za 1125 złp malarz-pozłotnik Thomas Piper
II. 14. Nowe Miasto Lubawskie
(niem. Neumark), kościół
parafialny, kaplica Działyńskich,
krucyfiks w ołtarzu,
około 1697-1701 r„
Johannes Sóffrens (atryb.),
fot. Michał Wardzyński
II. 15. Żuławka Sztumska
(niem. Posilge), kościół parafialny,
krucyfiks, 1699 r., Johannes
Sóffrens (atryb.), fot. Michał
Wardzyński
149
S. Mariae et S. Joan Evang.”55.
W tym samym roku Sbffrens pracował nad nie-
zwykle prestiżową realizacją w kościele Zgromadzenia
Misjonarzy p.w. Świętego Krzyża w Warszawie. Wraz
z Matysem Hankisem wykonał ufundowany przez
ówczesnego biskupa chełmińskiego (późniejszego
biskupa warmińskiego i prymasa) Teodora Andrzeja
Potockiego monumentalny ołtarz główny (ił. 16) (zre-
konstruowany z użyciem oryginalnych dokumentów
w okresie powojennym). Retabulum to nawiązuje
do projektów Tylmana van Gamerena na czteroko-
lumnową edikulę ze zwieńczeniem - schemat adap-
towany w wielu późniejszych samodzielnych realiza-
cjach omawianego snycerza. Lewy ołtarz transeptowy
św. św. Felicissimy i Genowefy powstał w elbląskiej
pracowni Niderlandczyka według zachowanego pro-
jektu architekta i nosi wyrytą datę konsekracji 1704 r.
(ił. 17)56. Na podstawie archiwalnej fotografii można
stwierdzić, że Sóffrens własnoręcznie wyrzeźbił nie-
zachowane, wyjątkowe figury św. Floriana i nieusta-
lonej świętej (może Rozalii), stanowiące bezpośredni
refleks rzeźb nowego ratusza w Amsterdamie, a także
kartusz z główką kobiecą umieszczony na belkowa-
niu głównej kondygnacji ołtarza św. Rocha z 1705 r.
(ił. 18). Nastawa ta, wraz z naprzeciwległym, bliź-
niaczym ołtarzem św. Michała Archanioła57, została
zakontraktowana z Franciszkiem Gruszewiczem - za-
mieszkałym w Warszawie rzeźbiarzem królewskim58.
55 AAW Olsztyn, Żuławka Sztumska 3, Visitations-Sachen
1690-1808, Descriptio Ecdiae Posoliensis Quads ante post ruinas
fuerit modoq a me inventa, tempore Investituris mes ad hoc Benefi-
cium A Dni 1690, s. 46.
56 Wardzyńska, Ołtarze: główny 1699-1700..., s. 161-191,
ii. 1-8, 10-11, 17, 26-27, 30-31, 38-39, 45-55.
57 Wardzyńska, Wardzyński, Ołtarze śś. Rocha i Sebastiana...,
s. 192-193,197, ii. 1, 5, 6, 8.
58 Starszyzna Bractwa św. Rocha podpisała kontrakt z Gru-
szewiczem, określonym jako magister snycerz, około 5 marca 1705 r. Jego
wynagrodzenie wyniosło 1050 złp. Parę obrazów: św. Roch i św. Seba-
stian, miał według umowy z 15 maja 1705 r. namalować Jerzy Eleu-
ter Siemiginowski. W 1709 r., po zakończeniu drugiej fali zarazy,
Gruszewicz uzupełnił jeszcze ornamenty struktury. Nastawę razem
z ramami obrazów wyzłocił między Wielkanocą i świętem Wszyst-
kich Świętych 1709 r. za 1125 złp malarz-pozłotnik Thomas Piper
II. 14. Nowe Miasto Lubawskie
(niem. Neumark), kościół
parafialny, kaplica Działyńskich,
krucyfiks w ołtarzu,
około 1697-1701 r„
Johannes Sóffrens (atryb.),
fot. Michał Wardzyński
II. 15. Żuławka Sztumska
(niem. Posilge), kościół parafialny,
krucyfiks, 1699 r., Johannes
Sóffrens (atryb.), fot. Michał
Wardzyński
149