DOI Heft:
I. Z zagadnień sztuki dawnej
DOI Artikel:Skubiszewski, Piotr: Romańskie cyboria w kształcie czary z nakrywą: Problem genezy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13221#0017
ROMAŃSKIE CYBORIA W KSZTAŁCIE CZARY
11
4. Nakrywa cyborium. Londyn, British Muséum
w medalionach obramowanych wstęgami równomiernie oplatającymi czaszę i nakrywę, następnie wić
roślinna, liście i palmety. Przy każdym temacie wyobrażenia widnieje na wstędze łaciński titulus. Na
czaszy złotnik przedstawił Aarona z różdżką przed Arką Przymierza, Ofiarę Abla i Kaina, Obrzezanie
Izaaka, Ofiarę Abrahama, Mojżesza przed wężem miedzianym i Samsona walczącego z Filistynami, na nakrywie
— Boże Narodzenie, Ofiarowanie Dzieciątka w Świątyni, Chrzest Chrystusa, Niesienie Krzyża, Ukrzyżo-
wanie i Zmartwychwstanie^9.
2. Cyborium zw. Kennet albo Balfour (ryc. 2)20. Londyn, własność Lorda Balfour of Burleigh,
zdeponowane w Victoria and Albert Muséum21. Średnica 15,5 cm. Technika wykonania, kształt naczy-
nia i rodzaj dekoracji analogiczne do cyborium zw. Malmesbury. Na czaszy przedstawiono Obrzezanie
Izaaka, Izaaka niosącego drzewo na ofiarę, Ofiarę Abrahama, Samsona w Gazie, Dawida zabijającego niedź-
wiedzia, Wniebowzięcie Eliasza, na nakrywie — Chrzest Chrystusa, Niesienie Krzyża, Ukrzyżowanie, Trzy
Marie u Grobu, Chrystusa w Otchłani, Wniebowstąpienie.
3. Cyborium zw. Warwick (ryc. 3)22. Londyn, Victoria and Albert Muséum, nr inw. M. 159 —
1919. Średnica 20 cm. Zachowana tylko czasza na stopie. Technika, kształt i dekoracja te same, co w po-
pontyfikału cod. 45, Bibliothèque Municipale w Châlons-sur-Marne z końca w. XIII, il. 1, i skrzydła tryptyku przedstawia-
jącego koronację Ludwika XII w Musée de Cluny w Paryżu, z czasu około r. 1501). Por. także niżej przyp. 130.
19 Ikonograficzną genezę typologicznych zestawień scen na czaszy i nakrywie omawia Oman, Influences mosanes..., s.157.
20 Lokalizacja i datowanie te same, co przy zabytku poprzednim, por. przyp. 17. Bibl. : Falkę, Frauberger, op.cit.,
s. 92; Chamot, op. cit., s. 6 nn., nr 11 katalogu; Braun, op. cit., s. 314; Oman, Influences mosanes..., s. 156—158; Boasc,
op. cit., s. 194; Swarzenski, op. cit., il. 447—450; Stone, op. cit., s. 248, przyp. 19.
21 Uprzejmie dziękuję Lordowi Balfour za wyrażenie zgody na zbadanie zabytku w Victoria and Albert Muséum
i za ułatwienie pozyskania jego fotografii.
22 Lokalizacja i czas powstania te same, co w odniesieniu do cyborium zw. Malmesbury, por. wyżej przyp. 17. Bibl. :
Chamot, op. cit., s. 6 nn., katalogu nr 13; G. Swarzenski, Aus dem Kunstkreis Heinrichs des Lowen, „Stadeljahrbuch", VII/VIII
1932, s. 336—339; Oman, Influences mosanes..., s. 156—158; Boase, op. cit., s. 195; Stone, op. cit., s. 100; L'Art roman, Exposi-
tion organisée par le Gouvernement Espagnol sous les auspices du Conseil de l'Europe, Catalogue, Barcelona et Santiago de Compo-
rtcla 1961, nr 543.
11
4. Nakrywa cyborium. Londyn, British Muséum
w medalionach obramowanych wstęgami równomiernie oplatającymi czaszę i nakrywę, następnie wić
roślinna, liście i palmety. Przy każdym temacie wyobrażenia widnieje na wstędze łaciński titulus. Na
czaszy złotnik przedstawił Aarona z różdżką przed Arką Przymierza, Ofiarę Abla i Kaina, Obrzezanie
Izaaka, Ofiarę Abrahama, Mojżesza przed wężem miedzianym i Samsona walczącego z Filistynami, na nakrywie
— Boże Narodzenie, Ofiarowanie Dzieciątka w Świątyni, Chrzest Chrystusa, Niesienie Krzyża, Ukrzyżo-
wanie i Zmartwychwstanie^9.
2. Cyborium zw. Kennet albo Balfour (ryc. 2)20. Londyn, własność Lorda Balfour of Burleigh,
zdeponowane w Victoria and Albert Muséum21. Średnica 15,5 cm. Technika wykonania, kształt naczy-
nia i rodzaj dekoracji analogiczne do cyborium zw. Malmesbury. Na czaszy przedstawiono Obrzezanie
Izaaka, Izaaka niosącego drzewo na ofiarę, Ofiarę Abrahama, Samsona w Gazie, Dawida zabijającego niedź-
wiedzia, Wniebowzięcie Eliasza, na nakrywie — Chrzest Chrystusa, Niesienie Krzyża, Ukrzyżowanie, Trzy
Marie u Grobu, Chrystusa w Otchłani, Wniebowstąpienie.
3. Cyborium zw. Warwick (ryc. 3)22. Londyn, Victoria and Albert Muséum, nr inw. M. 159 —
1919. Średnica 20 cm. Zachowana tylko czasza na stopie. Technika, kształt i dekoracja te same, co w po-
pontyfikału cod. 45, Bibliothèque Municipale w Châlons-sur-Marne z końca w. XIII, il. 1, i skrzydła tryptyku przedstawia-
jącego koronację Ludwika XII w Musée de Cluny w Paryżu, z czasu około r. 1501). Por. także niżej przyp. 130.
19 Ikonograficzną genezę typologicznych zestawień scen na czaszy i nakrywie omawia Oman, Influences mosanes..., s.157.
20 Lokalizacja i datowanie te same, co przy zabytku poprzednim, por. przyp. 17. Bibl. : Falkę, Frauberger, op.cit.,
s. 92; Chamot, op. cit., s. 6 nn., nr 11 katalogu; Braun, op. cit., s. 314; Oman, Influences mosanes..., s. 156—158; Boasc,
op. cit., s. 194; Swarzenski, op. cit., il. 447—450; Stone, op. cit., s. 248, przyp. 19.
21 Uprzejmie dziękuję Lordowi Balfour za wyrażenie zgody na zbadanie zabytku w Victoria and Albert Muséum
i za ułatwienie pozyskania jego fotografii.
22 Lokalizacja i czas powstania te same, co w odniesieniu do cyborium zw. Malmesbury, por. wyżej przyp. 17. Bibl. :
Chamot, op. cit., s. 6 nn., katalogu nr 13; G. Swarzenski, Aus dem Kunstkreis Heinrichs des Lowen, „Stadeljahrbuch", VII/VIII
1932, s. 336—339; Oman, Influences mosanes..., s. 156—158; Boase, op. cit., s. 195; Stone, op. cit., s. 100; L'Art roman, Exposi-
tion organisée par le Gouvernement Espagnol sous les auspices du Conseil de l'Europe, Catalogue, Barcelona et Santiago de Compo-
rtcla 1961, nr 543.