DOI Artikel:
Markowska, Anna: Nieistniejąca kaplica sióstr pallotynek w Gdańsku – arcydzieło sakralnej sztuki modernistycznej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.72800#0188
a uproszczona tunika stała się mniej ob-
szerna, tak że powstała wygodna suk-
nia o niekrępującej długości ponad kostki.
O istnieniu podwójnego welonu z białym
rąbkiem oraz białego napierśnika z czep-
cem i podwiką przypominała biała wy-
pustka przy welonie i biała cienka lamów-
ka wokół szyi, nadająca całości wygląd
elegancji i schludności. Zniknął różaniec
przy pasie, który stał się cienkim paskiem.
Zamiast całorocznej czerni habitu poja-
wiła się jasna szarość (w okresie letnim).
Zaprojektowany krzyż z literami AIDG
był przypinką na piersiach (nie zaś za-
wieszany na łańcuszku), co również było
bardzo funkcjonalne. Jednak stroju za-
konnego nie da się sprowadzić do samej
funkcjonalności, gdyż równie ważna jest
warstwa symboliczna. Habit to znak kon-
sekracji i oddania swojego życia w służbę
Bogu. Dlatego też zmiana stroju nastąpiła
po długim procesie przygotowań, zakoń-
czonym 25 lipca 1969 r. nabożeństwem
i okolicznościowym kazaniem o odnowie
ducha. Siostra Julitta zaprojektowała też
nowe ornaty z pięknymi kolumnami, ozdobionymi nowoczesnymi haftami i apli-
kacjami o wyrazistych wzorach, a ponadto takież stuły i welony na kielichy (il. 3).
Wizualnie odnowa ducha dokonała się więc, gdy współdziałały wszystkie
elementy - w kaplicy, z jej wyposażeniem oraz strojami zakonnic i księży.
W archiwum sióstr pallotynek zachowało się niedatowane zdjęcie, gdy kapelan
ks. Konstanty Kobielus, SAC (1914-1984) odprawia w kaplicy sióstr pallotynek
mszę, przyodziany w ornat według projektu s. Julitty. Zdjęcie to musiało zostać
wykonane między 1969 r., gdy ojciec Kobielus został przeniesiony do Gdańska,
a 1975 r., gdy uległ ciężkiemu wypadkowi. Na fotografii uwieczniono prawdo-
podobnie jedną z uroczystości jubileuszu 25-lecia istnienia kaplicy pallotynek
„Na Górce", jakie odbywały się w 1971 r.
Pojednanie między sztuką nowoczesną a sztuką sakralną mogło się doko-
nać na gruncie przekonania, że jedynie anemiczna wiara szuka tradycyjnych
rozwiązań. Ojciec Couturier ujął to drastycznie, pisząc, że wierni mają prawo
do kościołów, które nie są mniej lub bardziej ozdobionymi kostnicami32.
II. 3. Siostra Julitta Gołębiowska,
SAC, Ornat, stuła i welon na kielich
(niedatowane), lata siedemdziesiąte XX w.,
fot. dzięki uprzejmości sióstr pallotynek
32 Antoine Lion, Art sacre et modernite en France: le role du P. Marie-Alain Couturier, „Revue
de 1'Histoire des Religions" 2010, n° 1, s. 120.
187
szerna, tak że powstała wygodna suk-
nia o niekrępującej długości ponad kostki.
O istnieniu podwójnego welonu z białym
rąbkiem oraz białego napierśnika z czep-
cem i podwiką przypominała biała wy-
pustka przy welonie i biała cienka lamów-
ka wokół szyi, nadająca całości wygląd
elegancji i schludności. Zniknął różaniec
przy pasie, który stał się cienkim paskiem.
Zamiast całorocznej czerni habitu poja-
wiła się jasna szarość (w okresie letnim).
Zaprojektowany krzyż z literami AIDG
był przypinką na piersiach (nie zaś za-
wieszany na łańcuszku), co również było
bardzo funkcjonalne. Jednak stroju za-
konnego nie da się sprowadzić do samej
funkcjonalności, gdyż równie ważna jest
warstwa symboliczna. Habit to znak kon-
sekracji i oddania swojego życia w służbę
Bogu. Dlatego też zmiana stroju nastąpiła
po długim procesie przygotowań, zakoń-
czonym 25 lipca 1969 r. nabożeństwem
i okolicznościowym kazaniem o odnowie
ducha. Siostra Julitta zaprojektowała też
nowe ornaty z pięknymi kolumnami, ozdobionymi nowoczesnymi haftami i apli-
kacjami o wyrazistych wzorach, a ponadto takież stuły i welony na kielichy (il. 3).
Wizualnie odnowa ducha dokonała się więc, gdy współdziałały wszystkie
elementy - w kaplicy, z jej wyposażeniem oraz strojami zakonnic i księży.
W archiwum sióstr pallotynek zachowało się niedatowane zdjęcie, gdy kapelan
ks. Konstanty Kobielus, SAC (1914-1984) odprawia w kaplicy sióstr pallotynek
mszę, przyodziany w ornat według projektu s. Julitty. Zdjęcie to musiało zostać
wykonane między 1969 r., gdy ojciec Kobielus został przeniesiony do Gdańska,
a 1975 r., gdy uległ ciężkiemu wypadkowi. Na fotografii uwieczniono prawdo-
podobnie jedną z uroczystości jubileuszu 25-lecia istnienia kaplicy pallotynek
„Na Górce", jakie odbywały się w 1971 r.
Pojednanie między sztuką nowoczesną a sztuką sakralną mogło się doko-
nać na gruncie przekonania, że jedynie anemiczna wiara szuka tradycyjnych
rozwiązań. Ojciec Couturier ujął to drastycznie, pisząc, że wierni mają prawo
do kościołów, które nie są mniej lub bardziej ozdobionymi kostnicami32.
II. 3. Siostra Julitta Gołębiowska,
SAC, Ornat, stuła i welon na kielich
(niedatowane), lata siedemdziesiąte XX w.,
fot. dzięki uprzejmości sióstr pallotynek
32 Antoine Lion, Art sacre et modernite en France: le role du P. Marie-Alain Couturier, „Revue
de 1'Histoire des Religions" 2010, n° 1, s. 120.
187