DOI Heft:
I. Z zagadnień sztuki dawnej
DOI Artikel:Świechowski, Zygmunt: Znaczenie Włoch dla polskiej architektury i rzeżby romańskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13221#0078
72
ZYGMUNT ŚWIECHOWSKI
45. Tum pod Łeczyc;j, kolegiata, portal
nawowych. Przeświadczenie o znaczeniu cysterskich budowli Włoch środkowych wzmacnia jeszcze
porównawcze zestawienie planu założeń klasztornych. Istotnie, typowe zresztą rozplanowanie najważ-
niejszego skrzydła klasztornego z czterokolumnową salą kapitularza, jak również sąsiadujących po-
mieszczeń, mogło być bezpośrednio inspirowane przez claustrum w Casamari96. Podobnie jak przy
kościele i tu także dominuje nuta archaiczna w stosunku do wcześniejszych założeń włoskich. W zesta-
wieniu z konwencjonalną dekoracją wczesnogotyckich kapiteli pączkowych z kapitularzy w Fossanova
i Casamari zapóźniona, bogata, czysto romańska ornamentacja kamieniarki wąchockiej ma dla nas tę
szczególną wartość, że jak wykazaliśmy wyżej, w jednoznaczny sposób wskazuje na włoską ojczyznę
swych twórców.
W odmiennym stosunku do Włoch pozostaje architektura innej cysterskiej budowli. Kościół
opactwa w Mogile nawiązuje dosyć ściśle do programu cysterskich budowli grupy lombardzkiej. Za-
L. Fraccaro-Longhi, op. cit., 47.
ZYGMUNT ŚWIECHOWSKI
45. Tum pod Łeczyc;j, kolegiata, portal
nawowych. Przeświadczenie o znaczeniu cysterskich budowli Włoch środkowych wzmacnia jeszcze
porównawcze zestawienie planu założeń klasztornych. Istotnie, typowe zresztą rozplanowanie najważ-
niejszego skrzydła klasztornego z czterokolumnową salą kapitularza, jak również sąsiadujących po-
mieszczeń, mogło być bezpośrednio inspirowane przez claustrum w Casamari96. Podobnie jak przy
kościele i tu także dominuje nuta archaiczna w stosunku do wcześniejszych założeń włoskich. W zesta-
wieniu z konwencjonalną dekoracją wczesnogotyckich kapiteli pączkowych z kapitularzy w Fossanova
i Casamari zapóźniona, bogata, czysto romańska ornamentacja kamieniarki wąchockiej ma dla nas tę
szczególną wartość, że jak wykazaliśmy wyżej, w jednoznaczny sposób wskazuje na włoską ojczyznę
swych twórców.
W odmiennym stosunku do Włoch pozostaje architektura innej cysterskiej budowli. Kościół
opactwa w Mogile nawiązuje dosyć ściśle do programu cysterskich budowli grupy lombardzkiej. Za-
L. Fraccaro-Longhi, op. cit., 47.