DOI Heft:
I. Z zagadnień sztuki dawnej
DOI Artikel:Skubiszewski, Piotr: Romańskie cyboria w kształcie czary z nakrywą: Problem genezy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13221#0050
44
PIOTR SKUBISZEWSKI
drugich (ryc. 34). Za przykład ogniwa pośredniego w tym cyklu rozwojowym można uznać egzem-
plarz z Barcelony, nasadą cienkiej stopy i proporcjami zapowiadający produkowane masowo od końca
w. XIII w Limoges emaliowane repozytoria gotyckie133. W podobnej do nich postaci przyjęło się to
naczynie liturgiczne w całej Europie134. Mogła w tym odegrać pewną rolę popularność limozyjskich
wyrobów emalierskich, które docierały w średniowieczu aż po północne i wschodnie kresy ówczesnego
świata cywilizacji łacińskiej. Sądzić jednak wolno, że nie był to czynnik rozstrzygający. Ukształtowany
przy końcu w. XIII nowy rodzaj cyborium był z wszystkich innych, ówcześnie stosowanych, najbliższy
kształtowi kielicha mszalnego. Pokrewieństwo z najważniejszym naczyniem eucharystycznym, posiada-
34. Cyborium z Huddunge. Sztokholm,
Statens Historiska Muséum
133 Braun, op. cit., s. 316; Gauthier, op. cit., s. 55 i 160, tabl. 64.
134 Por. w tej sprawie materiał zgromadzony przez Brauna, op. cit., il. 189—195 i 210. Podaję tutaj przykład z Hud-
dunge w Szwecji z w. XIV (Sztokholm, Statens Historiska Muséum) znany też Braunowi, op. cit., s. 315. Za informacje
o tym cyborium i za jego fotografię dziękuję uprzejmie Dyrektorowi A. Anderssonowi.
PIOTR SKUBISZEWSKI
drugich (ryc. 34). Za przykład ogniwa pośredniego w tym cyklu rozwojowym można uznać egzem-
plarz z Barcelony, nasadą cienkiej stopy i proporcjami zapowiadający produkowane masowo od końca
w. XIII w Limoges emaliowane repozytoria gotyckie133. W podobnej do nich postaci przyjęło się to
naczynie liturgiczne w całej Europie134. Mogła w tym odegrać pewną rolę popularność limozyjskich
wyrobów emalierskich, które docierały w średniowieczu aż po północne i wschodnie kresy ówczesnego
świata cywilizacji łacińskiej. Sądzić jednak wolno, że nie był to czynnik rozstrzygający. Ukształtowany
przy końcu w. XIII nowy rodzaj cyborium był z wszystkich innych, ówcześnie stosowanych, najbliższy
kształtowi kielicha mszalnego. Pokrewieństwo z najważniejszym naczyniem eucharystycznym, posiada-
34. Cyborium z Huddunge. Sztokholm,
Statens Historiska Muséum
133 Braun, op. cit., s. 316; Gauthier, op. cit., s. 55 i 160, tabl. 64.
134 Por. w tej sprawie materiał zgromadzony przez Brauna, op. cit., il. 189—195 i 210. Podaję tutaj przykład z Hud-
dunge w Szwecji z w. XIV (Sztokholm, Statens Historiska Muséum) znany też Braunowi, op. cit., s. 315. Za informacje
o tym cyborium i za jego fotografię dziękuję uprzejmie Dyrektorowi A. Anderssonowi.