DOI article:
Miziołek, Jerzy: 'Sąd Salomona, Legenda o zmarłym królu' i 'Historia Tuzji': trzy obrazy Alvise Donatiego z początku XVI wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.17216#0012
6
Il К/4! \1I/K )l I l\
1. Alvise Donati, Sąd Salomona, około 1508, tempera na desce, 42 x 49 Cm.
Zamek Królewski na Wawelu, fot. Muzeum
podczas gdy drugi jest prawie kwadratowy (42 x 43 cm). Sceny te, choć przywoływane wielokrotnie (ale na
ogół traktowane jako tematy per se) w kilku studiach z zakresu ikonografii, dotyczących to westalki Tuzji,
to Legendy o zmarłym królu, nie doczekały się dotąd osobnego opracowania4. Obydwie sceny należą do mniej
znanych tematów ikonografii późnego średniowiecza i czasów nowożytnych. Jeszcze do niedawna niektóre
z wyobrażeń tych tematów interpretowane były jako epizody z życia świętych. Legendę o zmarłym królu
odczytywano jako Męczeństwo św. Krzysztofa, a Historię Tuzji jako scenę z życia św. Scholastyki". Kilka
spośród reprodukowanych w tym artykule przedstawień służących za materiał porównawczy nie było dotąd
publikowanych, spora grupa innych jest ciągle bardzo słabo znana.
Wrocław 1982, s. 87. Inne tłumaczenie tego imienia - Tuksja - występuje w polskim przekładzie Ab urbe condita, zob. Tytus
Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. VI-X (streszczenia ks. XI-XX), przeł. A. Kościółek, Wrocław 1971, s. 279.
Przyjmuje się też niekiedy zapis Tucja, zob. A. Krawczuk, Rzymianki, Warszawa 1992, s. 115-117.
4 K. Lanckoroński, Einiges iiber italienische bemalte Truhen, Wien 1905, s. 13-14, badacz wyraził przypuszczenie, że
do tej grupy malowideł należał pierwotnie jeszcze jeden obraz ukazujący Daniela i Zuzannę; P. S с hub ring, Cassoni. Truhen und
Truhenbilder der italienischen Fruhrenaissance, Leipzig 1923, nr 551-553, z reprodukcjami dwóch tylko scen; W. S u i d a, Ans der
Gemàldesammlung des Musée dArt et d'Histoire in Genf, „Genava", 14, 1936, s. 228 z reprodukcją Historii Tuzji; W. Stec ho w.
Shooting at Fathers Corpse, „Art Bulletin", XXIV, 1942, s. 219; A. Vannugli, Una „ Vestale Tuccia". „Pudicitiae Testimo-
nium" del Moretto in Palazzo Taverna a Roma, „Bollettino d'Arte", 47, 1988, s. 86. Delcorno, op. cit., przyp. 44 na s. 187;
A. B. Barriault, The Abundant, Beautiful, Chaste, and Wise. Domestic Painting of the Italian Renaissance in the Virginia
Muséum of Fine Arts, „Arts in Virginia", 30, 1991, s. 10 i 15; M. Natale, J. Shell, De Donati, Ludovico (Alvise), [w:] Dizio-
nario biografico degli italiani, t. XXXIII, Roma 1987, s. 658; A. Porro, Proposte per il primo '500 lombardo: Alvise De Donati
e Bernardino De Conti, „Arte Cristiana", LXXVIII (741), 1990, il. 11 13 do tekstu na s. 401-^102 i przyp. 15 16; M i z ici ek. The
Lanckoroński Collection, s. 35^36, il. 28 29. Historię Tuzji i Legendę o zmarłym królu wzmiankuje także Pigler. op. cit., s. 346
i 461.
5 Zob. pr/.yp. 75 i 104.
Il К/4! \1I/K )l I l\
1. Alvise Donati, Sąd Salomona, około 1508, tempera na desce, 42 x 49 Cm.
Zamek Królewski na Wawelu, fot. Muzeum
podczas gdy drugi jest prawie kwadratowy (42 x 43 cm). Sceny te, choć przywoływane wielokrotnie (ale na
ogół traktowane jako tematy per se) w kilku studiach z zakresu ikonografii, dotyczących to westalki Tuzji,
to Legendy o zmarłym królu, nie doczekały się dotąd osobnego opracowania4. Obydwie sceny należą do mniej
znanych tematów ikonografii późnego średniowiecza i czasów nowożytnych. Jeszcze do niedawna niektóre
z wyobrażeń tych tematów interpretowane były jako epizody z życia świętych. Legendę o zmarłym królu
odczytywano jako Męczeństwo św. Krzysztofa, a Historię Tuzji jako scenę z życia św. Scholastyki". Kilka
spośród reprodukowanych w tym artykule przedstawień służących za materiał porównawczy nie było dotąd
publikowanych, spora grupa innych jest ciągle bardzo słabo znana.
Wrocław 1982, s. 87. Inne tłumaczenie tego imienia - Tuksja - występuje w polskim przekładzie Ab urbe condita, zob. Tytus
Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. VI-X (streszczenia ks. XI-XX), przeł. A. Kościółek, Wrocław 1971, s. 279.
Przyjmuje się też niekiedy zapis Tucja, zob. A. Krawczuk, Rzymianki, Warszawa 1992, s. 115-117.
4 K. Lanckoroński, Einiges iiber italienische bemalte Truhen, Wien 1905, s. 13-14, badacz wyraził przypuszczenie, że
do tej grupy malowideł należał pierwotnie jeszcze jeden obraz ukazujący Daniela i Zuzannę; P. S с hub ring, Cassoni. Truhen und
Truhenbilder der italienischen Fruhrenaissance, Leipzig 1923, nr 551-553, z reprodukcjami dwóch tylko scen; W. S u i d a, Ans der
Gemàldesammlung des Musée dArt et d'Histoire in Genf, „Genava", 14, 1936, s. 228 z reprodukcją Historii Tuzji; W. Stec ho w.
Shooting at Fathers Corpse, „Art Bulletin", XXIV, 1942, s. 219; A. Vannugli, Una „ Vestale Tuccia". „Pudicitiae Testimo-
nium" del Moretto in Palazzo Taverna a Roma, „Bollettino d'Arte", 47, 1988, s. 86. Delcorno, op. cit., przyp. 44 na s. 187;
A. B. Barriault, The Abundant, Beautiful, Chaste, and Wise. Domestic Painting of the Italian Renaissance in the Virginia
Muséum of Fine Arts, „Arts in Virginia", 30, 1991, s. 10 i 15; M. Natale, J. Shell, De Donati, Ludovico (Alvise), [w:] Dizio-
nario biografico degli italiani, t. XXXIII, Roma 1987, s. 658; A. Porro, Proposte per il primo '500 lombardo: Alvise De Donati
e Bernardino De Conti, „Arte Cristiana", LXXVIII (741), 1990, il. 11 13 do tekstu na s. 401-^102 i przyp. 15 16; M i z ici ek. The
Lanckoroński Collection, s. 35^36, il. 28 29. Historię Tuzji i Legendę o zmarłym królu wzmiankuje także Pigler. op. cit., s. 346
i 461.
5 Zob. pr/.yp. 75 i 104.