DOI Artikel:
Woziński, Andrzej: Michał z Augsburga, Mistrz Paweł i epilog gotyckiej rzeźby gdańskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0040
34
ANDRZEJ WOZIŃSKI
39. Zaśnięcie Marii z Kaisheim, Bayerisches Nationalmuseum w Monachium, repr. wg L. В ehling,
Die Schwàbischen Werkstàtten des Parallelfaltenstils, „Jahrbuch der Preussischen Kunstsammlungen",
LVIII, 1937
cowania takich partii, jak włosy i zarost. Riemenschneider to wirtuoz, analityk i zarazem wizjoner, rzeźbiarz
gdański zaś to biegły rzemieślnik o skłonnościach do uogólnień. Nastawa mariacka, której był twórcą lub
współtwórcą, imponuje jako całość, natomiast poszczególnym scenom i postaciom nieco brakuje ekspresji.
Porównując prace gdańskie z dziełami Riemenschneidera, zwraca uwagę odmienny sposób kształtowa-
nia draperii. U artysty wiirzburskiego ich materia jest krucha, delikatna, jak gdyby pozbawiona ciężaru,
w Gdańsku zaś szaty są ciężkie, fałdy przypominają rury. Ich równoległe, długie, zazwyczaj łukami biegną-
ce ciągi przywodzą na myśl manierę szwabsko-bawarską, określaną jako „styl fałdów równoległych"131.
Wśród dzieł, zaliczanych do tego nurtu można wskazać prace, w których draperie mają podobną formę do
gdańskich. Układy fałd w scenach Nawiedzenia (na szatach św. Elżbiety i Zachariasza - il. 13-14), Zesłania
Ducha Świętego (il. 21) i Zaśnięcia Marii (il. 22) mają bliskie odpowiedniki, np. u Marii z Wniebowzięcia
z około 1520 r. (Bayerisches Nationalmuseum w Monachium - il. 38)132 bądź w rzeźbie o tym samym
temacie ze Schrotzburga (Landesmuseum w Karlsruhe)133. Fałdy, zataczające szeroki łuk na szacie św. Jana
Ewangelisty w Ogrójcu (il. 29), przypominają wirujące draperie w scenie Zaśnięcia Marii z około 1520 r.
z Kaisheim (Bayerisches Nationalmuseum w Monachium - il. 39)134. Układ grubych fałd, przypominający
w zarysie literę „Y", na szacie Matki Boskiej Bolesnej w Pasji w kościele św. Katarzyny należy do ścisłego
131 L. В ehling, Die schwàbischen Werkstàtten des Parallelfaltenstils, „Jahrbuch der Preussischen Kunstsammlungen",
LVIII, 1937, s. 26-39, 137-152; eadem, Prinzipielles zum deutschen Parallelfaltenstils „Zeitschrift fur Kunstgeschichte", VII,
1938, s. 20-40.
132 В ehling, Die schwàbischen Werkstàtten..., s. 141, il. 17; T. Muller, Kataloge des bayerischen Nationalmuseums
Munchen, Die Bildwerke in Holz, Ton und Stein von der Mitte des XV. bis gegen Mitte des XVI. Jahrhunderts, Munchen 1959, nr
kat. 273.
133 В ehling, Die schwàbischen Werkstàtten..., s. 28, il. 2.
134 Ibidem, s. 29-31, il. 6; Muller, op. cit., nr kat. 274, il.
ANDRZEJ WOZIŃSKI
39. Zaśnięcie Marii z Kaisheim, Bayerisches Nationalmuseum w Monachium, repr. wg L. В ehling,
Die Schwàbischen Werkstàtten des Parallelfaltenstils, „Jahrbuch der Preussischen Kunstsammlungen",
LVIII, 1937
cowania takich partii, jak włosy i zarost. Riemenschneider to wirtuoz, analityk i zarazem wizjoner, rzeźbiarz
gdański zaś to biegły rzemieślnik o skłonnościach do uogólnień. Nastawa mariacka, której był twórcą lub
współtwórcą, imponuje jako całość, natomiast poszczególnym scenom i postaciom nieco brakuje ekspresji.
Porównując prace gdańskie z dziełami Riemenschneidera, zwraca uwagę odmienny sposób kształtowa-
nia draperii. U artysty wiirzburskiego ich materia jest krucha, delikatna, jak gdyby pozbawiona ciężaru,
w Gdańsku zaś szaty są ciężkie, fałdy przypominają rury. Ich równoległe, długie, zazwyczaj łukami biegną-
ce ciągi przywodzą na myśl manierę szwabsko-bawarską, określaną jako „styl fałdów równoległych"131.
Wśród dzieł, zaliczanych do tego nurtu można wskazać prace, w których draperie mają podobną formę do
gdańskich. Układy fałd w scenach Nawiedzenia (na szatach św. Elżbiety i Zachariasza - il. 13-14), Zesłania
Ducha Świętego (il. 21) i Zaśnięcia Marii (il. 22) mają bliskie odpowiedniki, np. u Marii z Wniebowzięcia
z około 1520 r. (Bayerisches Nationalmuseum w Monachium - il. 38)132 bądź w rzeźbie o tym samym
temacie ze Schrotzburga (Landesmuseum w Karlsruhe)133. Fałdy, zataczające szeroki łuk na szacie św. Jana
Ewangelisty w Ogrójcu (il. 29), przypominają wirujące draperie w scenie Zaśnięcia Marii z około 1520 r.
z Kaisheim (Bayerisches Nationalmuseum w Monachium - il. 39)134. Układ grubych fałd, przypominający
w zarysie literę „Y", na szacie Matki Boskiej Bolesnej w Pasji w kościele św. Katarzyny należy do ścisłego
131 L. В ehling, Die schwàbischen Werkstàtten des Parallelfaltenstils, „Jahrbuch der Preussischen Kunstsammlungen",
LVIII, 1937, s. 26-39, 137-152; eadem, Prinzipielles zum deutschen Parallelfaltenstils „Zeitschrift fur Kunstgeschichte", VII,
1938, s. 20-40.
132 В ehling, Die schwàbischen Werkstàtten..., s. 141, il. 17; T. Muller, Kataloge des bayerischen Nationalmuseums
Munchen, Die Bildwerke in Holz, Ton und Stein von der Mitte des XV. bis gegen Mitte des XVI. Jahrhunderts, Munchen 1959, nr
kat. 273.
133 В ehling, Die schwàbischen Werkstàtten..., s. 28, il. 2.
134 Ibidem, s. 29-31, il. 6; Muller, op. cit., nr kat. 274, il.