DOI article:
Ilkosz, Jerzy: Hala Stulecia we Wrocławiu: dzieło Maxa Berga
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.17216#0201
HALA STULECIA WE WROCŁAWIU DZIEŁO МАХА BERGA
195
54. Max Berg, szkic do dekoracji wielkiego filaru hali na manuskrypcie artykułu o akustyce
Hali Stulecia, Deutsches Muséum w Monachium
wane w spuściźnie po architekcie materiały znajdujące się w Deutsches Muséum w Monachium, a dotyczące
krematorium projektowanego przez architekta wraz z Oskarem Kokoschką w latach 1911—1916243.
We wrześniu 1914 roku w liście skierowanym do Kurta Wolfa, wydawcy pisarzy i poetów ekspresjo-
nistycznych, Oskar Kokoschką wspominał: „Przed wybuchem wojny otrzymałem od Berga z Wrocławia zle-
cenie na przygotowanie szkiców na monumentalne malarstwo do nowo budowanego krematorium, zrobił mi
on również nadzieję na ozdobienie tamtejszej Festhalle"244. Gdyby prace te wykonał Kokoschką, byłoby to
malarstwo i witraże o stylistyce ekspresjonistycznej. Witraże zastąpiłyby zapewne szyby okienne, w kopule
natomiast polichromia zdobiłaby pendentywy wielkich łuków oraz stropy poszczególnych uskoków kopuły.
Wskazuje na to również odręczny rysunek Berga, zamieszczony na marginesie manuskryptu dotyczącego
akustyki Hali Stulecia245, jak również niektóre szkice Kokoschki. Należy podkreślić, że elementy konstrukcyj-
ne hali miały być utrzymane w surowym betonie ze śladami szalunku. Ewentualne dekoracje ograniczały się
do okien i elementów, które zostały wyłożone materiałem wspomagającym akustykę budowli.
Na lata 1911-1912 datują się związki Маха Berga z kręgiem artystów berlińskiego Sturmu. Wówczas
to, za pośrednictwem zapewne Herwartha Waldena, poznał Oskara Kokoschkę, a być może zetknął się
z architektami związanymi później z Glàserne Kette, czy z Paulem Scheerbartem, wizjonerem „szklanych
domów". Koncepcja malarskiej dekoracji Hali Stulecia i uwzględnienie w niej witraży potwierdza związek
243 J. Ilkosz, Projekty krematorium dla Wrocławia, s. 413-416.
244 O. Kokoschką, Brie/e 1, 1905-1919, hrsg. O. Kokoschką, H. Spielmann, Dusseldorf 1984, s. 182.
245 Częściowa spuścizna po Maxie Bergu w Deutsches Muséum w Monachium.
195
54. Max Berg, szkic do dekoracji wielkiego filaru hali na manuskrypcie artykułu o akustyce
Hali Stulecia, Deutsches Muséum w Monachium
wane w spuściźnie po architekcie materiały znajdujące się w Deutsches Muséum w Monachium, a dotyczące
krematorium projektowanego przez architekta wraz z Oskarem Kokoschką w latach 1911—1916243.
We wrześniu 1914 roku w liście skierowanym do Kurta Wolfa, wydawcy pisarzy i poetów ekspresjo-
nistycznych, Oskar Kokoschką wspominał: „Przed wybuchem wojny otrzymałem od Berga z Wrocławia zle-
cenie na przygotowanie szkiców na monumentalne malarstwo do nowo budowanego krematorium, zrobił mi
on również nadzieję na ozdobienie tamtejszej Festhalle"244. Gdyby prace te wykonał Kokoschką, byłoby to
malarstwo i witraże o stylistyce ekspresjonistycznej. Witraże zastąpiłyby zapewne szyby okienne, w kopule
natomiast polichromia zdobiłaby pendentywy wielkich łuków oraz stropy poszczególnych uskoków kopuły.
Wskazuje na to również odręczny rysunek Berga, zamieszczony na marginesie manuskryptu dotyczącego
akustyki Hali Stulecia245, jak również niektóre szkice Kokoschki. Należy podkreślić, że elementy konstrukcyj-
ne hali miały być utrzymane w surowym betonie ze śladami szalunku. Ewentualne dekoracje ograniczały się
do okien i elementów, które zostały wyłożone materiałem wspomagającym akustykę budowli.
Na lata 1911-1912 datują się związki Маха Berga z kręgiem artystów berlińskiego Sturmu. Wówczas
to, za pośrednictwem zapewne Herwartha Waldena, poznał Oskara Kokoschkę, a być może zetknął się
z architektami związanymi później z Glàserne Kette, czy z Paulem Scheerbartem, wizjonerem „szklanych
domów". Koncepcja malarskiej dekoracji Hali Stulecia i uwzględnienie w niej witraży potwierdza związek
243 J. Ilkosz, Projekty krematorium dla Wrocławia, s. 413-416.
244 O. Kokoschką, Brie/e 1, 1905-1919, hrsg. O. Kokoschką, H. Spielmann, Dusseldorf 1984, s. 182.
245 Częściowa spuścizna po Maxie Bergu w Deutsches Muséum w Monachium.