DOI Heft:
II. Z dziedziny stosunków artystycznych polsko-francuskich i polsko-włoskich
DOI Artikel:Szymanski, Stanisław: Źródła i początek działalności Marcina Teofilowicza
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13222#0148
144
STANISŁAW SZYMAŃSKI
32. Marcin Tcofilowicz, Dekoracja malarska kopuły kaplicy książęcej w Innsbrucku
woju stosunków miały traktaty Giovannicgo Paola Lomazzo67 oraz Giovarmiego Battisty Arme-
niniego68.
4. Kryzys nastąpił dopiero w r. 1590, po czym głośnym echem odbił się w ówczesnym świecie ar-
tystycznym. Terenem starcia nowego stylu życia artystycznego ze starym była Genua, a bezpośrednim
sprawcą Giovanni Battista Paggi. Choć walka miała charakter jednostkowy i lokalny, warto ją przecież
przypomnieć, bo wynik jej stał się precedensem dla wszystkich niemal środowisk malarskich Europy,
nic wyłączając Polski. Wbrew pozorom epizod genueński był w istocie historyczną rozgrywką między
indywidualnym artystą malarzem a rzemiosłem malarskim zorganizowanym w cechu, między średnio-
wiecznym tradycjonalizmem i organizacyjnym formalizmem z jednej strony a pionierską nowożytnością
z drugiej.
Giovanni Battista Paggi byl malarzem nowoczesnym, który zdobył swe malarskie wykształcenie
jako samouk, a więc poza cechem. Za zabójstwo, którego dopuścił się w swoim środowisku, skazano
go na banicję. Kiedy jednak wyrok przestał obowiązywać, wrócił do Florencji i cieszył się licznymi za-
mówieniami. To wywołało falę zawiści i niezadowolenia zazdrosnych mistrzów cechowych. Do władz
miejskich wnieśli oni wniosek o nieuznanic Paggicgo malarzem i pozbawienie go prawa uprawiania
sztuki. Wniosek umotywowali tym, żc oskarżony nie odbył siedmioletniej nauki u mistrza oraz
przyjmował ilości prac przekraczające możliwości osobistego ich wykonania. Oba wnioski, słuszne for-
malnie, oparte były o literę prawa miejskiego oraz statuty cechowe; jednak dorobek mistrza i życie
świadczyło o ich bezpodstawności. Z obu zarzutów Paggi potrafił się oczyścić. Nic dając jednak za wy-
67 G. P. Lomazzo, Trattatc dell'artc delia pittura, divisa in VII libri, nei quali si contieiie tutta la teoria с la pratica di
essa pittura, Milano 1584; tenże, Idea del tempio délia piliiira, Milano 1590.
68 G. B. Armcnini, De veri precetti délia pittura, Ravcnna 1587.
STANISŁAW SZYMAŃSKI
32. Marcin Tcofilowicz, Dekoracja malarska kopuły kaplicy książęcej w Innsbrucku
woju stosunków miały traktaty Giovannicgo Paola Lomazzo67 oraz Giovarmiego Battisty Arme-
niniego68.
4. Kryzys nastąpił dopiero w r. 1590, po czym głośnym echem odbił się w ówczesnym świecie ar-
tystycznym. Terenem starcia nowego stylu życia artystycznego ze starym była Genua, a bezpośrednim
sprawcą Giovanni Battista Paggi. Choć walka miała charakter jednostkowy i lokalny, warto ją przecież
przypomnieć, bo wynik jej stał się precedensem dla wszystkich niemal środowisk malarskich Europy,
nic wyłączając Polski. Wbrew pozorom epizod genueński był w istocie historyczną rozgrywką między
indywidualnym artystą malarzem a rzemiosłem malarskim zorganizowanym w cechu, między średnio-
wiecznym tradycjonalizmem i organizacyjnym formalizmem z jednej strony a pionierską nowożytnością
z drugiej.
Giovanni Battista Paggi byl malarzem nowoczesnym, który zdobył swe malarskie wykształcenie
jako samouk, a więc poza cechem. Za zabójstwo, którego dopuścił się w swoim środowisku, skazano
go na banicję. Kiedy jednak wyrok przestał obowiązywać, wrócił do Florencji i cieszył się licznymi za-
mówieniami. To wywołało falę zawiści i niezadowolenia zazdrosnych mistrzów cechowych. Do władz
miejskich wnieśli oni wniosek o nieuznanic Paggicgo malarzem i pozbawienie go prawa uprawiania
sztuki. Wniosek umotywowali tym, żc oskarżony nie odbył siedmioletniej nauki u mistrza oraz
przyjmował ilości prac przekraczające możliwości osobistego ich wykonania. Oba wnioski, słuszne for-
malnie, oparte były o literę prawa miejskiego oraz statuty cechowe; jednak dorobek mistrza i życie
świadczyło o ich bezpodstawności. Z obu zarzutów Paggi potrafił się oczyścić. Nic dając jednak za wy-
67 G. P. Lomazzo, Trattatc dell'artc delia pittura, divisa in VII libri, nei quali si contieiie tutta la teoria с la pratica di
essa pittura, Milano 1584; tenże, Idea del tempio délia piliiira, Milano 1590.
68 G. B. Armcnini, De veri precetti délia pittura, Ravcnna 1587.