DOI Heft:
I. Z zagadnień sztuki dawnej
DOI Artikel:Kowalczyk, Jerzy: Kolegiata w Zamościu i jej fundator kanclerz Jan Zamoyski
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13221#0112
106
JERZY KOWALCZYK
!frit=iftłarnsmi'ins^in iшапгата?mаamsni*nu. мапьт: шаттл Ш\ ЩШШй *~> умятая » Tïi
О 10т
i- ■
7. Kolegiata w Zamościu, fasada pierwotna według rysunku pomiarowego z lat około 1824 (wg S. Herbsta)
rzymską kanclerzowi przyświecała myśl wydobycia na światło dzienne swego najzdolniejszego oraz za-
służonego dla Kościoła przodka ; z drugiej zaś strony Zamoyski chciał podkreślić starożytność swego rodu.
Jednakże kult św. Mikołaja odegrał w kolegiacie raczej rolę drugoplanową, mimo że kanclerz uważał
tego świętego nawet za swego patrona (tak przynajmniej pisał do Possevina).
Analiza programu ikonograficznego. W powyższym zestawieniu dość czytelnie rysują
się przynajmniej trzy wątki ikonograficznego programu kolegiaty : 1) chrystologiczny, 2) mariologiczny,
3) osnuty wokół postaci św. Tomasza apostoła. Wszystkie trzy integralnie łączą się ze sobą. Zresztą
wymowa ikonograficznego programu świątyni w zamierzeniu fundatora miała obracać się nie tylko
w płaszczyźnie pojęć religijnych, ale miała być również wykładnikiem jego własnej ideologii rodowej
i polityczno-państwowej. Znamienną cechą ikonograficzno-ideowego programu kolegiaty jest jego
wielowarstwowa konstrukcja.
Wezwanie S w. Tomasza wykładnikiem kultu rodu Zamoyskich herbu Jelita. Anali-
zę wątków ikonograficznych kolegiaty wypada zacząć od omówienia genezy wezwania Św. To-
JERZY KOWALCZYK
!frit=iftłarnsmi'ins^in iшапгата?mаamsni*nu. мапьт: шаттл Ш\ ЩШШй *~> умятая » Tïi
О 10т
i- ■
7. Kolegiata w Zamościu, fasada pierwotna według rysunku pomiarowego z lat około 1824 (wg S. Herbsta)
rzymską kanclerzowi przyświecała myśl wydobycia na światło dzienne swego najzdolniejszego oraz za-
służonego dla Kościoła przodka ; z drugiej zaś strony Zamoyski chciał podkreślić starożytność swego rodu.
Jednakże kult św. Mikołaja odegrał w kolegiacie raczej rolę drugoplanową, mimo że kanclerz uważał
tego świętego nawet za swego patrona (tak przynajmniej pisał do Possevina).
Analiza programu ikonograficznego. W powyższym zestawieniu dość czytelnie rysują
się przynajmniej trzy wątki ikonograficznego programu kolegiaty : 1) chrystologiczny, 2) mariologiczny,
3) osnuty wokół postaci św. Tomasza apostoła. Wszystkie trzy integralnie łączą się ze sobą. Zresztą
wymowa ikonograficznego programu świątyni w zamierzeniu fundatora miała obracać się nie tylko
w płaszczyźnie pojęć religijnych, ale miała być również wykładnikiem jego własnej ideologii rodowej
i polityczno-państwowej. Znamienną cechą ikonograficzno-ideowego programu kolegiaty jest jego
wielowarstwowa konstrukcja.
Wezwanie S w. Tomasza wykładnikiem kultu rodu Zamoyskich herbu Jelita. Anali-
zę wątków ikonograficznych kolegiaty wypada zacząć od omówienia genezy wezwania Św. To-