DOI issue:
I. Z zagadnień sztuki dawnej
DOI article:Waźbiński, Zygmunt: Z zagadnień autoportretu humanistycznego: (na przykładzie jednego obrazu Dürera)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13220#0068
62
ŻYGMUNT WAŹBIŃSKl
22. Albrecht Diirer, Melancholia I
Diircr w Chrystusie między uczonymi utożsamia się z Chrystusem poprzez rysy swego przyjaciela
(il. 4 i 5)16. Chrystus jest tym „humanistycznym bohaterem", który odnajduje się w różnych wciele-
niach autoportretowych Diircra77. Diirer przybiera raz jego wyraz triumfujący (il. 23), kiedy indziej —
cierpiący (il. 25). Oba te wizerunki są charakterystyczne dla dwóch różnych epok sztuki i myśli artysty,
gdzie rok 1512 jest cezurą78. Jest to moment głębokiego kryzysu jego osobowości. Naiwny „opty-
mizm" pierwszego okresu ustępuje miejsca „melancholii" (il. 22) ; jest on rezultatem rozczarowania
do wiedzy i do innych ideałów ukształtowanych pod wpływem myśli włoskiej. Nie ulega wątpliwości,
76 Por przypis 17. Platońska programowość tej postaci jest oczywista.
77 Por. przypis 71, jak również K. Steinbart, Albrecht Diirers Schmerzensmann von 1511 ais Christomorphes Selbsthildnis,
„Zcitschrift f. bildendc Kunst", 40, 1951, s. 32 i п.; R. H. Baiton, Durer and Luther as Man oj Sorrows, „Art Bulletin", dec.
1947, s. 269 i n. ; Panofsky, Albrecht Diirer, s. 43,oraz G. Weise, Diirer md die Ideale der Humanisten („Tiibinger Forschungen
zur Kunstgeschichtc", H. 6), Tubingen 1953, s. 14 i n.
78 Kryzys ten przejawia się szczególnie w pojęciu piękna względnego: „Piękno — czym ono jest, tego nic wiem"
(por. Panofsky, Albrecht Diirer, s. 162 i п., oraz Albrecht Diirer jako pisarz..., s. 100).
ŻYGMUNT WAŹBIŃSKl
22. Albrecht Diirer, Melancholia I
Diircr w Chrystusie między uczonymi utożsamia się z Chrystusem poprzez rysy swego przyjaciela
(il. 4 i 5)16. Chrystus jest tym „humanistycznym bohaterem", który odnajduje się w różnych wciele-
niach autoportretowych Diircra77. Diirer przybiera raz jego wyraz triumfujący (il. 23), kiedy indziej —
cierpiący (il. 25). Oba te wizerunki są charakterystyczne dla dwóch różnych epok sztuki i myśli artysty,
gdzie rok 1512 jest cezurą78. Jest to moment głębokiego kryzysu jego osobowości. Naiwny „opty-
mizm" pierwszego okresu ustępuje miejsca „melancholii" (il. 22) ; jest on rezultatem rozczarowania
do wiedzy i do innych ideałów ukształtowanych pod wpływem myśli włoskiej. Nie ulega wątpliwości,
76 Por przypis 17. Platońska programowość tej postaci jest oczywista.
77 Por. przypis 71, jak również K. Steinbart, Albrecht Diirers Schmerzensmann von 1511 ais Christomorphes Selbsthildnis,
„Zcitschrift f. bildendc Kunst", 40, 1951, s. 32 i п.; R. H. Baiton, Durer and Luther as Man oj Sorrows, „Art Bulletin", dec.
1947, s. 269 i n. ; Panofsky, Albrecht Diirer, s. 43,oraz G. Weise, Diirer md die Ideale der Humanisten („Tiibinger Forschungen
zur Kunstgeschichtc", H. 6), Tubingen 1953, s. 14 i n.
78 Kryzys ten przejawia się szczególnie w pojęciu piękna względnego: „Piękno — czym ono jest, tego nic wiem"
(por. Panofsky, Albrecht Diirer, s. 162 i п., oraz Albrecht Diirer jako pisarz..., s. 100).