DOI Artikel:
Wojciechowski, Jerzy: Caraglio w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0054
48
JERZY WOJCIECHOWSKI
5. ZYGMUNT II AUGUST
Medal, średnica: 58 mm.
Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie
Aw. Popiersie króla w koronie, z lewego profilu, w ozdobnej zbroi z herbami Polski i Litwy; w otoku
napis w dwóch rzędach: SIGISMVNDVS -D - G • REX • POLONIA / • M • DUX • LITVANIA - RVSIA • P
• M • E •
Rew. Personifikacja Wiary pod postacią młodej kobiety z kielichem w ręku; w otoku napis: DVM •
SPIRITVS • HOS • REGET • ARTVS •
Kraków, Muzeum Narodowe
Lit.: Raczyński 1838-1841, t. 1, nr 24, s. 104-107; Gumowski 1906, nr 88, tabl. XXII; Antoniewicz 1922, s. 144-145;
Kraków 1964, nr 227; Kowalczyk 1969, s. 128; Kagan 1970, s. 49-50; Leningrad 1972, nr 543; Johnson 1975, s. 17.
il. 16 (jako anonim, być może polskiego artysty, inspirowanego, verso, medalami włoskimi); Ruszczycówna 1976, s. 110;
Bylicki, Pyrek-Ejsmont 1977, s. 166.
Znane liczne egzemplarze, prezentowany medal lany w srebrze.
Gumowski sądził, że medal jest dziełem Cesare Niccollo di Mariano Federighiego, z w. Cesare de
Bagno, jednego z lepszych medalierów włoskich 1. poł. XVI wieku. Niewątpliwie możemy mówić o wy-
raźnej zależności prezentowanej pracy od medali tego artysty, chociażby wizerunku Ferdynanda Drancesca
d'Avalos (zm. 1571), wicekróla Sycylii (Armad 1883, t. 1, s. 174), który mógł być nawet wzorem dla
autora omawianej pracy.
Pierwszy dostrzegł w medalu dzieło Caraglia Antoniewicz, jakkolwiek przekonywające argumenty
przedstawił dopiero pięćdziesiąt lat później Kagan, wskazując na analogię w ukazaniu rysów twarzy króla
z dwoma jego portretami na wykonanych przez Caraglia gemmach (Kat. 8 i 9). Szczególnie bliski meda-
lowi jest wizerunek króla na gemmie znajdującej się niegdyś w prywatnej kolekcji Léo Merza, ukazującej
monarchę w niemal identycznej koronie na głowie, którą znamy ponadto z medalu z portretem Zygmunta
Augusta z 1552 r. (Kat. 4).
Interpretację ikonograficzną przedstawienia dał Jerzy Kowalczyk, podkreślając heroizację modela na
wzór Aleksandra Wielkiego, upozowanego na Herkulesa, co uwidaczniać ma naramiennik w kształcie lwiej
paszczy oraz podniesione „ku Olimpowi'" oczy modela. Ten motyw w renesansowym portrecie wywodził
się z opisu Pliniusza wizerunku Aleksandra Wielkiego dłuta Lizypa.
Medal posłużył za wzór rycinie Nicola Nellego (ok. 1535^-5 - 1585) z portretem Zygmunta Augusta
(il. 21), z ozdobną, manierystyczną ramą. Pochodzący z tej samej serii miedzioryt Nellego z portretem Bony
oznaczony jest datą 1568. Tak jak portret króla, również portret jego matki wzorowany był na medalu, tym
razem autorstwa Stefana van Holland z 1561 r. Gumowski sądził, że rycina z portretem Zymunta Augusta
musiała powstać w tym samym roku, co portret Bony. Choć wydaje się to prawdopodobne, należy liczyć
JERZY WOJCIECHOWSKI
5. ZYGMUNT II AUGUST
Medal, średnica: 58 mm.
Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie
Aw. Popiersie króla w koronie, z lewego profilu, w ozdobnej zbroi z herbami Polski i Litwy; w otoku
napis w dwóch rzędach: SIGISMVNDVS -D - G • REX • POLONIA / • M • DUX • LITVANIA - RVSIA • P
• M • E •
Rew. Personifikacja Wiary pod postacią młodej kobiety z kielichem w ręku; w otoku napis: DVM •
SPIRITVS • HOS • REGET • ARTVS •
Kraków, Muzeum Narodowe
Lit.: Raczyński 1838-1841, t. 1, nr 24, s. 104-107; Gumowski 1906, nr 88, tabl. XXII; Antoniewicz 1922, s. 144-145;
Kraków 1964, nr 227; Kowalczyk 1969, s. 128; Kagan 1970, s. 49-50; Leningrad 1972, nr 543; Johnson 1975, s. 17.
il. 16 (jako anonim, być może polskiego artysty, inspirowanego, verso, medalami włoskimi); Ruszczycówna 1976, s. 110;
Bylicki, Pyrek-Ejsmont 1977, s. 166.
Znane liczne egzemplarze, prezentowany medal lany w srebrze.
Gumowski sądził, że medal jest dziełem Cesare Niccollo di Mariano Federighiego, z w. Cesare de
Bagno, jednego z lepszych medalierów włoskich 1. poł. XVI wieku. Niewątpliwie możemy mówić o wy-
raźnej zależności prezentowanej pracy od medali tego artysty, chociażby wizerunku Ferdynanda Drancesca
d'Avalos (zm. 1571), wicekróla Sycylii (Armad 1883, t. 1, s. 174), który mógł być nawet wzorem dla
autora omawianej pracy.
Pierwszy dostrzegł w medalu dzieło Caraglia Antoniewicz, jakkolwiek przekonywające argumenty
przedstawił dopiero pięćdziesiąt lat później Kagan, wskazując na analogię w ukazaniu rysów twarzy króla
z dwoma jego portretami na wykonanych przez Caraglia gemmach (Kat. 8 i 9). Szczególnie bliski meda-
lowi jest wizerunek króla na gemmie znajdującej się niegdyś w prywatnej kolekcji Léo Merza, ukazującej
monarchę w niemal identycznej koronie na głowie, którą znamy ponadto z medalu z portretem Zygmunta
Augusta z 1552 r. (Kat. 4).
Interpretację ikonograficzną przedstawienia dał Jerzy Kowalczyk, podkreślając heroizację modela na
wzór Aleksandra Wielkiego, upozowanego na Herkulesa, co uwidaczniać ma naramiennik w kształcie lwiej
paszczy oraz podniesione „ku Olimpowi'" oczy modela. Ten motyw w renesansowym portrecie wywodził
się z opisu Pliniusza wizerunku Aleksandra Wielkiego dłuta Lizypa.
Medal posłużył za wzór rycinie Nicola Nellego (ok. 1535^-5 - 1585) z portretem Zygmunta Augusta
(il. 21), z ozdobną, manierystyczną ramą. Pochodzący z tej samej serii miedzioryt Nellego z portretem Bony
oznaczony jest datą 1568. Tak jak portret króla, również portret jego matki wzorowany był na medalu, tym
razem autorstwa Stefana van Holland z 1561 r. Gumowski sądził, że rycina z portretem Zymunta Augusta
musiała powstać w tym samym roku, co portret Bony. Choć wydaje się to prawdopodobne, należy liczyć