KOLEKCJA OBRAZÓW WŁOSKICH KAROLA LANCKOROŃSKIEGO
207
umieszczono obiekty związane z kultem. W salonach obok dzieł przedstawiających Matkę Boską czy świę-
tych ulokowano obrazy o tematyce mitologicznej, sceny dworskie i bitewne33.
MUZEUM. Na pierwszych projektach pałacu pochodzących z 1893 roku dwa salony na pierwszym
piętrze, po obu stronach sali z freskami, zostały opisane jako Muséum. Autorem tego założenia był najpraw-
dopodobniej Karol Lanckoroński, choć sam, jak wielu współczesnych mu muzealników, nie był zwolenni-
kiem tej instytucji. Polemizował ze sposobem zarządzania muzeami i organizowania ekspozycji. Proble-
mom tym poświęcił wiele uwagi w esejach wydanych w latach 1919 i 1924 r/4 Napisał nawet krytyczny
epigram: „Czern są muzea? To grobowce, w których sztuka została z honorem pogrzebaną..."ъ. Uważał, że
zabytki powinny pozostać w przestrzeniach, do których zostały przeznaczone, np. w kościołach i pałacach,
aby mogły w nich właściwie funkcjonować36. Chodziło mu przede wszystkim o to, aby wnętrze sztucznie
wypełnione dziełami sztuki, nie stawało się obszarem „martwym". W 1903 roku Krzywoszewski napisał:
„Pałac Hrabiego Lanckorońskiego w tym jest niezwykły, że stanowi zarazem i muzeum i gmach mieszkalny"37.
33 Podobnych Lanckorońskiemu pałaców z salonami zastawionymi meblami i zawieszonymi obrazami, znajdowało się w
Wiedniu mnóstwo. Zachowane na akwarelach i fotografiach widoki wypełnionych po sam sufit pomieszczeń, odzwierciedlają
charakterystyczną u schyłku XIX wieku historyzującą tendencję wystroju wnętrz budynków rezydencjonalnych, Witt-Dorring
1991, s. 39^5.
34 Lanckoroński (br.); tenże 1919; tenże 1924.
35 Krzywoszewski 1903, s. 5.
36 „... groBe Zahl manchen Kirchen, wie Santa Maria Novella und Santa Croce in Florenz, dei Frari - Kirche in Venedig oder
dem Gurkerer Dom - in Verkennung dessen, daB sie ja viel mehr sind ais Museen - den Beinamen eines „wahren Muséums"
eingetregen haben. Obwohl das kostbare Inventar dieser berùhmten Gotterhàuser durch die Jahrhunderte sich nicht àndert, ist die
Bewunderung dieser Schàtze stets im Steigen Begriffen, Lanckoroński 1924, s. 34.
37 Krzywoszewski 1903, s. 1-7; Lanckoroński 1919, s. 11-23.
207
umieszczono obiekty związane z kultem. W salonach obok dzieł przedstawiających Matkę Boską czy świę-
tych ulokowano obrazy o tematyce mitologicznej, sceny dworskie i bitewne33.
MUZEUM. Na pierwszych projektach pałacu pochodzących z 1893 roku dwa salony na pierwszym
piętrze, po obu stronach sali z freskami, zostały opisane jako Muséum. Autorem tego założenia był najpraw-
dopodobniej Karol Lanckoroński, choć sam, jak wielu współczesnych mu muzealników, nie był zwolenni-
kiem tej instytucji. Polemizował ze sposobem zarządzania muzeami i organizowania ekspozycji. Proble-
mom tym poświęcił wiele uwagi w esejach wydanych w latach 1919 i 1924 r/4 Napisał nawet krytyczny
epigram: „Czern są muzea? To grobowce, w których sztuka została z honorem pogrzebaną..."ъ. Uważał, że
zabytki powinny pozostać w przestrzeniach, do których zostały przeznaczone, np. w kościołach i pałacach,
aby mogły w nich właściwie funkcjonować36. Chodziło mu przede wszystkim o to, aby wnętrze sztucznie
wypełnione dziełami sztuki, nie stawało się obszarem „martwym". W 1903 roku Krzywoszewski napisał:
„Pałac Hrabiego Lanckorońskiego w tym jest niezwykły, że stanowi zarazem i muzeum i gmach mieszkalny"37.
33 Podobnych Lanckorońskiemu pałaców z salonami zastawionymi meblami i zawieszonymi obrazami, znajdowało się w
Wiedniu mnóstwo. Zachowane na akwarelach i fotografiach widoki wypełnionych po sam sufit pomieszczeń, odzwierciedlają
charakterystyczną u schyłku XIX wieku historyzującą tendencję wystroju wnętrz budynków rezydencjonalnych, Witt-Dorring
1991, s. 39^5.
34 Lanckoroński (br.); tenże 1919; tenże 1924.
35 Krzywoszewski 1903, s. 5.
36 „... groBe Zahl manchen Kirchen, wie Santa Maria Novella und Santa Croce in Florenz, dei Frari - Kirche in Venedig oder
dem Gurkerer Dom - in Verkennung dessen, daB sie ja viel mehr sind ais Museen - den Beinamen eines „wahren Muséums"
eingetregen haben. Obwohl das kostbare Inventar dieser berùhmten Gotterhàuser durch die Jahrhunderte sich nicht àndert, ist die
Bewunderung dieser Schàtze stets im Steigen Begriffen, Lanckoroński 1924, s. 34.
37 Krzywoszewski 1903, s. 1-7; Lanckoroński 1919, s. 11-23.