DOI Artikel:
Zasławska, Danuta Natalia: Chinoiseries w kolekcji Stanisława Kostki Potockiego w Wilanowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0087
CHINOISERIES W KOLEKCJI STANISŁAWA KOSTKI POTOCKIEGO W WILANOWIE
81
10. „Pokój pierwszy chiński", stan z 1933 г., fot. H. Poddębski
ły znajdować się w takim właśnie układzie w pierwszym Pokoju Chińskim, otwierającym amfiladowy ciąg
Apartamentu Chińskiego. Na fotografii widoczna jest para sepetów saskich, noszących sygnaturę AR (Au-
gustus Rex), pokrytych europejską imitacją laki dalekowschodniej, wykonaną w warsztacie Martina Schnella.
Sąsiadująca z nimi niska szafka, w której drzwiczki wprawione są płyciny z lakowanego drewna o nie-
ustalonej proweniencji, została wykonana przez wilanowskich rzemieślników na polecenie Stanisława Kost-
ki Potockiego. Wykorzystując zakupione w Paryżu płyciny z czarnej laki sporządzono na potrzeby ekspo-
zycji w pokojach chińskich parę niskich szaf, parę szaf witrynowych (na fotografii w Pokoju Chińskim
Jadalnym) oraz parawan. Istnienie w tych pomieszczeniach wymienionych mebli potwierdzają oba naj-
wcześniejsze, wspomniane inwentarze^7.
W „Pokoju pierwszym" eksponowano bogate zbiory ceramiki chińskiej, japońskiej oraz europejskiej,
naśladującej wyroby dalekowschodnie. Przy czym kolekcja ta, rzecz jasna, nie wolna była od fałszerstw
i imitacji"18. W widocznej na zdjęciu Poddębskiego oszklonej szafie stojącej pomiędzy sepetami, prezento-
wano obok brązów wyroby z kamionki. Tzw. „ziemie chińskie" były przedmiotem kolekcjonerstwa Potoc-
kiego (inwentarze wymieniają sporą ich liczbę), ale sąsiadowały z nimi zarówno współczesne wyroby an-
gielskie, jak i cenna kamionka bóttgerowska. Z kolei w Winkelmanie polskim porcelana chińska zostaje
rozróżniona od japońskiej, obie zaś od saskiej59.
Sąsiadujące z pierwszym pokojem dwa „gabinety chińskie" otrzymały bardziej narzucającą się w cha-
rakterze dekorację, na którą składały się zapełniające szczelnie powierzchnię ścian drewniane panneaux,
jedwabne ekrany i całopostaciowe przedstawienia chińskich dam. Ostra, zróżnicowana kolorystyka i wszech-
obecny ornament geometryczny, nawiązujący do chińskich wzorów, z powodzeniem zacierały nierówny
3 Kwiatkowska, Meble..., s. 65-69; Warszawa, AGAD, Anteriora 302, op. cit., s. 238: „Obrachunek z podróży paryskiej
[...]: 12 Obrazów starego Laku, Stół i plaki do Komody takoweż".
3* Zwrócił na to uwagę już W. Czajewski w swoim przewodniku po Wilanowie: „W ogóle z porcelaną chińską trzeba tu być
ostrożnym. Wiele bowiem znajduje się tu imitacji pomiędzy licznemi, bardzo cennemi oryginalnemi okazami"; W. Czajewski,
Illustrowany przewodnik po Warszawie i okolicach. Willanów, Warszawa 1893, s. 89.
34 Potocki, op. cit., cz. I, s. 152.
81
10. „Pokój pierwszy chiński", stan z 1933 г., fot. H. Poddębski
ły znajdować się w takim właśnie układzie w pierwszym Pokoju Chińskim, otwierającym amfiladowy ciąg
Apartamentu Chińskiego. Na fotografii widoczna jest para sepetów saskich, noszących sygnaturę AR (Au-
gustus Rex), pokrytych europejską imitacją laki dalekowschodniej, wykonaną w warsztacie Martina Schnella.
Sąsiadująca z nimi niska szafka, w której drzwiczki wprawione są płyciny z lakowanego drewna o nie-
ustalonej proweniencji, została wykonana przez wilanowskich rzemieślników na polecenie Stanisława Kost-
ki Potockiego. Wykorzystując zakupione w Paryżu płyciny z czarnej laki sporządzono na potrzeby ekspo-
zycji w pokojach chińskich parę niskich szaf, parę szaf witrynowych (na fotografii w Pokoju Chińskim
Jadalnym) oraz parawan. Istnienie w tych pomieszczeniach wymienionych mebli potwierdzają oba naj-
wcześniejsze, wspomniane inwentarze^7.
W „Pokoju pierwszym" eksponowano bogate zbiory ceramiki chińskiej, japońskiej oraz europejskiej,
naśladującej wyroby dalekowschodnie. Przy czym kolekcja ta, rzecz jasna, nie wolna była od fałszerstw
i imitacji"18. W widocznej na zdjęciu Poddębskiego oszklonej szafie stojącej pomiędzy sepetami, prezento-
wano obok brązów wyroby z kamionki. Tzw. „ziemie chińskie" były przedmiotem kolekcjonerstwa Potoc-
kiego (inwentarze wymieniają sporą ich liczbę), ale sąsiadowały z nimi zarówno współczesne wyroby an-
gielskie, jak i cenna kamionka bóttgerowska. Z kolei w Winkelmanie polskim porcelana chińska zostaje
rozróżniona od japońskiej, obie zaś od saskiej59.
Sąsiadujące z pierwszym pokojem dwa „gabinety chińskie" otrzymały bardziej narzucającą się w cha-
rakterze dekorację, na którą składały się zapełniające szczelnie powierzchnię ścian drewniane panneaux,
jedwabne ekrany i całopostaciowe przedstawienia chińskich dam. Ostra, zróżnicowana kolorystyka i wszech-
obecny ornament geometryczny, nawiązujący do chińskich wzorów, z powodzeniem zacierały nierówny
3 Kwiatkowska, Meble..., s. 65-69; Warszawa, AGAD, Anteriora 302, op. cit., s. 238: „Obrachunek z podróży paryskiej
[...]: 12 Obrazów starego Laku, Stół i plaki do Komody takoweż".
3* Zwrócił na to uwagę już W. Czajewski w swoim przewodniku po Wilanowie: „W ogóle z porcelaną chińską trzeba tu być
ostrożnym. Wiele bowiem znajduje się tu imitacji pomiędzy licznemi, bardzo cennemi oryginalnemi okazami"; W. Czajewski,
Illustrowany przewodnik po Warszawie i okolicach. Willanów, Warszawa 1893, s. 89.
34 Potocki, op. cit., cz. I, s. 152.