DOI Artikel:
Kramiszewska, Aneta: "Jam jest biskup krakowski Stanisław...": przyczynek do barokowej ikonografii św. Stanisława Szczepanowskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27412#0095
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom L, zeszyt 4 - 2002
ANETA KRAMISZEWSKA
„JAM JEST BISKUP KRAKOWSKI STANISŁAW...”
PRZYCZYNEK DO BAROKOWEJ IKONOGRAFII
ŚW. STANISŁAWA SZCZEPANOWSKIEGO
Św. Stanisław biskup - pierwszy polski święty na trwale związany z naro-
dowymi dziejami - wrósł w kulturowy pejzaż naszego kraju w sposób szcze-
gólny. Jego rolę od dawna dostrzegają badacze różnych dyscyplin naukowych:
historycy, teologowie, kulturoznawcy, etnografowie, językoznawcy, a także
historycy sztuki. Ci ostatni poświęcili Stanisławowi wiele rozpraw, jednakże
brak wśród nich wyczerpującego studium tematu. Przegląd tego piśmiennictwa
skłania do następującej refleksji. Zasadniczym polem badawczym, na którym
skupia się uwaga uczonych, jest wczesna ikonografia biskupa, od pierwszych,
nader dyskusyjnych wyobrażeń, aż po wiek XVI, czyli przedstawienia śred-
niowieczne i renesansowe* 1. O wiele skromniej prezentuje się lista pozycji
Dr Aneta KRAMISZEWSKA - adiunkt w Muzeum Uniwersyteckim (Laboratorium Dydak-
tyczno-Badawcze) KUL; adres do korespondencji: muzeurn@kul.ktblin.pl.
1 Na poparcie tego spostrzeżenia przytoczmy wybór bibliografii: M. Gębarowicz,
Początki kultu św. Stanisława i jego średniowieczny zabytek w Szwecji, „Rocznik Zakładu
Narodowego im. Ossolińskich” 1/2(1927/1928), s. 109-269; M. K o s i ń s k a, Zarys ikono-
grafii św. Stanisława biskupa na podstawie zabytków krakowskich do poi. XVI w., „Sprawozda-
nia Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” 16(1949), s. 96-99; J. P i e t r u s i ń s k i.
Portal św. Stanisława w Starym Zamku, „Biuletyn Historii Sztuki” 30(1968), s. 346-354;
E. Snieżyńska-Stolot, Ze studiów nad ikonografią legendy św. Stanisława bisku-
pa, „Folia Historiae Artium” 8(1972), s. 161-183; W. S m o 1 e ń, Legenda Piotrawina w go-
tyckiej ikonografii św. Stanisława ze Szczepanowa, „Roczniki Humanistyczne" 23(1975), z. 5,
s. 5-14; A. K a r 1 o w s k a - K a m z o w a, Wyobrażenia męczeństwa biskupa Stanisława
Szczepanowskiego (do poł. XVI w.), w: Interpretacja dzieła sztuki. Studia i dyskusje, War-
szawa-Poznań 1976, s. 23-46; t a ż, Treści kultu św. Stanisława w plastyce średniowiecznej
' renesansowej, „Znak” 31(1979), nr 298-299, s. 352-357; Z. Świechowski, Ikono-
grafia św. Stanisława we wczesnej rzeźbie monumentalnej, „Analecta Cracoviensia” 1 1(1979),
Tom L, zeszyt 4 - 2002
ANETA KRAMISZEWSKA
„JAM JEST BISKUP KRAKOWSKI STANISŁAW...”
PRZYCZYNEK DO BAROKOWEJ IKONOGRAFII
ŚW. STANISŁAWA SZCZEPANOWSKIEGO
Św. Stanisław biskup - pierwszy polski święty na trwale związany z naro-
dowymi dziejami - wrósł w kulturowy pejzaż naszego kraju w sposób szcze-
gólny. Jego rolę od dawna dostrzegają badacze różnych dyscyplin naukowych:
historycy, teologowie, kulturoznawcy, etnografowie, językoznawcy, a także
historycy sztuki. Ci ostatni poświęcili Stanisławowi wiele rozpraw, jednakże
brak wśród nich wyczerpującego studium tematu. Przegląd tego piśmiennictwa
skłania do następującej refleksji. Zasadniczym polem badawczym, na którym
skupia się uwaga uczonych, jest wczesna ikonografia biskupa, od pierwszych,
nader dyskusyjnych wyobrażeń, aż po wiek XVI, czyli przedstawienia śred-
niowieczne i renesansowe* 1. O wiele skromniej prezentuje się lista pozycji
Dr Aneta KRAMISZEWSKA - adiunkt w Muzeum Uniwersyteckim (Laboratorium Dydak-
tyczno-Badawcze) KUL; adres do korespondencji: muzeurn@kul.ktblin.pl.
1 Na poparcie tego spostrzeżenia przytoczmy wybór bibliografii: M. Gębarowicz,
Początki kultu św. Stanisława i jego średniowieczny zabytek w Szwecji, „Rocznik Zakładu
Narodowego im. Ossolińskich” 1/2(1927/1928), s. 109-269; M. K o s i ń s k a, Zarys ikono-
grafii św. Stanisława biskupa na podstawie zabytków krakowskich do poi. XVI w., „Sprawozda-
nia Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” 16(1949), s. 96-99; J. P i e t r u s i ń s k i.
Portal św. Stanisława w Starym Zamku, „Biuletyn Historii Sztuki” 30(1968), s. 346-354;
E. Snieżyńska-Stolot, Ze studiów nad ikonografią legendy św. Stanisława bisku-
pa, „Folia Historiae Artium” 8(1972), s. 161-183; W. S m o 1 e ń, Legenda Piotrawina w go-
tyckiej ikonografii św. Stanisława ze Szczepanowa, „Roczniki Humanistyczne" 23(1975), z. 5,
s. 5-14; A. K a r 1 o w s k a - K a m z o w a, Wyobrażenia męczeństwa biskupa Stanisława
Szczepanowskiego (do poł. XVI w.), w: Interpretacja dzieła sztuki. Studia i dyskusje, War-
szawa-Poznań 1976, s. 23-46; t a ż, Treści kultu św. Stanisława w plastyce średniowiecznej
' renesansowej, „Znak” 31(1979), nr 298-299, s. 352-357; Z. Świechowski, Ikono-
grafia św. Stanisława we wczesnej rzeźbie monumentalnej, „Analecta Cracoviensia” 1 1(1979),