DOI Heft:
II. Z zagadnień sztuki przełomu XIX i XX w.
DOI Artikel:Jaworska, Władysława: Ze studiów nad Szkołą Pont-Aven
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13220#0281
ZE STUDIÓW NAD SZKOŁĄ PONT-AVEN
275
30. Jacob Meyer de Haan, Portret Marie Henry, 1889
(w Rijksmuseum Krôllcr-Miiller w Ottcrlo) datowany jest 1889, a płótno Gauguina (w pry w. zbiorach
we Francji) 1890, zdaje się nic ulegać wątpliwości, że malowali obrazy sztaluga przy sztaludze, na co
wskazywałby zarówno prawie identyczny kadraż pejzażu, jak i ta sama kobieca postać w brctońskim stroju
czerpiąca wodę ze studni. Wymiary płócien są również prawie identyczne. Mając na uwadze, że pejzaż
Gauguina, jak na okres zaawansowanego już wtedy syntetyzmu u tego artysty, jest pewnym krokiem
wstecz w sensie cofnięcia się do naskórkowej lekkości i świeżości -— nieodparcie nasuwa się przypusz-
czenie, czy nie była to po prostu jedna z owych lekcji, w czasie których Gauguin miał de Haana
„uczyć impresjonizmu"? Nie jest też zupełnie wykluczone, że obraz ten nosi na sobie korektę
Gauguina19.
Jak słusznie przewidział Vincent van Gogh, sztuka portretowania przydała się de Haanowi w przy-
19 Sprawa ta była podniesiona w katalogu sprzedaży w Hôtel Drouot: „II n'est pas impossible que cette peinture ne
soit le fruit d'une collaboration". Vente du Lundi 16 mars 1959, Paris, Hôtel Drouot, s. 22, nr 164. Por. również R. Klein:
„Au cours d'une interview exclusive sur l'Exposition Gauguin et ses amis le professeur Savin nous a déclaré: «Trois des Gauguin
exposés à Pont-Aven sont des faux...»", „Le Télégramme", Lorient, 6 sept. 1961.
Od kilku lat toczy się spór czy Paysage du Pouldu, Kerluron z 1890 r. wystawiony przez Maurice'a Malingue jako obraz
Gauguina na wystawie Gauguin et ses amis, 1961, jest istotnie pędzla tego artysty, czy też, jak twierdzą oponenci, jest dziełem
de Haana z dorzuconą później sygnaturą Gauguina. Por. katalog wystawy: Gauguin et ses amis, Pont-Aven, Hôtel de Ville, 1961,
nr 12. Sporny pejzaż przedstawia ten sam motyw z okolic Le Pouldu, który malowali Sćrusicr, Ślewiński, Filiger. Por. W. Ja-
worska, Sérusier au Musée National de Varsovie, „Bulletin du Musée National de Varsovie", Varsovie 1962, nr 4, s. 119—124.
275
30. Jacob Meyer de Haan, Portret Marie Henry, 1889
(w Rijksmuseum Krôllcr-Miiller w Ottcrlo) datowany jest 1889, a płótno Gauguina (w pry w. zbiorach
we Francji) 1890, zdaje się nic ulegać wątpliwości, że malowali obrazy sztaluga przy sztaludze, na co
wskazywałby zarówno prawie identyczny kadraż pejzażu, jak i ta sama kobieca postać w brctońskim stroju
czerpiąca wodę ze studni. Wymiary płócien są również prawie identyczne. Mając na uwadze, że pejzaż
Gauguina, jak na okres zaawansowanego już wtedy syntetyzmu u tego artysty, jest pewnym krokiem
wstecz w sensie cofnięcia się do naskórkowej lekkości i świeżości -— nieodparcie nasuwa się przypusz-
czenie, czy nie była to po prostu jedna z owych lekcji, w czasie których Gauguin miał de Haana
„uczyć impresjonizmu"? Nie jest też zupełnie wykluczone, że obraz ten nosi na sobie korektę
Gauguina19.
Jak słusznie przewidział Vincent van Gogh, sztuka portretowania przydała się de Haanowi w przy-
19 Sprawa ta była podniesiona w katalogu sprzedaży w Hôtel Drouot: „II n'est pas impossible que cette peinture ne
soit le fruit d'une collaboration". Vente du Lundi 16 mars 1959, Paris, Hôtel Drouot, s. 22, nr 164. Por. również R. Klein:
„Au cours d'une interview exclusive sur l'Exposition Gauguin et ses amis le professeur Savin nous a déclaré: «Trois des Gauguin
exposés à Pont-Aven sont des faux...»", „Le Télégramme", Lorient, 6 sept. 1961.
Od kilku lat toczy się spór czy Paysage du Pouldu, Kerluron z 1890 r. wystawiony przez Maurice'a Malingue jako obraz
Gauguina na wystawie Gauguin et ses amis, 1961, jest istotnie pędzla tego artysty, czy też, jak twierdzą oponenci, jest dziełem
de Haana z dorzuconą później sygnaturą Gauguina. Por. katalog wystawy: Gauguin et ses amis, Pont-Aven, Hôtel de Ville, 1961,
nr 12. Sporny pejzaż przedstawia ten sam motyw z okolic Le Pouldu, który malowali Sćrusicr, Ślewiński, Filiger. Por. W. Ja-
worska, Sérusier au Musée National de Varsovie, „Bulletin du Musée National de Varsovie", Varsovie 1962, nr 4, s. 119—124.