DOI Artikel:
Woziński, Andrzej: Michał z Augsburga, Mistrz Paweł i epilog gotyckiej rzeźby gdańskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0058
ANDRZEJ WOZIŃSKI
71. Chrystus Ukrzyżowany, kościół w Grójcu
„ 1
f Щ
logicznie. Przypomina nieco oblicze Marii z Waplewa (il. 69). Motyw zaciśniętych dłoni jest identyczny
w obu rzeźbach, w gdańskiej jednak, w połączeniu z subtelną ekspresją oblicza, zyskuje on jakby wewnętrz-
ne, psychologiczne umotywowanie i nabiera szczególnego ładunku emocjonalnego, podczas gdy w Słupsku
ten sam gest jest uzasadniony tylko tematem przedstawienia. Obie rzeźby różnią się poza tym walorami
przestrzennymi. Twórca gdańskiej rzeźby głęboko wnikał dłutem w drewno, nadając draperiom mięsistość
i trójwymiarową konkretność, natomiast w rzeźbie w Słupsku (il. 72) draperie powtarzają schemat gdański,
lecz mają formę uproszczoną w rysunku i przestrzennie zredukowaną. W słupskiej figurze św. Jana Ewan-
gelisty występują co prawda charakterystyczne dla Mistrza Pawła motywy poły płaszcza w kształcie za-
ostrzonego języka z małżowinowym wywinięciem oraz owalnych zagłębień na draperiach, lecz uproszczo-
na, mało dynamiczna forma fałd na szacie spodniej oraz kruche, ostro załamujące się fałdy na uniesionej
pole nie należą do artystycznego języka tego twórcy.
W kościele Norbertanek w Żukowie koło Kartuz znajduje się niewielki tryptyk, opatrzony datą „1515",
określany jako tzw. ołtarz Mestwina (il. 73)176. W kaplicznym wnętrzu korpusu stała jeszcze po II wojnie
światowej figura nieokreślonego św. Rycerza, być może św. Marcina (?). Skrzydła są obustronnie malowane
(rewersy en grisaille). Na ich awersach widnieją św. Katarzyna i nieokreślony mężczyzna (Mestwin?) oraz
św. Barbara i nieokreślona kobieta (Świnisława?), natomiast na rewersach wyobrażeni są św. Jerzy i nie-
określony św. Rycerz. Partie malarskie tryptyku przypisywane są warsztatowi Michała z Augsburga177.
Zaginiona rzeźba nieokreślonego św. Rycerza, o tyle, o ile można sądzić według nie najlepszej jakości
zdjęć, przypominała pod względem formalnostylistycznym św. Jana ze Słupska (il. 72). Zbliżony jest sche-
mat kompozycyjny obu postaci, unoszących poły płaszczy, podobne twarze o wydatnej brodzie oraz loki,
6 Drewno nieokreślonego gatunku, polichromowane; wym. korpusu: 90 x 50 cm, wys. figury: 58 cm; stan zachowania:
figura zaginęła, zdaniem W a 11 e r a n d, op. cit., s. 23, miała uzupełnione dłonie i pozbawiona była atrybutów; złocenia figury były
pociemniałe; uzupełnione ornamenty na szafie.
177 Ostatnio Jakubowska, Michel, [w:] Słownik artystów..., s. 505; eadem, Michel [w:] Słownik biograficzny..., s. 206.
71. Chrystus Ukrzyżowany, kościół w Grójcu
„ 1
f Щ
logicznie. Przypomina nieco oblicze Marii z Waplewa (il. 69). Motyw zaciśniętych dłoni jest identyczny
w obu rzeźbach, w gdańskiej jednak, w połączeniu z subtelną ekspresją oblicza, zyskuje on jakby wewnętrz-
ne, psychologiczne umotywowanie i nabiera szczególnego ładunku emocjonalnego, podczas gdy w Słupsku
ten sam gest jest uzasadniony tylko tematem przedstawienia. Obie rzeźby różnią się poza tym walorami
przestrzennymi. Twórca gdańskiej rzeźby głęboko wnikał dłutem w drewno, nadając draperiom mięsistość
i trójwymiarową konkretność, natomiast w rzeźbie w Słupsku (il. 72) draperie powtarzają schemat gdański,
lecz mają formę uproszczoną w rysunku i przestrzennie zredukowaną. W słupskiej figurze św. Jana Ewan-
gelisty występują co prawda charakterystyczne dla Mistrza Pawła motywy poły płaszcza w kształcie za-
ostrzonego języka z małżowinowym wywinięciem oraz owalnych zagłębień na draperiach, lecz uproszczo-
na, mało dynamiczna forma fałd na szacie spodniej oraz kruche, ostro załamujące się fałdy na uniesionej
pole nie należą do artystycznego języka tego twórcy.
W kościele Norbertanek w Żukowie koło Kartuz znajduje się niewielki tryptyk, opatrzony datą „1515",
określany jako tzw. ołtarz Mestwina (il. 73)176. W kaplicznym wnętrzu korpusu stała jeszcze po II wojnie
światowej figura nieokreślonego św. Rycerza, być może św. Marcina (?). Skrzydła są obustronnie malowane
(rewersy en grisaille). Na ich awersach widnieją św. Katarzyna i nieokreślony mężczyzna (Mestwin?) oraz
św. Barbara i nieokreślona kobieta (Świnisława?), natomiast na rewersach wyobrażeni są św. Jerzy i nie-
określony św. Rycerz. Partie malarskie tryptyku przypisywane są warsztatowi Michała z Augsburga177.
Zaginiona rzeźba nieokreślonego św. Rycerza, o tyle, o ile można sądzić według nie najlepszej jakości
zdjęć, przypominała pod względem formalnostylistycznym św. Jana ze Słupska (il. 72). Zbliżony jest sche-
mat kompozycyjny obu postaci, unoszących poły płaszczy, podobne twarze o wydatnej brodzie oraz loki,
6 Drewno nieokreślonego gatunku, polichromowane; wym. korpusu: 90 x 50 cm, wys. figury: 58 cm; stan zachowania:
figura zaginęła, zdaniem W a 11 e r a n d, op. cit., s. 23, miała uzupełnione dłonie i pozbawiona była atrybutów; złocenia figury były
pociemniałe; uzupełnione ornamenty na szafie.
177 Ostatnio Jakubowska, Michel, [w:] Słownik artystów..., s. 505; eadem, Michel [w:] Słownik biograficzny..., s. 206.