DOI article:
Feliks, Anna: Kolekcja obrazów włoskich Karola Lanckorońskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14245#0210
204
ANNA FELIKS
1. Karol Lanckoroński z synem Antonim i córkami Adelajdą i Karoliną.
Fotografia z 1916 r. Ósterreichische National Bibliothek, Wiedeń
pisał o domu Lanckorońskich: „między skarbami sztuki umieli mieszkać patrycjusze Odrodzenia. Lecz ich
wymagania estetyczne były większe niż wymagania komfortu. Pałac nowoczesny, który byłby jednocześnie
przybytkiem sztuki i wygodnym home, musi odpowiadać zupełnie innym warunkom. Postrzegamy to od-
razu - po wejściu do pałacu Hrabiego Lanckorońskiego"24.
Pałac postawiono w latach 1894-1895 (il. 9). Prowadziły doń dwie żeliwne bramy wjazdowe, a mimo
stosunkowo wąskiej parceli, architekci zaprojektowali reprezentacyjny podjazd. Działkę otoczono murem
ozdobionym rzeźbami i wazami antycznymi. Powierzchnia zabudowy wynosiła 1060 nr, a pozostałość
przeznaczono na ogród. W lewym skrzydle pałacu znajdowały się salony i pomieszczenia gościnne oraz
apartamenty prywatne Lanckorońskiego, w prawym pokoje pani domu i łazienki (il. 10, 11). Na poddaszu
umieszczono pokoje dziecięce, służbowe oraz garderoby, a w piwnicy kuchnie i pomieszczenia gospodar-
cze25. W 1943 roku budynek wraz ze znajdującymi się w nim obiektami został wpisany przez wiedeński
Bundesdenkmalamt na listę zabytków architektury, jako jeden z najbardziej reprezentatywnych obiektów
stylu narodowego końca XIX wieku26.
ROZMIESZCZENIE ZBIORÓW. Już na pierwszym projekcie pałacu z 1893 roku zaznaczono roz-
mieszczenie poszczególnych grup zabytków. Plany wskazują, że próbowano stworzyć model „rezydencji
idealnej", łączącej pomieszczenia reprezentacyjne, wystawowe i mieszkalne. Ostatecznie nie zdołano za-
chować przyjętych początkowo zasad. Obrazy wieszano również na ścianach holów i łączników wiodących
do salonów, a rzeźby i rzemiosło artystyczne ustawiano nawet między ciągami schodów. Nadmiar obiektów
utrudnił swobodne poruszanie się po pałacu27.
~ Krzy woszewski 1903, s. 5-7.
25 Palais Lanckoroński 1903, s. 7-24; Kort z 1906, s. 396.
2(1 Zarządzenie z 12 X 1943 - В DA - jak przyp. 23.
27 Palais Lanckoroński 1903, s. 7-9, 21-24; Goryńska 1933, s. 3 -5.
ANNA FELIKS
1. Karol Lanckoroński z synem Antonim i córkami Adelajdą i Karoliną.
Fotografia z 1916 r. Ósterreichische National Bibliothek, Wiedeń
pisał o domu Lanckorońskich: „między skarbami sztuki umieli mieszkać patrycjusze Odrodzenia. Lecz ich
wymagania estetyczne były większe niż wymagania komfortu. Pałac nowoczesny, który byłby jednocześnie
przybytkiem sztuki i wygodnym home, musi odpowiadać zupełnie innym warunkom. Postrzegamy to od-
razu - po wejściu do pałacu Hrabiego Lanckorońskiego"24.
Pałac postawiono w latach 1894-1895 (il. 9). Prowadziły doń dwie żeliwne bramy wjazdowe, a mimo
stosunkowo wąskiej parceli, architekci zaprojektowali reprezentacyjny podjazd. Działkę otoczono murem
ozdobionym rzeźbami i wazami antycznymi. Powierzchnia zabudowy wynosiła 1060 nr, a pozostałość
przeznaczono na ogród. W lewym skrzydle pałacu znajdowały się salony i pomieszczenia gościnne oraz
apartamenty prywatne Lanckorońskiego, w prawym pokoje pani domu i łazienki (il. 10, 11). Na poddaszu
umieszczono pokoje dziecięce, służbowe oraz garderoby, a w piwnicy kuchnie i pomieszczenia gospodar-
cze25. W 1943 roku budynek wraz ze znajdującymi się w nim obiektami został wpisany przez wiedeński
Bundesdenkmalamt na listę zabytków architektury, jako jeden z najbardziej reprezentatywnych obiektów
stylu narodowego końca XIX wieku26.
ROZMIESZCZENIE ZBIORÓW. Już na pierwszym projekcie pałacu z 1893 roku zaznaczono roz-
mieszczenie poszczególnych grup zabytków. Plany wskazują, że próbowano stworzyć model „rezydencji
idealnej", łączącej pomieszczenia reprezentacyjne, wystawowe i mieszkalne. Ostatecznie nie zdołano za-
chować przyjętych początkowo zasad. Obrazy wieszano również na ścianach holów i łączników wiodących
do salonów, a rzeźby i rzemiosło artystyczne ustawiano nawet między ciągami schodów. Nadmiar obiektów
utrudnił swobodne poruszanie się po pałacu27.
~ Krzy woszewski 1903, s. 5-7.
25 Palais Lanckoroński 1903, s. 7-24; Kort z 1906, s. 396.
2(1 Zarządzenie z 12 X 1943 - В DA - jak przyp. 23.
27 Palais Lanckoroński 1903, s. 7-9, 21-24; Goryńska 1933, s. 3 -5.