DOI Artikel:
Zasławska, Danuta Natalia: Chinoiseries w kolekcji Stanisława Kostki Potockiego w Wilanowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0092
86
DANUTA NATALIA ZASŁAWSKA
17. Orszak urzędnika dworskiego, gwasz na papierze, 91 x 93 cm, Chiny, produkcja warsztatowa,
XVIII/XIX w. Muzeum Pałac w Wilanowie, fot. Muzeum
bądź „w Bronz oprawne". Rocaillowe ozdoby ze złoconego brązu, jakimi opatrywano piękne, proste kształ-
ty chińskiej porcelany o seladonowym szkliwie, to pozostałość rokokowej mody poprzedniego stulecia.
Ciężkie okucia miały zdobić, ale i poniekąd chronić kruche i delikatne wyroby.
W pokoju tym ponownie wykorzystano chińskie malowidła w charakterze małoformatowych tapet,
naklejając je bezpośrednio na ściany (il. 17). Zbliżone formaty tych obrazów (ok. 90 x 90 cm) i kontrasto-
wych obramień wprowadziły pewną symetrię i pozwoliły nadać wnętrzu bardziej uporządkowany charakter.
W dwóch pozostałych gabinetach kończących amfiladę eksponowano „meble lakierowane na lakę czarną
i czerwoną" oraz bogatą kolekcję szkła i ceramiki europejskiej.
W Apartamencie Chińskim znalazły swe miejsce także dekoracyjne ekrany i panneaux ze scenami
rodzajowymi, portretami bądź przedstawieniami mitologicznymi i symbolicznymi. Niemniej zachowały się
do dziś zespoły nie dające się tam w sposób przekonujący identyfikować, implikując istnienie całkiem
innych przestrzeni przeznaczonych na ich ekspozycję. Intrygujący pozostaje nadal cykl sześciu plansz de-
koracyjnych z chińskimi scenami rodzajowymi, o zbliżonych wymiarach (ok. 250 x 90 cm każda), zbyt
dużych, aby mogły znaleźć swe miejsce w „części wystawowej" (il. 18-23). Wynikająca z ich charaktery-
stycznej formy funkcja jest czysto dekoracyjna, a całkowite zakomponowanie przestrzeni nie pozwala na
wykorzystanie ich jako tła do ekspozycji jakiegokolwiek zbioru, podobnie jak to uczyniono w amfilado-
wych pokojach chińskich. Na plansze te o bardzo zbliżonych rozmiarach, utrzymane w stylizowanej na
czerwoną lakę kolorystyce, z dominantą cynobru i żółci, zdobione w górnych partiach motywem lambre-
kinowym, naklejono po trzy gwasze6:i chińskie. Są one wyciętymi fragmentami oryginalnych chińskich ta-
to W europejskiej terminologii nie ma jednoznacznego określenia techniki chińskich malowideł warsztatowych, w których
nierzadko udział partii drzeworytu konturowego, prócz tego, że niewielki, jest trudny do rozpoznania (co wynika ze specyficznej
techniki drzeworytu chińskiego), bądź wręcz niemożliwy. Często linie drzeworytu przykryte są warstwą gwaszu lub tuszu.
W literaturze obcojęzycznej wymiennie stosowane są określenia: „akwarela", „gwasz" oraz „drzeworyt podmalowany tuszem i far-
bami wodnymi" - kiedy widoczny jest kontur odbitki. Dwa pierwsze terminy odnoszą się jednak zasadniczo do technik europej-
skich i me oddają w pełni zabiegów stosowanych przez chińskie warsztaty rzemieślnicze, które opracowały do perfekcji sposoby
reprodukcji przedstawień malarskich w tradycyjnej technice drzeworytu konturowego, podmalowanego ręcznie tuszem i farbami
wodnymi.
DANUTA NATALIA ZASŁAWSKA
17. Orszak urzędnika dworskiego, gwasz na papierze, 91 x 93 cm, Chiny, produkcja warsztatowa,
XVIII/XIX w. Muzeum Pałac w Wilanowie, fot. Muzeum
bądź „w Bronz oprawne". Rocaillowe ozdoby ze złoconego brązu, jakimi opatrywano piękne, proste kształ-
ty chińskiej porcelany o seladonowym szkliwie, to pozostałość rokokowej mody poprzedniego stulecia.
Ciężkie okucia miały zdobić, ale i poniekąd chronić kruche i delikatne wyroby.
W pokoju tym ponownie wykorzystano chińskie malowidła w charakterze małoformatowych tapet,
naklejając je bezpośrednio na ściany (il. 17). Zbliżone formaty tych obrazów (ok. 90 x 90 cm) i kontrasto-
wych obramień wprowadziły pewną symetrię i pozwoliły nadać wnętrzu bardziej uporządkowany charakter.
W dwóch pozostałych gabinetach kończących amfiladę eksponowano „meble lakierowane na lakę czarną
i czerwoną" oraz bogatą kolekcję szkła i ceramiki europejskiej.
W Apartamencie Chińskim znalazły swe miejsce także dekoracyjne ekrany i panneaux ze scenami
rodzajowymi, portretami bądź przedstawieniami mitologicznymi i symbolicznymi. Niemniej zachowały się
do dziś zespoły nie dające się tam w sposób przekonujący identyfikować, implikując istnienie całkiem
innych przestrzeni przeznaczonych na ich ekspozycję. Intrygujący pozostaje nadal cykl sześciu plansz de-
koracyjnych z chińskimi scenami rodzajowymi, o zbliżonych wymiarach (ok. 250 x 90 cm każda), zbyt
dużych, aby mogły znaleźć swe miejsce w „części wystawowej" (il. 18-23). Wynikająca z ich charaktery-
stycznej formy funkcja jest czysto dekoracyjna, a całkowite zakomponowanie przestrzeni nie pozwala na
wykorzystanie ich jako tła do ekspozycji jakiegokolwiek zbioru, podobnie jak to uczyniono w amfilado-
wych pokojach chińskich. Na plansze te o bardzo zbliżonych rozmiarach, utrzymane w stylizowanej na
czerwoną lakę kolorystyce, z dominantą cynobru i żółci, zdobione w górnych partiach motywem lambre-
kinowym, naklejono po trzy gwasze6:i chińskie. Są one wyciętymi fragmentami oryginalnych chińskich ta-
to W europejskiej terminologii nie ma jednoznacznego określenia techniki chińskich malowideł warsztatowych, w których
nierzadko udział partii drzeworytu konturowego, prócz tego, że niewielki, jest trudny do rozpoznania (co wynika ze specyficznej
techniki drzeworytu chińskiego), bądź wręcz niemożliwy. Często linie drzeworytu przykryte są warstwą gwaszu lub tuszu.
W literaturze obcojęzycznej wymiennie stosowane są określenia: „akwarela", „gwasz" oraz „drzeworyt podmalowany tuszem i far-
bami wodnymi" - kiedy widoczny jest kontur odbitki. Dwa pierwsze terminy odnoszą się jednak zasadniczo do technik europej-
skich i me oddają w pełni zabiegów stosowanych przez chińskie warsztaty rzemieślnicze, które opracowały do perfekcji sposoby
reprodukcji przedstawień malarskich w tradycyjnej technice drzeworytu konturowego, podmalowanego ręcznie tuszem i farbami
wodnymi.