DOI article:
Gałecka, Krystyna: Feliks Jasieński w środowisku Warszawy, Lwowa i Krakowa
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.36969#0034
22
KRYSTYNA GAŁECKA
Około r. 1888 powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie 9, gdzie „dzię-
ki zaletom towarzyskim, a przede wszystkim niezwykłej żywotności uspo-
sobienia” 10 od razu staje się osobistością popularną. Uczestniczy w posie-
dzeniach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, na których występuje naj-
częściej po stronie zdolnych, a mało cenionych artystów 11. Gdy wybuchła
polemika wokół Pankiewicza i Podkowińskiego, ,,z miejsca stanął w ich
obronie, mecenasując im, wspomagając ich materialnie i nierzadko zaku-
pując ich prace” 12. Od czasu powrotu obu artystów z Paryża Jasieński jest
z nimi w stałym kontakcie i przyjaźni.
Od 1895 r. przyjaźni się z Pankiewiczem i kolekcjonuje jego prace 13.
Nieco wcześniejszy jest fakt zażyłej znajomości z Podkowińskim. Nie bez
wpływu była w" tym przypadku sytuacja osobista malarza. Schorowany
i osamotniony artysta nawiązuje pod koniec 1892 r. znajomość z Jasień-
skim 14, który już trochę wcześniej interesował się malarstwem Podko-
wińskiego, czego dowodem może być kupno obrazu Łysa Góra w 1890 r.15
W 1893 r. Podkowiński maluje portret Jasieńskiego i jego żony, Jasieński
natomiast umożliwia malarzowi wyjazd na letni odpoczynek w Sandomier-
skie U Po śmierci malarza, w 1895 r., jest współorganizatorem jego wy-
stawy 17, a w 1901 r. zakupuje jego obraz Szal18.
Mieszkanie Jasieńskiego na ul. Wareckiej już wtedy przypominało mu-
zeum; w pokojach znajdowały się m.in. obrazy Chełmońskiego, Wyczół-
kowskiego, Witkiewicza, nie brakowało również wytwornych wydawnictw
europejskich, pasów słuckich i dzieł sztuki japońskiej 19. Jasieński pragnie
przyczynić się do powstania muzeum w Warszawie, któremu chce ofiaro-
wać swe zbiory. W grudniu 1900 r. Karol Benni, wiceprezes TZSP, wystą-
pił z propozycją, aby znalazło się ,,10 ludzi możnych i ofiarnych, którzy by
przez lat pięć, składając po 1000 rb każdy rocznie, wytworzyli tym sposo-
bem co rok kapitał 10 000 rb, przeznaczony na zakup czy to jednego,
dwóch czy więcej obrazów wystawianych w Towarzystwie. Ma to na celu
skierowanie ku Warszawie wytwórczości naszych malarzy, rozrzuconych
9 A 1 b e r o w a, Bąk, jw. s. 30.
10 F. Klein. Wspomnienie o Feliksie Jasieńskim. „Czas” 81:1929 nr 86 s. 2.
11 Wiercińska, jw. s. 212.
12 Tamże.
13 Polskie życie artystyczne s. 36.
14 A. O s ę k a. Epizod impresjonizmu warszawskiego (1890-1894). „Sztuka i Kry-
tyka” 8:1957 nr 1 s. 120.
15 J. Wiercińska. Katalog prac wystawianych w Towarzystioie Zachęty
Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914. Wrocław 1969 s. 289.
i<> w. Wierzchowska. Władysław Podkowiński. Warszawa 1957 s. 49.
“ Wiercińska. Feliks Jasieński s. 212.
18 „Tygodnik Ilustrowany” 1901 nr 23 s. 457. ,
19 Pii ssari-Watan. U autora „Mangghi”. „Życie i Sztuka” 1901 nr 28
s. 322.
KRYSTYNA GAŁECKA
Około r. 1888 powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie 9, gdzie „dzię-
ki zaletom towarzyskim, a przede wszystkim niezwykłej żywotności uspo-
sobienia” 10 od razu staje się osobistością popularną. Uczestniczy w posie-
dzeniach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, na których występuje naj-
częściej po stronie zdolnych, a mało cenionych artystów 11. Gdy wybuchła
polemika wokół Pankiewicza i Podkowińskiego, ,,z miejsca stanął w ich
obronie, mecenasując im, wspomagając ich materialnie i nierzadko zaku-
pując ich prace” 12. Od czasu powrotu obu artystów z Paryża Jasieński jest
z nimi w stałym kontakcie i przyjaźni.
Od 1895 r. przyjaźni się z Pankiewiczem i kolekcjonuje jego prace 13.
Nieco wcześniejszy jest fakt zażyłej znajomości z Podkowińskim. Nie bez
wpływu była w" tym przypadku sytuacja osobista malarza. Schorowany
i osamotniony artysta nawiązuje pod koniec 1892 r. znajomość z Jasień-
skim 14, który już trochę wcześniej interesował się malarstwem Podko-
wińskiego, czego dowodem może być kupno obrazu Łysa Góra w 1890 r.15
W 1893 r. Podkowiński maluje portret Jasieńskiego i jego żony, Jasieński
natomiast umożliwia malarzowi wyjazd na letni odpoczynek w Sandomier-
skie U Po śmierci malarza, w 1895 r., jest współorganizatorem jego wy-
stawy 17, a w 1901 r. zakupuje jego obraz Szal18.
Mieszkanie Jasieńskiego na ul. Wareckiej już wtedy przypominało mu-
zeum; w pokojach znajdowały się m.in. obrazy Chełmońskiego, Wyczół-
kowskiego, Witkiewicza, nie brakowało również wytwornych wydawnictw
europejskich, pasów słuckich i dzieł sztuki japońskiej 19. Jasieński pragnie
przyczynić się do powstania muzeum w Warszawie, któremu chce ofiaro-
wać swe zbiory. W grudniu 1900 r. Karol Benni, wiceprezes TZSP, wystą-
pił z propozycją, aby znalazło się ,,10 ludzi możnych i ofiarnych, którzy by
przez lat pięć, składając po 1000 rb każdy rocznie, wytworzyli tym sposo-
bem co rok kapitał 10 000 rb, przeznaczony na zakup czy to jednego,
dwóch czy więcej obrazów wystawianych w Towarzystwie. Ma to na celu
skierowanie ku Warszawie wytwórczości naszych malarzy, rozrzuconych
9 A 1 b e r o w a, Bąk, jw. s. 30.
10 F. Klein. Wspomnienie o Feliksie Jasieńskim. „Czas” 81:1929 nr 86 s. 2.
11 Wiercińska, jw. s. 212.
12 Tamże.
13 Polskie życie artystyczne s. 36.
14 A. O s ę k a. Epizod impresjonizmu warszawskiego (1890-1894). „Sztuka i Kry-
tyka” 8:1957 nr 1 s. 120.
15 J. Wiercińska. Katalog prac wystawianych w Towarzystioie Zachęty
Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914. Wrocław 1969 s. 289.
i<> w. Wierzchowska. Władysław Podkowiński. Warszawa 1957 s. 49.
“ Wiercińska. Feliks Jasieński s. 212.
18 „Tygodnik Ilustrowany” 1901 nr 23 s. 457. ,
19 Pii ssari-Watan. U autora „Mangghi”. „Życie i Sztuka” 1901 nr 28
s. 322.