DOI article:
Manikowska, Ewa: Zbiór obrazów i rzeźb Zofii i Artura Potockich z Krzeszowic: ze studiów nad dziewiętnastowiecznym kolekcjonerstwem w Polsce
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0192
186
EWA MANIKOWSKA
9. Franz Xavier Winterhalter, Portret Katarzyny z Branickich Potockiej w stroju wschodnim.
Kolekcja Potockich z Krzeszowic, Muzeum Narodowe w Warszawie. Fot. Muzeum
ki określone przez Atanazego Raczyńskiego w De la peinture moderne, którego słowa są mottem przewod-
nika Karola Wolańskiego279. Kolekcja Artura Potockiego budowana była na zasadach uniwersalnego kanonu
estetycznego, zabytki sztuki polskiej oraz pamiątki historyczne miały zupełnie innego rodzaju wartość, nie
mogły więc stać się jej częścią. Zbiory o charakterze narodowym powstawały jednak w tym okresie i były
popularne. Jednym z najwcześniejszych i najbardziej znanym polskim przykładem jest Świątynia Sybilli
w Puławach280, określona przez Haskella mianem „wielkiego relikwiarza"; znajdujące się tu różnego rodza-
ju przedmioty miały poświadczać niegdysiejszą wielkość Rzeczypospolitej281. Były to jednak kolekcje o zu-
pełnie innym charakterze, niż zbiory obrazów i rzeźb omawiane w tym artykule, gromadzone na innych
zasadach. Najbardziej wymownie pokazuje to porównanie opisów dwóch kolekcji krakowskich - „estetycz-
nej" Artura Potockiego i „narodowej" Piotra Moszyńskiego - pióra Józefa Mączyńskiego, zamieszczonych
279 Galeryja Obrazów..., Wstęp, к. 1: „S'elever en sublime des sentiment - connaître la perfection et la symetrie des formes
- com prendre les effets de la lumière, et savoir reproduire la nature, sans jamais outrer ni l'expression, ni la forme, ni la couleur,
voila, je crois, le gut le plus élevé, au quel l'art dans son acceptation, la plus noble, la plus grave, et la plus vraire puisse attendre".
2X0 Muzeum w Rapperswilu powstało bowiem dopiero w 1870 roku.
2xlHaskell, History..., s. 280-281.
EWA MANIKOWSKA
9. Franz Xavier Winterhalter, Portret Katarzyny z Branickich Potockiej w stroju wschodnim.
Kolekcja Potockich z Krzeszowic, Muzeum Narodowe w Warszawie. Fot. Muzeum
ki określone przez Atanazego Raczyńskiego w De la peinture moderne, którego słowa są mottem przewod-
nika Karola Wolańskiego279. Kolekcja Artura Potockiego budowana była na zasadach uniwersalnego kanonu
estetycznego, zabytki sztuki polskiej oraz pamiątki historyczne miały zupełnie innego rodzaju wartość, nie
mogły więc stać się jej częścią. Zbiory o charakterze narodowym powstawały jednak w tym okresie i były
popularne. Jednym z najwcześniejszych i najbardziej znanym polskim przykładem jest Świątynia Sybilli
w Puławach280, określona przez Haskella mianem „wielkiego relikwiarza"; znajdujące się tu różnego rodza-
ju przedmioty miały poświadczać niegdysiejszą wielkość Rzeczypospolitej281. Były to jednak kolekcje o zu-
pełnie innym charakterze, niż zbiory obrazów i rzeźb omawiane w tym artykule, gromadzone na innych
zasadach. Najbardziej wymownie pokazuje to porównanie opisów dwóch kolekcji krakowskich - „estetycz-
nej" Artura Potockiego i „narodowej" Piotra Moszyńskiego - pióra Józefa Mączyńskiego, zamieszczonych
279 Galeryja Obrazów..., Wstęp, к. 1: „S'elever en sublime des sentiment - connaître la perfection et la symetrie des formes
- com prendre les effets de la lumière, et savoir reproduire la nature, sans jamais outrer ni l'expression, ni la forme, ni la couleur,
voila, je crois, le gut le plus élevé, au quel l'art dans son acceptation, la plus noble, la plus grave, et la plus vraire puisse attendre".
2X0 Muzeum w Rapperswilu powstało bowiem dopiero w 1870 roku.
2xlHaskell, History..., s. 280-281.