DOI Heft:
Artykuły
DOI Artikel:Betlej, Andrzej: "Niech przyjdzie tutaj Witruwiusz ze wszystkimi swoimi następcami": kilka uwag na temat kościoła i kolegium jezuitów w Ostrogu =
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37081#0197
„NIECH PRZYJDZIE TUTAJ WITRUWIUSZ ZE WSZYSTKIMI SWOIMI NASTĘPCAMI" 195
Briano, nalegał na szybkie odwołanie z powrotem do Włoch, jednak generał
jasno podkreślał, że fundatorce „nie spodobałoby się, gdyby zobaczyła, że jej
budowa nie idzie we właściwym kierunku”35, dlatego zwlekał z przeniesie-
niem architekta „do czasu, kiedy budowa będzie się miała ku końcowi i bę-
dzie mogła być kontynuowana przez innych bez groźby, że zostaną popełnio-
ne błędy”'16. Jak się okazuje, Molli w tym celu zaczął kształcić swego na-
stępcę - brata Stanisława - który miał „zamiłowanie do architektury i zdol-
ności, aby doskonalić się w niej dla pożytku Prowincji”'17. Niestety, nie
udało się zidentyfikować, o którego z zakonników chodzi. Wydaje się, że
Molli był bardzo znużony pobytem w Polsce i miał sporo wolnego czasu -
jednym z listów generał strofował architekta: „nie zajmujcie się podejmowa-
niem się rzeczy, które przerastają Wasze zdolności jak ta przedmowa napi-
sana przez Was, chwaląca architekturę, która ma bardzo dużo błędów, które
spowodowały, że uważa się Was za osobę mało roztropną, i chciałbym, że-
byście jej byli nie napisali”'18.
W świetle tej korespondencji Molli jawi się więc jako zdolny i ceniony
organizator, a także odpowiedzialny konduktor prowadzący budowę, potrafią-
cy dokonać ingerencji w strukturę budowli, który jednak przede wszystkim
był realizatorem.
PROJEKTY
Oprócz opublikowanych przez Paszendę i Ryczkowa projektów związanych
ze Lwowem należy wskazać kolejne. Pierwszym z nich jest przechowywany
w bibliotece paryskiej następny wariant jednego z pierwszych projektów.
Oznaczony sygnaturą VR 1113 (il. 2), przedstawia rozrysowany rzut czworo-
bocznego klasztoru, z okazałą aulą w jednym ze skrzydeł miejsce kościoła
zostało zamarkowane obrysem'19. Rysunek ten można uznać za wariant po-
średni, sytuujący się pomiędzy wersją o sygnaturze VR 1112 (il. 1) a VR
1122 (projekt rzymski, il. 3), łączący rozwiązania zaproponowane w tych
propozycjach. Adnotacja znajdująca się na ujawnionym rysunku: supreioriis
ARSI, EE. NN. 4, k. 142v.. list generała zakonu do B. Mollego, 18 VI 1639.
36 Tamże.
37 ARSI, EE. NN. 4, k. 21v„ list generała zakonu do B. Mollego, 1634.
38 ARSI, EE. NN. 4, k. 34, list generała zakonu do B. Mollego, 15 VI 1635.
‘lJ V a 1 1 e r y - R a d o t, dz. cyt., s. 345.
Briano, nalegał na szybkie odwołanie z powrotem do Włoch, jednak generał
jasno podkreślał, że fundatorce „nie spodobałoby się, gdyby zobaczyła, że jej
budowa nie idzie we właściwym kierunku”35, dlatego zwlekał z przeniesie-
niem architekta „do czasu, kiedy budowa będzie się miała ku końcowi i bę-
dzie mogła być kontynuowana przez innych bez groźby, że zostaną popełnio-
ne błędy”'16. Jak się okazuje, Molli w tym celu zaczął kształcić swego na-
stępcę - brata Stanisława - który miał „zamiłowanie do architektury i zdol-
ności, aby doskonalić się w niej dla pożytku Prowincji”'17. Niestety, nie
udało się zidentyfikować, o którego z zakonników chodzi. Wydaje się, że
Molli był bardzo znużony pobytem w Polsce i miał sporo wolnego czasu -
jednym z listów generał strofował architekta: „nie zajmujcie się podejmowa-
niem się rzeczy, które przerastają Wasze zdolności jak ta przedmowa napi-
sana przez Was, chwaląca architekturę, która ma bardzo dużo błędów, które
spowodowały, że uważa się Was za osobę mało roztropną, i chciałbym, że-
byście jej byli nie napisali”'18.
W świetle tej korespondencji Molli jawi się więc jako zdolny i ceniony
organizator, a także odpowiedzialny konduktor prowadzący budowę, potrafią-
cy dokonać ingerencji w strukturę budowli, który jednak przede wszystkim
był realizatorem.
PROJEKTY
Oprócz opublikowanych przez Paszendę i Ryczkowa projektów związanych
ze Lwowem należy wskazać kolejne. Pierwszym z nich jest przechowywany
w bibliotece paryskiej następny wariant jednego z pierwszych projektów.
Oznaczony sygnaturą VR 1113 (il. 2), przedstawia rozrysowany rzut czworo-
bocznego klasztoru, z okazałą aulą w jednym ze skrzydeł miejsce kościoła
zostało zamarkowane obrysem'19. Rysunek ten można uznać za wariant po-
średni, sytuujący się pomiędzy wersją o sygnaturze VR 1112 (il. 1) a VR
1122 (projekt rzymski, il. 3), łączący rozwiązania zaproponowane w tych
propozycjach. Adnotacja znajdująca się na ujawnionym rysunku: supreioriis
ARSI, EE. NN. 4, k. 142v.. list generała zakonu do B. Mollego, 18 VI 1639.
36 Tamże.
37 ARSI, EE. NN. 4, k. 21v„ list generała zakonu do B. Mollego, 1634.
38 ARSI, EE. NN. 4, k. 34, list generała zakonu do B. Mollego, 15 VI 1635.
‘lJ V a 1 1 e r y - R a d o t, dz. cyt., s. 345.