DOI Artikel:
Woziński, Andrzej: Michał z Augsburga, Mistrz Paweł i epilog gotyckiej rzeźby gdańskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0019
MICHAŁ Z AUGSBURGA, MISTRZ PAWHt I EPILOG GOTYCKIEJ RZEŹBY GDAŃSKIEJ 1 3
12. Retabulum Michała z Augsburga: kwatera awersu wewnętrznych skrzydeł,
kościół NMP w Gdańsku, repr. wg W. D r o s t, Kunstdenkmàler
der Stadt Danzig, Bd. 4, Die Marienkirche..., Stuttgart 1963
Nawiedzenia, wyeksponowana nie tylko przez miejsce na podwyższeniu skrzydeł, na osi nastawy, lecz rów-
nież większą głębię optyczną sceny i rozbudowanie partii pejzażowego tła. Repertuar form w reliefowych
kwaterach nie jest zbyt urozmaicony. Wszystkie postaci, zarówno kobiece, jak i męskie, mają niemal jed-
nakowe twarze okrągłe, jak gdyby nabrzmiałe, o obwisłym podbródku, małych oczach, nosie i ustach oraz
wystającej brodzie. Powtarzają się fryzury, kształt zarostu, stroje o jednakowo sztywnej materii i podobnych
zdobieniach oraz układy draperii o identycznej formie i grubości. Reliefy te to robota sprawnego technicznie
rutyniarza, oparta na kombinacji wyuczonych schematów i chwytów formalnych. Nie brak jednak fragmen-
tów ujmujących urokiem, jak rozgrywająca się w malowniczym otoczeniu scena Nawiedzenia lub Zwiasto-
wanie, w którym Maria i anioł zdają się wyłaniać z kłębowiska szat, szeroko rozpostartych wzdłuż dolnej
i bocznej krawędzi pola obrazowego. Pomiędzy reliefami a centralnymi rzeźbami w korpusie zauważalne są
różnice. Postaci w grupie Koronacji NMP mają silniejszy wyraz nie tylko plastyczny, lecz również wew-
nętrzny, oblicza Boga Ojca i Jezusa są w większym stopniu zindywidualizowane i odbiegają od sztampo-
wych ujęć twarzy na reliefach; finezyjniej i głębiej cięte są również partie zarostu. Istnieją jednak podobień-
stwa, i to znaczne. Oblicze Marii ze sceny Koronacji pojawia się w miniaturze u postaci na reliefach. Ich
ruchy są tak samo konwencjonalne i pozbawione swobody, jak te u figur z szafy. Zbliżony kształt i różnice
mogą wynikać z tego, iż w ograniczonej i płytkiej przestrzeni kwater, w których trzeba było ukazać grupy
12. Retabulum Michała z Augsburga: kwatera awersu wewnętrznych skrzydeł,
kościół NMP w Gdańsku, repr. wg W. D r o s t, Kunstdenkmàler
der Stadt Danzig, Bd. 4, Die Marienkirche..., Stuttgart 1963
Nawiedzenia, wyeksponowana nie tylko przez miejsce na podwyższeniu skrzydeł, na osi nastawy, lecz rów-
nież większą głębię optyczną sceny i rozbudowanie partii pejzażowego tła. Repertuar form w reliefowych
kwaterach nie jest zbyt urozmaicony. Wszystkie postaci, zarówno kobiece, jak i męskie, mają niemal jed-
nakowe twarze okrągłe, jak gdyby nabrzmiałe, o obwisłym podbródku, małych oczach, nosie i ustach oraz
wystającej brodzie. Powtarzają się fryzury, kształt zarostu, stroje o jednakowo sztywnej materii i podobnych
zdobieniach oraz układy draperii o identycznej formie i grubości. Reliefy te to robota sprawnego technicznie
rutyniarza, oparta na kombinacji wyuczonych schematów i chwytów formalnych. Nie brak jednak fragmen-
tów ujmujących urokiem, jak rozgrywająca się w malowniczym otoczeniu scena Nawiedzenia lub Zwiasto-
wanie, w którym Maria i anioł zdają się wyłaniać z kłębowiska szat, szeroko rozpostartych wzdłuż dolnej
i bocznej krawędzi pola obrazowego. Pomiędzy reliefami a centralnymi rzeźbami w korpusie zauważalne są
różnice. Postaci w grupie Koronacji NMP mają silniejszy wyraz nie tylko plastyczny, lecz również wew-
nętrzny, oblicza Boga Ojca i Jezusa są w większym stopniu zindywidualizowane i odbiegają od sztampo-
wych ujęć twarzy na reliefach; finezyjniej i głębiej cięte są również partie zarostu. Istnieją jednak podobień-
stwa, i to znaczne. Oblicze Marii ze sceny Koronacji pojawia się w miniaturze u postaci na reliefach. Ich
ruchy są tak samo konwencjonalne i pozbawione swobody, jak te u figur z szafy. Zbliżony kształt i różnice
mogą wynikać z tego, iż w ograniczonej i płytkiej przestrzeni kwater, w których trzeba było ukazać grupy