DOI article:
Kasprowicz, Jan: Późnogotycki pacyfikał tzw. mniejszy z daru kard. Fryderyka Jagiellończyka w skarbcu katedry Gnieźnieńskiej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37099#0033
ROCZNIK! HUMANISTYCZNE
Tum XXVIII, zeszyt 4 - 1980
KS. JAN KASPROWICZ
PÓŻNOGOTYCKI PACYFIKAŁ TZW. MNIEJSZY
Z DARU KARD. FRYDERYKA JAGIELLOŃCZYKA
W SKARBCU KATEDRY GNIEŹNIEŃSKIEJ*
Badania naukowe poświęcone zabytkom coraz częściej obejmują obiekty rze-
miosła artystycznego, świadczące nie tylko o doskonałych umiejętnościach ówczes-
nych artystów, łecz również wyrażające bogate treści ideowe, związane z ich funkcją
reprezentacyjną czy kułtową, a pośrednio wskazujące na artystyczne i ideologiczne
zainteresowania twórcy czy fundatora.
Artykuł podejmuje próbę monograficznego opracowania obiektu, który będąc
dziełem wybitnego środowiska twórczego, tworzącego dla dworu królewskiego, jest
doskonałym osiągnięciem złotnictwa doby króia Kazimierza Jagiellończyka.
STAN BADAŃ I HISTORIA OBIEKTU
Pacyfikał „mniejszy"' kard. Fryderyka Jagiellończyka był dotychczas jedynie
wspominany czy krótko opisywany bez podawania dokładnego czasu, miejsca czy
genezy jego powstania. A. Bochnak, omawiając zabytki złotnictwa późnogotyckiego
związane z kard. Fryderykiem JagieHończykiem, w przypadku omawianego pacy-
fikału zdecydowanie przeciwstawił się wiązaniu go z twórcą wawełskiego rełikwiarza
mistrzem Marcińcem, jak również z warsztatem poznańskim. Przyrównując go do
wyrobów węgierskich, nie rozstrzygnął, czy powstał w Krakowie, czy na Węgrzech,
czy podarował go Fryderyk jeszcze jako biskup krakowski (1488-1493), czy też jako
arcybiskup gnieźnieński (!493-ł503)*\ Określił jedynie rodzaj występującej na pacy-
fikale emaiim Za pochodzeniem rełikwiarza z warsztatu krajowego, rodzimego,
Artykuł jest streszczeniem rozprawy magisterskiej, napisanej w 1977 roku na seminarium
prowadzonym przez kierownika Katedry Historii Sztuki Kościelnej KUL ks. doc. dra W. Smolenia,
któremu składam serdeczne podziękowanie za kierowanie i pomoc przy pisaniu niniejszej pracy.
' W odróżnieniu od pacyfikału „większego" tegoż kardynała, który także znajduje się w skar,bcu
katedry gnieźnieńskiej.
^ A. Bochnak. Zaóyt/r; z/c?H;c?w<2 póznogotycArego związane z Aarr/yna/e??? FryJeryAńent Jagtc/Zoń-
cz^Atc/n. „Prace Komisji Historii Sztuki PAU" 9:1948 s. 21-23.
' A. Bochnak. J. Pagaczewski. foMńe rzemio,sVa artystyczne ureAów śrea7?;'cń. Kraków 1959
s. 6-7, 129-130.
Tum XXVIII, zeszyt 4 - 1980
KS. JAN KASPROWICZ
PÓŻNOGOTYCKI PACYFIKAŁ TZW. MNIEJSZY
Z DARU KARD. FRYDERYKA JAGIELLOŃCZYKA
W SKARBCU KATEDRY GNIEŹNIEŃSKIEJ*
Badania naukowe poświęcone zabytkom coraz częściej obejmują obiekty rze-
miosła artystycznego, świadczące nie tylko o doskonałych umiejętnościach ówczes-
nych artystów, łecz również wyrażające bogate treści ideowe, związane z ich funkcją
reprezentacyjną czy kułtową, a pośrednio wskazujące na artystyczne i ideologiczne
zainteresowania twórcy czy fundatora.
Artykuł podejmuje próbę monograficznego opracowania obiektu, który będąc
dziełem wybitnego środowiska twórczego, tworzącego dla dworu królewskiego, jest
doskonałym osiągnięciem złotnictwa doby króia Kazimierza Jagiellończyka.
STAN BADAŃ I HISTORIA OBIEKTU
Pacyfikał „mniejszy"' kard. Fryderyka Jagiellończyka był dotychczas jedynie
wspominany czy krótko opisywany bez podawania dokładnego czasu, miejsca czy
genezy jego powstania. A. Bochnak, omawiając zabytki złotnictwa późnogotyckiego
związane z kard. Fryderykiem JagieHończykiem, w przypadku omawianego pacy-
fikału zdecydowanie przeciwstawił się wiązaniu go z twórcą wawełskiego rełikwiarza
mistrzem Marcińcem, jak również z warsztatem poznańskim. Przyrównując go do
wyrobów węgierskich, nie rozstrzygnął, czy powstał w Krakowie, czy na Węgrzech,
czy podarował go Fryderyk jeszcze jako biskup krakowski (1488-1493), czy też jako
arcybiskup gnieźnieński (!493-ł503)*\ Określił jedynie rodzaj występującej na pacy-
fikale emaiim Za pochodzeniem rełikwiarza z warsztatu krajowego, rodzimego,
Artykuł jest streszczeniem rozprawy magisterskiej, napisanej w 1977 roku na seminarium
prowadzonym przez kierownika Katedry Historii Sztuki Kościelnej KUL ks. doc. dra W. Smolenia,
któremu składam serdeczne podziękowanie za kierowanie i pomoc przy pisaniu niniejszej pracy.
' W odróżnieniu od pacyfikału „większego" tegoż kardynała, który także znajduje się w skar,bcu
katedry gnieźnieńskiej.
^ A. Bochnak. Zaóyt/r; z/c?H;c?w<2 póznogotycArego związane z Aarr/yna/e??? FryJeryAńent Jagtc/Zoń-
cz^Atc/n. „Prace Komisji Historii Sztuki PAU" 9:1948 s. 21-23.
' A. Bochnak. J. Pagaczewski. foMńe rzemio,sVa artystyczne ureAów śrea7?;'cń. Kraków 1959
s. 6-7, 129-130.