DOI issue:
I. Z zagadnień sztuki dawnej
DOI article:Świechowski, Zygmunt: Znaczenie Włoch dla polskiej architektury i rzeżby romańskiej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13221#0084
78
ZYGMUNT ŚWIECHOWSK1
mm
.53. Wrocław, portal przy kościele Marii Magdaleny, stan z końca XIX w.
trzna organizacja przestrzeni. Decydujący wpływ na nią wywiera zastosowanie płaskiego stropu drew-
nianego w korpusie nawowym, a także pierwotnie i w prezbiterium, przypuszczalnie o charakterze więźby
otwartej. Masywne filary o kamiennych gzymsach impostowych i cokołach, dźwigające arkady
o ostiym wykroju, przypominają najbardziej wczesną budowlę minorytów w Zurichu104, powstałą
analogicznie w oparciu o budownictwo wykształcone we włoskiej kolebce zakonu.
Silne włoskie piętno widoczne jest również na skromnej dominikańskiej kaplicy, wzniesionej w Kra-
kowie w latach 1222—1223105. Ta jednonawowa, częściowo ceglana budowla, wtopiona w kompleks
późniejszego klasztoru, zachowała jeszcze charakterystyczny szczyt o silnym kącie rozwarcia, z jakim
spotykamy się nagminnie we Włoszech. Na terenie Polski, obfitującym w opady śnieżne, ta forma szczytu
warunkująca niewielkie nachylenie połaci dachowych sprawia wrażenie egzotyczne.
Nie tylko jednak typ i formy architektoniczne zawdzięczają wczesne budowle dominikańskie
w Polsce ceglanemu budownictwu Włoch północnych. Łączy je z nimi także wspólna technika, wskazująca
na bezpośrednie powiązania warsztatowe106. Przykłady ozdobnego opracowania lica cegły poprzez
różne zestawy nacięć tworzących jodełkę, to znów przedzielonych poziomo równoległymi bruzdami,
104 Omówiona u R. K. Donina, Bettelordenskirchen in Ôsterreich, Wien 1935.
105 Monumenta Poloniae Historien, 3, s. 132.
106 Zagadnienie to zostało omówione przez Z. S wiechowskiego, Wczesne budownictwo ceglane w Polsce, „Studia
z Dziejów Rzemiosła i Przemysłu", 1, 1961, s. 83—124.
ZYGMUNT ŚWIECHOWSK1
mm
.53. Wrocław, portal przy kościele Marii Magdaleny, stan z końca XIX w.
trzna organizacja przestrzeni. Decydujący wpływ na nią wywiera zastosowanie płaskiego stropu drew-
nianego w korpusie nawowym, a także pierwotnie i w prezbiterium, przypuszczalnie o charakterze więźby
otwartej. Masywne filary o kamiennych gzymsach impostowych i cokołach, dźwigające arkady
o ostiym wykroju, przypominają najbardziej wczesną budowlę minorytów w Zurichu104, powstałą
analogicznie w oparciu o budownictwo wykształcone we włoskiej kolebce zakonu.
Silne włoskie piętno widoczne jest również na skromnej dominikańskiej kaplicy, wzniesionej w Kra-
kowie w latach 1222—1223105. Ta jednonawowa, częściowo ceglana budowla, wtopiona w kompleks
późniejszego klasztoru, zachowała jeszcze charakterystyczny szczyt o silnym kącie rozwarcia, z jakim
spotykamy się nagminnie we Włoszech. Na terenie Polski, obfitującym w opady śnieżne, ta forma szczytu
warunkująca niewielkie nachylenie połaci dachowych sprawia wrażenie egzotyczne.
Nie tylko jednak typ i formy architektoniczne zawdzięczają wczesne budowle dominikańskie
w Polsce ceglanemu budownictwu Włoch północnych. Łączy je z nimi także wspólna technika, wskazująca
na bezpośrednie powiązania warsztatowe106. Przykłady ozdobnego opracowania lica cegły poprzez
różne zestawy nacięć tworzących jodełkę, to znów przedzielonych poziomo równoległymi bruzdami,
104 Omówiona u R. K. Donina, Bettelordenskirchen in Ôsterreich, Wien 1935.
105 Monumenta Poloniae Historien, 3, s. 132.
106 Zagadnienie to zostało omówione przez Z. S wiechowskiego, Wczesne budownictwo ceglane w Polsce, „Studia
z Dziejów Rzemiosła i Przemysłu", 1, 1961, s. 83—124.