DOI Artikel:
Wojciechowski, Jerzy: Caraglio w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0050
44
JERZY WOJCIECHOWSKI
2. ALESSANDRO PESENTI
Medal z roku 1539, niesygnowany. Średnica: 36 mm.
Fot. Museo „Bottacin" w Padwie
Aw. Portret muzyka z lewego profilu, z napisem w otoku: ALEX - PESENTIVS VERONEN • CANO-
NIC • VILNEN • ETC -
Rew. Instrumenty muzyczne z napisem w otoku: VIRTVTE • DVCE • COMITE FORTVNA •
Padwa, Museo „Bottacin"
Lit.: Aretino [1539] 1957, t. I, s. 133; Giulianelli 1753, s. 39; Armand 1883, t. 1, s. 154; Lepszy 1900, szp. СХХШ;
Forrer 1904, t. 1, s. 350; De D au g on 1905, t. 1, s. 85; Andor fer, Ер s te in 1 907 , nr 529; H i 11 1911, s. 566; Gumow-
ski 1915, szp. CLXXXIX-CXC; Salvaro 1917, s. 89, il. między s. 88 i 89; Niggl 1965, s. 177, nr 1594; SAP 1971, s. 291;
Johnson 1975, s. 17 (jako zaginiony); Middeldorf 1979-1981. t. 3, s. 61; S oltan 1980 (wzmianka); Johnson, Martini
1988, s. 155. nr 1104; Borner 1997, s. 211, nr 934.
Medal znany jest przynajmniej z kilku egzemplarzy przechowywanych w muzeach miejskich w Pa-
dwie i Wenecji, Civiche Raccolte Numismatiche w Mediolanie oraz w Miinzkabinett Staatlischen Museen
w Berlinie. Salvaro opublikował egzemplarz znajdujący się niegdyś w prywatnej kolekcji Maurice'a
Rosenheima.
Na awersie portret muzyka w lewym profilu. Na rewersie instrumenty muzyczne, wyeksponowany
pozytyw, wiola da gamba ze smyczkiem łukowym oraz dwie skrzyżowane szałamaje na górze.
Pesenti, „najukochańszy muzyk" Bony, kanonie wileńskią otrzymał w 1531 r. Inskrypcja na awersie
przedstawia go właśnie jako kanonika wileńskiego, co trzeba podkreślić, gdyż Armand, a za nim Borner
błędnie odczytują odpowiedni fragment napisu jako ...canonicus utinensis.
Portret Pesentiego jest jedynym pewnym medalem Caraglia. Prawdopodobnie artysta wykonał go
w podzięce muzykowi za pomoc udzieloną mu przy wstąpieniu na służbę na dworze królewskim w Krako-
wie. Pesenti utrzymujący stałe kontakty z Italią, niewątpliwie w imieniu Bony, sprowadzał stamtąd do Kra-
kowa włoskich artystów. Ponieważ był w kontakcie z zaprzyjaźnionym z Caragliem Aretinem, wydaje się
niemal pewne, że korzystając z tej znajomości, zaproponował artyście przyjazd do Polski. Być może w ja-
kiejś mierze zadecydował też o tym i fakt, że zarówno on, jak i Caraglio pochodzili z Werony, co niewąt-
pliwie było okolicznością sprzyjającą i co też na omawianym medalu zostało odnotowane w inskrypcji.
Medal powstał w 1539 г., wkrótce po przyjeździe Caraglia do Polski. Autor wysłał go bowiem wraz
z nieznanym dziś medalem portretowym królowej Bony Piętrowi Aretino, który wspomina oba dzieła w li-
ście skierowanym do Pesentiego z 17 lipca tego roku. Aretino powiada w nim: „nel disegno di tutte due
appare il vivo e il vero". Ponieważ jest to jedyny wybity na cześć muzyka medal, nie ulega wątpliwości, że
mamy w tym przypadku do czynienia z dziełem Caraglia, wspominanym w przywołanym liście Aretina.
Prezentowany portret Pesentiego będąc pewną pracą Caraglia, pozwala na stylistyczne konfrontacje
z innymi medalami czy gemmami. W medalu Pesentiego nie sposób jednak uchwycić zbyt wielu cech
JERZY WOJCIECHOWSKI
2. ALESSANDRO PESENTI
Medal z roku 1539, niesygnowany. Średnica: 36 mm.
Fot. Museo „Bottacin" w Padwie
Aw. Portret muzyka z lewego profilu, z napisem w otoku: ALEX - PESENTIVS VERONEN • CANO-
NIC • VILNEN • ETC -
Rew. Instrumenty muzyczne z napisem w otoku: VIRTVTE • DVCE • COMITE FORTVNA •
Padwa, Museo „Bottacin"
Lit.: Aretino [1539] 1957, t. I, s. 133; Giulianelli 1753, s. 39; Armand 1883, t. 1, s. 154; Lepszy 1900, szp. СХХШ;
Forrer 1904, t. 1, s. 350; De D au g on 1905, t. 1, s. 85; Andor fer, Ер s te in 1 907 , nr 529; H i 11 1911, s. 566; Gumow-
ski 1915, szp. CLXXXIX-CXC; Salvaro 1917, s. 89, il. między s. 88 i 89; Niggl 1965, s. 177, nr 1594; SAP 1971, s. 291;
Johnson 1975, s. 17 (jako zaginiony); Middeldorf 1979-1981. t. 3, s. 61; S oltan 1980 (wzmianka); Johnson, Martini
1988, s. 155. nr 1104; Borner 1997, s. 211, nr 934.
Medal znany jest przynajmniej z kilku egzemplarzy przechowywanych w muzeach miejskich w Pa-
dwie i Wenecji, Civiche Raccolte Numismatiche w Mediolanie oraz w Miinzkabinett Staatlischen Museen
w Berlinie. Salvaro opublikował egzemplarz znajdujący się niegdyś w prywatnej kolekcji Maurice'a
Rosenheima.
Na awersie portret muzyka w lewym profilu. Na rewersie instrumenty muzyczne, wyeksponowany
pozytyw, wiola da gamba ze smyczkiem łukowym oraz dwie skrzyżowane szałamaje na górze.
Pesenti, „najukochańszy muzyk" Bony, kanonie wileńskią otrzymał w 1531 r. Inskrypcja na awersie
przedstawia go właśnie jako kanonika wileńskiego, co trzeba podkreślić, gdyż Armand, a za nim Borner
błędnie odczytują odpowiedni fragment napisu jako ...canonicus utinensis.
Portret Pesentiego jest jedynym pewnym medalem Caraglia. Prawdopodobnie artysta wykonał go
w podzięce muzykowi za pomoc udzieloną mu przy wstąpieniu na służbę na dworze królewskim w Krako-
wie. Pesenti utrzymujący stałe kontakty z Italią, niewątpliwie w imieniu Bony, sprowadzał stamtąd do Kra-
kowa włoskich artystów. Ponieważ był w kontakcie z zaprzyjaźnionym z Caragliem Aretinem, wydaje się
niemal pewne, że korzystając z tej znajomości, zaproponował artyście przyjazd do Polski. Być może w ja-
kiejś mierze zadecydował też o tym i fakt, że zarówno on, jak i Caraglio pochodzili z Werony, co niewąt-
pliwie było okolicznością sprzyjającą i co też na omawianym medalu zostało odnotowane w inskrypcji.
Medal powstał w 1539 г., wkrótce po przyjeździe Caraglia do Polski. Autor wysłał go bowiem wraz
z nieznanym dziś medalem portretowym królowej Bony Piętrowi Aretino, który wspomina oba dzieła w li-
ście skierowanym do Pesentiego z 17 lipca tego roku. Aretino powiada w nim: „nel disegno di tutte due
appare il vivo e il vero". Ponieważ jest to jedyny wybity na cześć muzyka medal, nie ulega wątpliwości, że
mamy w tym przypadku do czynienia z dziełem Caraglia, wspominanym w przywołanym liście Aretina.
Prezentowany portret Pesentiego będąc pewną pracą Caraglia, pozwala na stylistyczne konfrontacje
z innymi medalami czy gemmami. W medalu Pesentiego nie sposób jednak uchwycić zbyt wielu cech