36
Εκθέσεις περί τών εργασιών τής Εταιρείας 1922-1923
μέτρων άπ' αύεής. Δεν διεταράχθη δέ. ως φαίνεται, ουδέ εις τους μετέ-
πειτα αιώνας ή αρχαία αυτη πόλις υπό 'Ρωμαίων, Χριστιανών, Βυζαν-
τινών, Ενετών, Τούρκων και ομοίων διότι ούδαμοΰ εμφανίζεται κτίσμα
τι σπουδαΐον οΰδέ συστάς οικιών έκ τών χρόνων τούτων. Μόνον κατά τους
νεωτάτους χρόνους έταράχθησαν τά ερείπια δι' άποφοράς λίθων, προ
πάντων τοΰ τείχους, και συνόπτων έξειργασμένων αρχιτεκτονικών μελών
και επιγραφών επί στηλών, εκ τών ναών και τών άλλων δημοσίων οικο-
δομημάτων, άποκομιζομένων εκείθεν από 100 ή 200 ετών προς κόσμησιν
Τουρκικών νεκροταφείων και κατασκευήν οικιών τών παρακειμένων χωρίων,
και προ πάντων της πόλεως Λαρίσης.
Ούτως έν πολλοίς ή έμφάνισις της Κραννώνος εί\αι ομοιότατη προς
την τών Μυκηνών, εις μείζονα της Αργολικής πόλεως κλίμακα κατεχοΰσης
τον μυχόν μεγίστης και εΰφορωτάιης πεδιάδος, τοϋ Πελασγικού "Αργούς,
ώς εκεΐναι τό άπόμερον άκρον τοΰ μικροΰ "Αργούς επίσης, και προβαλλό-
μενης προ τών ομμάτων τοϋ ερευνητού ομοίως ερήμου και σιωπηλής. Και
δμως δεν διεσώθη τι οΰδέ παρ'Όμήρω περι αΰτής, ενώ τους γυμνούς βρά-
χους και τό ξηρόν έδαφος τών Μυκηνών έχει καθαγιάσει ή Μοϋσα τοϋ με-
γάλου ποιητοϋ' τις οΐδεν δμως, αν δέν προώρισοαι και μόνη ή σκαπάνη,
ευστόχως καθοδηγούμενη, νά δποδυθή πρόσωπον Μουσης δια την Κραν-
νώνα; εγώ τούλάχισεον είμαι πεπεισμένος δτι και ή Κραννών θα παρου-
σίαση έπιστημονικάς εκπλήξεις, ώ; αί Μυκήναι, εάν προσηκόντως έξερευ-
νηθή πτοέ.
Δυστυχώς ημείς Εφέιος έ'σχομεν εξαιρετικός και απροσδόκητους δυσχέ-
ρειας εις την έκτέλεσιν τής ανατεθείσης ήμϊν εντολής: έν πρώτοις, 2αβόντες
παρά τής Αρχαιολογικής Εταιρείας τό φιλοτίμως διατεθέν δι' έρευνας
έν Κραννώνι χρηματικόν ποσόν «ατά τάς αρχάς Ιουλίου, και μεταβάντες
έκεϊσε τότε, ευρομεν άφόρητον καύσωνα και σκληρόταιον έκ τής πολύμηνου
ανομβρίας έδαφος, εξ ου άνετινάσσετο ό σκαφικός «κασμάς» ως ά'Λλος μικρός
Καπανεύς, τανταλωθεις από τών επάλξεων τοϋ τείχους επί τοΰ εδάφους
τών Θηβών, πλείστον μεν σπινθηροβολών και άπαμβλυνόμενος, ελάχιστον
δέ χώμα άνασκάπτων έξ άλλου οϊ έργάται, καταστάντες έπ' έσχάτων άφο-
ρήτως απαιτητικοί και καλώς εχόντων τών πραγμάτων έν τινι έργω, άπε-
ποιοϋντο ευλόγως τούτου ένεκα νά έργασθώσιν, άλλως τε και μαστιζόμενοι
υπό έλωδών πυρετών και εύρίσκοντες ύπερδιπλάσιον ήμερομίσθιον εις ί)ερι-
στικά και άλοονιστικά έργα.
Εκθέσεις περί τών εργασιών τής Εταιρείας 1922-1923
μέτρων άπ' αύεής. Δεν διεταράχθη δέ. ως φαίνεται, ουδέ εις τους μετέ-
πειτα αιώνας ή αρχαία αυτη πόλις υπό 'Ρωμαίων, Χριστιανών, Βυζαν-
τινών, Ενετών, Τούρκων και ομοίων διότι ούδαμοΰ εμφανίζεται κτίσμα
τι σπουδαΐον οΰδέ συστάς οικιών έκ τών χρόνων τούτων. Μόνον κατά τους
νεωτάτους χρόνους έταράχθησαν τά ερείπια δι' άποφοράς λίθων, προ
πάντων τοΰ τείχους, και συνόπτων έξειργασμένων αρχιτεκτονικών μελών
και επιγραφών επί στηλών, εκ τών ναών και τών άλλων δημοσίων οικο-
δομημάτων, άποκομιζομένων εκείθεν από 100 ή 200 ετών προς κόσμησιν
Τουρκικών νεκροταφείων και κατασκευήν οικιών τών παρακειμένων χωρίων,
και προ πάντων της πόλεως Λαρίσης.
Ούτως έν πολλοίς ή έμφάνισις της Κραννώνος εί\αι ομοιότατη προς
την τών Μυκηνών, εις μείζονα της Αργολικής πόλεως κλίμακα κατεχοΰσης
τον μυχόν μεγίστης και εΰφορωτάιης πεδιάδος, τοϋ Πελασγικού "Αργούς,
ώς εκεΐναι τό άπόμερον άκρον τοΰ μικροΰ "Αργούς επίσης, και προβαλλό-
μενης προ τών ομμάτων τοϋ ερευνητού ομοίως ερήμου και σιωπηλής. Και
δμως δεν διεσώθη τι οΰδέ παρ'Όμήρω περι αΰτής, ενώ τους γυμνούς βρά-
χους και τό ξηρόν έδαφος τών Μυκηνών έχει καθαγιάσει ή Μοϋσα τοϋ με-
γάλου ποιητοϋ' τις οΐδεν δμως, αν δέν προώρισοαι και μόνη ή σκαπάνη,
ευστόχως καθοδηγούμενη, νά δποδυθή πρόσωπον Μουσης δια την Κραν-
νώνα; εγώ τούλάχισεον είμαι πεπεισμένος δτι και ή Κραννών θα παρου-
σίαση έπιστημονικάς εκπλήξεις, ώ; αί Μυκήναι, εάν προσηκόντως έξερευ-
νηθή πτοέ.
Δυστυχώς ημείς Εφέιος έ'σχομεν εξαιρετικός και απροσδόκητους δυσχέ-
ρειας εις την έκτέλεσιν τής ανατεθείσης ήμϊν εντολής: έν πρώτοις, 2αβόντες
παρά τής Αρχαιολογικής Εταιρείας τό φιλοτίμως διατεθέν δι' έρευνας
έν Κραννώνι χρηματικόν ποσόν «ατά τάς αρχάς Ιουλίου, και μεταβάντες
έκεϊσε τότε, ευρομεν άφόρητον καύσωνα και σκληρόταιον έκ τής πολύμηνου
ανομβρίας έδαφος, εξ ου άνετινάσσετο ό σκαφικός «κασμάς» ως ά'Λλος μικρός
Καπανεύς, τανταλωθεις από τών επάλξεων τοϋ τείχους επί τοΰ εδάφους
τών Θηβών, πλείστον μεν σπινθηροβολών και άπαμβλυνόμενος, ελάχιστον
δέ χώμα άνασκάπτων έξ άλλου οϊ έργάται, καταστάντες έπ' έσχάτων άφο-
ρήτως απαιτητικοί και καλώς εχόντων τών πραγμάτων έν τινι έργω, άπε-
ποιοϋντο ευλόγως τούτου ένεκα νά έργασθώσιν, άλλως τε και μαστιζόμενοι
υπό έλωδών πυρετών και εύρίσκοντες ύπερδιπλάσιον ήμερομίσθιον εις ί)ερι-
στικά και άλοονιστικά έργα.