DOI Artikel:
Miszczak, Danuta: Kalendarium prac Pawła Antoniego Fontany we Włodawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27673#0081
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XVIII, zeszyt 5 — 1970
DANUTA MISZCZAK
KALENDARIUM PRAC
PAWŁA ANTONIEGO FONTANY WE WŁODAWIE *
Fundacja włodawska dla oo. paulinów, założona w końcu XVII w.
przez Ludwika Konstantego Pocieja, hetmana wielkiego litewskiegc
i wojewodę wileńskiego, doczekała się realizacji obecnego kościoła do-
piero w połowie następnego stulecia. O tym kościele, a przede wszystkim
o interesującym nas zagadnieniu autorstwa tegoż obiektu, pisał — w zna-
nym opracowaniu na temat centralnych barokowych kościołów woje-
wództwa lubelskiego — J. Raczyński h Uznanie przez niego całej tej
grupy pokrewnych budowli za dzieła T. Rezlera nie wytrzymuje próby
czasowej i dotychczas nie znalazło jakiegokolwiek potwierdzenia w do-
kumentach. Nowe światło na to zagadnienie rzuca zachowana w archi-
wum jasnogórskim księga wydatków na budowę kościoła we Włodawie * 1 2.
Ujawnia ona nazwisko P. Fontany i pozwala śledzić jego działalność
architektoniczną na przestrzeni kilkunastu lat. Dokładniejsze przebada-
nie materiału zawartego w księdze pozwala wiązać nazwisko Fontany
pracującego dia paulinów. włodawskich również z innymi obiektami
wznoszonymi wówczas na Lubelszczyźnie. Przynosi ona -cenne i wymow-
ne informaeje, które są ważnymi przyczynkami do dziejów achitektury
polskiej.
Chronologicznie pierwszą wzmianką dotyczącą osoby Fontany, za-
notowaną w regestrze pod datą 3 VII 1741 r., jest zapiska o udającym
się w drogę posłańcu ,,dla Architekta do Lublina” 3. Następna pozycja
* Artykuł niniejszy referowany był na zebraniu Oddziału Lubelskiego Sto-
warzyszenia Historyków Sztuki dnia 13 XI 1968 r.
1 Centralne barokowe kościoly województwa lubelskiego. Studia do dziejów
sztuki w Polsce, t. 1, Warszawa 1929, s. 47.
2 Archiwum oo. paulinów na Jasnej Górze (dalej AJG), Expensa pieniędzy
na Fabrykę Kościoła Włodawskiego ab Anno 1739, sygn. 514. Krótkie notatki z tego
rękopisu podał po raz pierwszy K. Kaczmarczyk (Wypisy archiwalne dotyczące
historii sztuki w Polsce XVII—XIX w., maszynoipis w Bibl. Inst. Sztuki PAN
w Warszawie, sygn. 40).
3 Patrz aneks — lipiec 1741.
Tom XVIII, zeszyt 5 — 1970
DANUTA MISZCZAK
KALENDARIUM PRAC
PAWŁA ANTONIEGO FONTANY WE WŁODAWIE *
Fundacja włodawska dla oo. paulinów, założona w końcu XVII w.
przez Ludwika Konstantego Pocieja, hetmana wielkiego litewskiegc
i wojewodę wileńskiego, doczekała się realizacji obecnego kościoła do-
piero w połowie następnego stulecia. O tym kościele, a przede wszystkim
o interesującym nas zagadnieniu autorstwa tegoż obiektu, pisał — w zna-
nym opracowaniu na temat centralnych barokowych kościołów woje-
wództwa lubelskiego — J. Raczyński h Uznanie przez niego całej tej
grupy pokrewnych budowli za dzieła T. Rezlera nie wytrzymuje próby
czasowej i dotychczas nie znalazło jakiegokolwiek potwierdzenia w do-
kumentach. Nowe światło na to zagadnienie rzuca zachowana w archi-
wum jasnogórskim księga wydatków na budowę kościoła we Włodawie * 1 2.
Ujawnia ona nazwisko P. Fontany i pozwala śledzić jego działalność
architektoniczną na przestrzeni kilkunastu lat. Dokładniejsze przebada-
nie materiału zawartego w księdze pozwala wiązać nazwisko Fontany
pracującego dia paulinów. włodawskich również z innymi obiektami
wznoszonymi wówczas na Lubelszczyźnie. Przynosi ona -cenne i wymow-
ne informaeje, które są ważnymi przyczynkami do dziejów achitektury
polskiej.
Chronologicznie pierwszą wzmianką dotyczącą osoby Fontany, za-
notowaną w regestrze pod datą 3 VII 1741 r., jest zapiska o udającym
się w drogę posłańcu ,,dla Architekta do Lublina” 3. Następna pozycja
* Artykuł niniejszy referowany był na zebraniu Oddziału Lubelskiego Sto-
warzyszenia Historyków Sztuki dnia 13 XI 1968 r.
1 Centralne barokowe kościoly województwa lubelskiego. Studia do dziejów
sztuki w Polsce, t. 1, Warszawa 1929, s. 47.
2 Archiwum oo. paulinów na Jasnej Górze (dalej AJG), Expensa pieniędzy
na Fabrykę Kościoła Włodawskiego ab Anno 1739, sygn. 514. Krótkie notatki z tego
rękopisu podał po raz pierwszy K. Kaczmarczyk (Wypisy archiwalne dotyczące
historii sztuki w Polsce XVII—XIX w., maszynoipis w Bibl. Inst. Sztuki PAN
w Warszawie, sygn. 40).
3 Patrz aneks — lipiec 1741.