DOI Artikel:
Zasławska, Danuta Natalia: Chinoiseries w kolekcji Stanisława Kostki Potockiego w Wilanowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0107
CHINOISERIES W KOLEKCJI STANISŁAWA KOSTKI POTOCKIEGO W WILANOWIE
101
38. Fragment wnętrza ,,Pokoju Chińskiego z alkową" (dawnego Gabinetu Stanisława Kostki Potockiego), przebudowanego
w latach 1880-1881. Stan z 1962 г., fot. B. Seredyńska
granice. W latach 80. XIX wieku wdowa po wnuku Potockiego, Auguście, podjęła przebudowę pomieszczeń
na piętrze południowego skrzydła pałacu, decydując się utworzyć tam nowe „Pokoje chińskie". Aleksandra
Augustowa Potocka wcale nieprzypadkowo wybrała tę lokalizację, adaptując na cele powiększonej ekspo-
zycji dawny Apartament Wojewody, niegdyś zapełniony ulubionymi przez Stanisława Kostkę chińskimi
przedmiotami i meblami. Dawny „Pokój z Figurami Hińskiemi" nazywano już w czasach Augustostwa
Potockich „Salonem w guście chińskim' , natomiast „Pokój oboczny" (dawny „pokój stołowy") przemiano-
wano na „Pokój akwarelowy" (nazwa wzięta od dekoracji, na którą składał się zespół sześciu pejzaży chiń-
skich ze scenami rodzajowymi96), zaś gabinet Potockiego stał się „Pokojem Chińskim z alkową" (il. 38).
Pomieszczenia te są jedynymi zachowanymi dziś wnętrzami w typie chinoiserie w Wilanowie. Bogate
polichromie kasetonowych stropów z motywem wschodnich smoków, drewniane gzymsy ze smokami,
wykorzystanie drukowanych tapet z motywami chińskimi oraz wspomniana dekoracja krajobrazowa, przy
jednoczesnym potraktowaniu wnętrz jako przestrzeni mieszkalnej97, wypełnionej dalekowschodnią porce-
,ń Interesujący wydaje się fakt, że trzy spośród tych malowideł są wykonane tuszem i farbami wodnymi na kilkuwarstwo-
wym papierze ryżowym, zgodnie z chińską technologią, trzy zaś pozostałe to akwarele na podłożu kartonowym. Niedawna ( 1992—
1993) konserwacja tych obrazów w Bibliotece Narodowej pozwoliła ustalić różnice między nimi, niezauważalne przy dotychcza-
sowym sposobie ekspozycji (stanowiły stały element ściennych panneaux). Trzy malowidła noszą ślady zgięcia w połowie szero-
kości, co mogłoby sugerować przywiezienie tych obrazów z Chin w tekach, wraz z innymi towarami eksportowanymi do Europy.
Pozostałe trzy nie mają takich śladów. Ich kolorystyka i styl zauważalnie odbiegają od chińskich oryginałów, co skłania do szu-
kania ich rodowodu w Europie.
97 Pokoje te były wykorzystywane za czasów Branickich jako mieszkalne bądź gościnne. Po interwencjach w ostatniej ćwier-
ci XIX w. dawna sypialnia St. K. Potockiego i przylegający do niej pokój „z Figurami Hińskiemi" (określany w dziewiętnasto-
wiecznych inwentarzach jako „Pokój w guście chińskim") zmieniły swój charakter i nazwę. Jako „Pokoje myśliwskie" otrzymały
typowy dla 2. połowy XIX w. wystrój z pokrywającym ściany i sufit mazerunkiem imitującym drewnianą boazerię. Fijałkow-
ski, Wnętrza..., s. 163.
101
38. Fragment wnętrza ,,Pokoju Chińskiego z alkową" (dawnego Gabinetu Stanisława Kostki Potockiego), przebudowanego
w latach 1880-1881. Stan z 1962 г., fot. B. Seredyńska
granice. W latach 80. XIX wieku wdowa po wnuku Potockiego, Auguście, podjęła przebudowę pomieszczeń
na piętrze południowego skrzydła pałacu, decydując się utworzyć tam nowe „Pokoje chińskie". Aleksandra
Augustowa Potocka wcale nieprzypadkowo wybrała tę lokalizację, adaptując na cele powiększonej ekspo-
zycji dawny Apartament Wojewody, niegdyś zapełniony ulubionymi przez Stanisława Kostkę chińskimi
przedmiotami i meblami. Dawny „Pokój z Figurami Hińskiemi" nazywano już w czasach Augustostwa
Potockich „Salonem w guście chińskim' , natomiast „Pokój oboczny" (dawny „pokój stołowy") przemiano-
wano na „Pokój akwarelowy" (nazwa wzięta od dekoracji, na którą składał się zespół sześciu pejzaży chiń-
skich ze scenami rodzajowymi96), zaś gabinet Potockiego stał się „Pokojem Chińskim z alkową" (il. 38).
Pomieszczenia te są jedynymi zachowanymi dziś wnętrzami w typie chinoiserie w Wilanowie. Bogate
polichromie kasetonowych stropów z motywem wschodnich smoków, drewniane gzymsy ze smokami,
wykorzystanie drukowanych tapet z motywami chińskimi oraz wspomniana dekoracja krajobrazowa, przy
jednoczesnym potraktowaniu wnętrz jako przestrzeni mieszkalnej97, wypełnionej dalekowschodnią porce-
,ń Interesujący wydaje się fakt, że trzy spośród tych malowideł są wykonane tuszem i farbami wodnymi na kilkuwarstwo-
wym papierze ryżowym, zgodnie z chińską technologią, trzy zaś pozostałe to akwarele na podłożu kartonowym. Niedawna ( 1992—
1993) konserwacja tych obrazów w Bibliotece Narodowej pozwoliła ustalić różnice między nimi, niezauważalne przy dotychcza-
sowym sposobie ekspozycji (stanowiły stały element ściennych panneaux). Trzy malowidła noszą ślady zgięcia w połowie szero-
kości, co mogłoby sugerować przywiezienie tych obrazów z Chin w tekach, wraz z innymi towarami eksportowanymi do Europy.
Pozostałe trzy nie mają takich śladów. Ich kolorystyka i styl zauważalnie odbiegają od chińskich oryginałów, co skłania do szu-
kania ich rodowodu w Europie.
97 Pokoje te były wykorzystywane za czasów Branickich jako mieszkalne bądź gościnne. Po interwencjach w ostatniej ćwier-
ci XIX w. dawna sypialnia St. K. Potockiego i przylegający do niej pokój „z Figurami Hińskiemi" (określany w dziewiętnasto-
wiecznych inwentarzach jako „Pokój w guście chińskim") zmieniły swój charakter i nazwę. Jako „Pokoje myśliwskie" otrzymały
typowy dla 2. połowy XIX w. wystrój z pokrywającym ściany i sufit mazerunkiem imitującym drewnianą boazerię. Fijałkow-
ski, Wnętrza..., s. 163.