DOI article:
Rosset, Tomasz F. de: Galeria Aleksandra Kokulara i kilka innych kolekcji artystycznych warszawskich malarzy w pierwszej połowie XIX wieku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0118
112
TOMASZ F. DE ROSSET
dokumentację, która - chociaż daleka od naukowej ścisłości - pozwala na próbę jego teoretycznej rekon-
strukcji. Obok wspomnianych malowideł umożliwiają to stosunkowo liczne artykuły i ogłoszenia w dzie-
więtnastowiecznej prasie warszawskiej oraz dwa źródła rękopiśmienne: pośmiertne inwentarze mienia ro-
dzinnego sporządzone przez kancelarię notarialną Franciszka Ksawerego Masłowskiego (w roku 1842 i 1844).
Z materiałów tych, znanych od dawna i niejednokrotnie cytowanych, tylko w niewielkim stopniu korzystano
dotąd w badaniach nad dziejami kolekcjonerstwa - z pewnością dlatego, że niemal żadnego z odnotowanych
tam obrazów nie udało się odnaleźć.
Aleksander Kokular dość wszechstronnie zapisał się w historii Warszawy - był profesorem malarstwa
i organizatorem wystaw, portrecistą, restauratorem dzieł sztuki i marszandem, a nawet nauczycielem języ-
ków obcych (il. 8). Urodził się 9 sierpnia 1793 г., w rodzinie Mikołaja i Magdaleny z Wołyńskich. Począt-
kiem jego edukacji artystycznej była nauka w Liceum Warszawskim pod kierunkiem Zygmunta Vogla. Od
1814 r. studia malarskie kontynuował zagranicą, w Wiedniu u Gianbattisty Lampiego St. i w Rzymie w Aka-
demii S w. Łukasza (od 1817). Potem udał się do Francji, gdzie oprócz zwiedzania zabytków i muzeów
Paryża, miał jakoby przyjąć kilka zamówień na portrety. Do kraju powrócił w 1818 r. i po bezskutecznych
zabiegach u Stanisława Kostki Potockiego o katedrę malarstwa na uniwersytecie, został nauczycielem ry-
sunku w konwikcie pijarów oraz w Liceum Warszawskim (do zamknięcia szkoły w 1832). Równocześnie,
od 1819 r. uczestniczył w wystawach sztuk pięknych, w późniejszym czasie również jako członek ich ko-
mitetów organizacyjnych (1838, 1845). W 1824 r. uzyskał stypendium rządowe na dalsze studia w Rzymie,
gdzie przebywał przez dwa lata. Tam namalował wspomnianego już Edypa, jedno ze swoich lepszych dzieł,
które zapewniło mu przynależność do Akademii Św. Łukasza (przy poparciu Vincenza Camucciego i Ber-
tela Thorvaldsena), a potem srebrny medal „drugiej wielkości" na wystawie warszawskiej w 1828 r.13
Derwojed. op. cit., s. 58-61 (tam obszerna bibliografia).
TOMASZ F. DE ROSSET
dokumentację, która - chociaż daleka od naukowej ścisłości - pozwala na próbę jego teoretycznej rekon-
strukcji. Obok wspomnianych malowideł umożliwiają to stosunkowo liczne artykuły i ogłoszenia w dzie-
więtnastowiecznej prasie warszawskiej oraz dwa źródła rękopiśmienne: pośmiertne inwentarze mienia ro-
dzinnego sporządzone przez kancelarię notarialną Franciszka Ksawerego Masłowskiego (w roku 1842 i 1844).
Z materiałów tych, znanych od dawna i niejednokrotnie cytowanych, tylko w niewielkim stopniu korzystano
dotąd w badaniach nad dziejami kolekcjonerstwa - z pewnością dlatego, że niemal żadnego z odnotowanych
tam obrazów nie udało się odnaleźć.
Aleksander Kokular dość wszechstronnie zapisał się w historii Warszawy - był profesorem malarstwa
i organizatorem wystaw, portrecistą, restauratorem dzieł sztuki i marszandem, a nawet nauczycielem języ-
ków obcych (il. 8). Urodził się 9 sierpnia 1793 г., w rodzinie Mikołaja i Magdaleny z Wołyńskich. Począt-
kiem jego edukacji artystycznej była nauka w Liceum Warszawskim pod kierunkiem Zygmunta Vogla. Od
1814 r. studia malarskie kontynuował zagranicą, w Wiedniu u Gianbattisty Lampiego St. i w Rzymie w Aka-
demii S w. Łukasza (od 1817). Potem udał się do Francji, gdzie oprócz zwiedzania zabytków i muzeów
Paryża, miał jakoby przyjąć kilka zamówień na portrety. Do kraju powrócił w 1818 r. i po bezskutecznych
zabiegach u Stanisława Kostki Potockiego o katedrę malarstwa na uniwersytecie, został nauczycielem ry-
sunku w konwikcie pijarów oraz w Liceum Warszawskim (do zamknięcia szkoły w 1832). Równocześnie,
od 1819 r. uczestniczył w wystawach sztuk pięknych, w późniejszym czasie również jako członek ich ko-
mitetów organizacyjnych (1838, 1845). W 1824 r. uzyskał stypendium rządowe na dalsze studia w Rzymie,
gdzie przebywał przez dwa lata. Tam namalował wspomnianego już Edypa, jedno ze swoich lepszych dzieł,
które zapewniło mu przynależność do Akademii Św. Łukasza (przy poparciu Vincenza Camucciego i Ber-
tela Thorvaldsena), a potem srebrny medal „drugiej wielkości" na wystawie warszawskiej w 1828 r.13
Derwojed. op. cit., s. 58-61 (tam obszerna bibliografia).