DOI Heft:
II. Z dziedziny stosunków artystycznych polsko-francuskich i polsko-włoskich
DOI Artikel:Karpowicz, Mariusz: Rodowód artystyczny Michelangelo Palloniego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13222#0184
180
MARIUSZ KARPOWICZ
1. M. A. Palloni, Ofiarowanie w świątyni. Wilno, Dailcs Musicius (górna część
płótna zwęglona. Pochodzi z kościoła Augustianów)
artystyczną (Bolonia, Ferrara, Wenecja, ale przede wszystkim studiował parmeńskie dzieła Corrcggia).
Przed r. 1652 odbył drugą podróż, m.in. do Rzymu. Działalność artystyczną zaczął jako współpracownik
Giovannicgo da S. Giovanni przy dekoracji Palazzo Pitti (1635—1636, z tego też okresu pochodzi Św. Mi-
cha! w kościele Castcllo koło Florencji), by w latach 1636—1648 dekorować już samodzielnie podflo-
rencką Villa Petraia, na zlecenie Lorenza de Mcdici.
Moment rozpoczęcia samodzielnego życia artystycznego przez Volterrana zbiegł się z przyjazdem
do Florencji Pietra da Cortona. Wielki kortończyk został, jak wiadomo, sprowadzony dla dekoracji
Palazzo Pitti w r. 1637. Dekoracja trwała, jak wiemy, z przerwami dziesięć lat. Stalą się ona wydarzeniem
artystycznym na miarę światową, jest uważana za jedno zc źródeł grande manière artystów dworu Lud-
wika XIV. Nic więc dziwnego, że stała się przełomem w dziejach prowincjonalnego malarstwa floren-
ckiego. Gdy Cortona rozpoczynał pracę w Stanza delia Stufa swym olśniewającym freskiem Eta del Oro,
zastał w malarskim środowisku nad Arno jedynie reprezentantów zapóźnionego manieryzmu, z trudem
nałamujących się do nowych prądów (nawet Giovanni da S. Giovanni, najatrakcyjniejszy z freskantów
florenckich, np. w dekoracji Sala dcgli Argcnti w tymże Palazzo Pitti, 1635)5. Natomiast w momencie,
gdy zlecał dokończenie robót w Pitti Cirro Fcrriemu i wyjeżdżał do Rzymu, w środowisku florenckim
pozostawił legion uczniów i naśladowców swojej maniery6. Należeli do nich: Giovanni Martinelli
(notowany we Florencji w latach 1635—1668), Simone Pignoni (1614—1698), Flamand Livio Mchus
(Trecani), wyd. 2, t. 25,1949, s. 583; U. Galctti, E. Camcsasca, Enciclopcdia delia pittura Ilaliana, Cemusco sul Naviglio,
t. 2, 1951, s.' 978—997. Por. również przypis 6.
3 L. von Burkcl, Giovanni Aa San Giovanni, „Miinchener Jahrbuch der bildenden Kunst", I, 1906, s. 136—141 (tylko
fresk w Pitti). Ocenę ogólną G. da S. G. oraz charakterystykę środowiska florenckiego pierwszej ćwierci XVII w. zawiera
G. Briganti, Appunti su Giovanni da San Giovanni, „Paragone", I, 1950, 7, s. 52—57. Obfitą literaturę przyczynkarsko-atrybu-
cyjną dotyczącą malarza podają trzy ostatnie pozycje poprzedniego przypisu.
6 Zebrał ich i krótko scharakteryzował L. Bcrti, Pittori toscani in relazione eon Piętro da Cortona, [w:] Mostra di Pię-
tro da Cortona, Cortona, Lugio-Settembre 1956, Roma 1956, s. 69—83.
MARIUSZ KARPOWICZ
1. M. A. Palloni, Ofiarowanie w świątyni. Wilno, Dailcs Musicius (górna część
płótna zwęglona. Pochodzi z kościoła Augustianów)
artystyczną (Bolonia, Ferrara, Wenecja, ale przede wszystkim studiował parmeńskie dzieła Corrcggia).
Przed r. 1652 odbył drugą podróż, m.in. do Rzymu. Działalność artystyczną zaczął jako współpracownik
Giovannicgo da S. Giovanni przy dekoracji Palazzo Pitti (1635—1636, z tego też okresu pochodzi Św. Mi-
cha! w kościele Castcllo koło Florencji), by w latach 1636—1648 dekorować już samodzielnie podflo-
rencką Villa Petraia, na zlecenie Lorenza de Mcdici.
Moment rozpoczęcia samodzielnego życia artystycznego przez Volterrana zbiegł się z przyjazdem
do Florencji Pietra da Cortona. Wielki kortończyk został, jak wiadomo, sprowadzony dla dekoracji
Palazzo Pitti w r. 1637. Dekoracja trwała, jak wiemy, z przerwami dziesięć lat. Stalą się ona wydarzeniem
artystycznym na miarę światową, jest uważana za jedno zc źródeł grande manière artystów dworu Lud-
wika XIV. Nic więc dziwnego, że stała się przełomem w dziejach prowincjonalnego malarstwa floren-
ckiego. Gdy Cortona rozpoczynał pracę w Stanza delia Stufa swym olśniewającym freskiem Eta del Oro,
zastał w malarskim środowisku nad Arno jedynie reprezentantów zapóźnionego manieryzmu, z trudem
nałamujących się do nowych prądów (nawet Giovanni da S. Giovanni, najatrakcyjniejszy z freskantów
florenckich, np. w dekoracji Sala dcgli Argcnti w tymże Palazzo Pitti, 1635)5. Natomiast w momencie,
gdy zlecał dokończenie robót w Pitti Cirro Fcrriemu i wyjeżdżał do Rzymu, w środowisku florenckim
pozostawił legion uczniów i naśladowców swojej maniery6. Należeli do nich: Giovanni Martinelli
(notowany we Florencji w latach 1635—1668), Simone Pignoni (1614—1698), Flamand Livio Mchus
(Trecani), wyd. 2, t. 25,1949, s. 583; U. Galctti, E. Camcsasca, Enciclopcdia delia pittura Ilaliana, Cemusco sul Naviglio,
t. 2, 1951, s.' 978—997. Por. również przypis 6.
3 L. von Burkcl, Giovanni Aa San Giovanni, „Miinchener Jahrbuch der bildenden Kunst", I, 1906, s. 136—141 (tylko
fresk w Pitti). Ocenę ogólną G. da S. G. oraz charakterystykę środowiska florenckiego pierwszej ćwierci XVII w. zawiera
G. Briganti, Appunti su Giovanni da San Giovanni, „Paragone", I, 1950, 7, s. 52—57. Obfitą literaturę przyczynkarsko-atrybu-
cyjną dotyczącą malarza podają trzy ostatnie pozycje poprzedniego przypisu.
6 Zebrał ich i krótko scharakteryzował L. Bcrti, Pittori toscani in relazione eon Piętro da Cortona, [w:] Mostra di Pię-
tro da Cortona, Cortona, Lugio-Settembre 1956, Roma 1956, s. 69—83.