DOI Artikel:
Nowacki, Dariusz: Warsztat złotnika gdańskiego Petera II Rodego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0108
102
DARIUSZ NOWACKI
7. Kufel, zapewne 1676-1689. Birmingham, Birmingham 8. Kufel, 1676-1689. Warszawa, Muzeum Narodowe, fot.
Muséums and Art Gallery, fot. Muzeum (kat. 10) Muzeum (kat. 11)
sceny w układzie ciągłym. Na omawianym oraz bliźniaczym (z serii ?) naczyniu w warszawskim Muzeum
Narodowym (kat. 11, il. 8) ukazano epizody z życia patriarchy Józefa, ukształtowane w zróżnicowanym
reliefie, sprawiającym w niektórych partiach wrażenie samodzielnych odlewów dolutowanych do tła. Płaszcz
sporządzono osobno, ześrubowując go z dodanym w środku osobnym, gładkim wkładem na zawartość
naczynia. Sceny na drugim kuflu ukazują Jakuba żegnającego dziesięciu synów udających się do Egiptu po
zboże oraz Braci Józefa proszących go o zboże54; pokrywę wieńczy pełnoplastyczna figurka orła.
Tuchołka-Włodarska zestawiła scenę Jakub żegnający synów z akwafortą Pietera Hendriksza Schuta
(1619 - po 1660)55 z Historiae Sacrae Veteris et Novi Testamenti Biblische Figuren56, zaopatrzonym w epi-
gram Pro videntiae divinae erga suos exemplum, jednoznacznie interpretującym starotestamentowe zdarze-
nie w duchu luterańskiej moralistyki jako przykład boskiej opatrzności nad wiernymi. Tę samą scenę w ana-
logicznej redakcji powtórzono na kuflu Johanna Rodego57.
Dotąd sceny rozpoznawane jako: Jakub wysyła Józefa w pole do braci, Józef poznany w Egipcie przez braci względnie
Spotkanie Józefa z ojcem.
55 D. de Hoop Scheffer, Hollstein's Dutch & Flemish Etchings, Engravings and Woodcuts 1450-1700, vol. XXVI,
Amsterdam 1982, s. 172.
56 Historiae Sacre Veteris et Novi Testamenti Biblische Figuren et. c. in kooper gemaeckt door Pieter Henriksz Schut, wyd.
Nicolaus Visscher, Amsterdam 1682; por. Tuchołka-Włodarska, Srebrne kufle..., s. 187, 190-191, il. 26. Wbrew twierdze-
niom Autorki, w świetle dotychczasowych ustaleń badaczy grafiki, Matthàus Merian Starszy (zmarły 1650) nie jest twórcą tej,
a zapewne i większości powoływanych przez nią rycin. Obecnie znanych jest zaledwie kilka jego rycin o tematyce starotestamen-
towej: R . Z i j 1 m a, Hollstein's German Engravings, Etchings, Engravings and Woodcuts 1400-1700, vol. XXV, Roosendaal 1989,
s. 94-95. Cytowana przez Tuchołkę-Włodarską książka jest późną edycją Historiae Sacrae... (pierwsze wydanie z 258 ilustracjami,
bez daty); De Bijbel in huis. Bijbelse verhalen op huisraad in de zeventiende en achttiende eeuw. Katalog wystawy, Waanders
Uitgevers Zwolle, Rijksmuseum Het Catharijneconvent Utrecht, 14 XII 1991 - 8 III 1992, red. T.G. Kootte, Zwolle-Utrecht
1991, s. 93, poz. 85. Luterańska pobożność, zakładająca nieustanną obecność Biblii w życiu codziennym, spowodowała olbrzymie
zapotrzebowanie na ilustrowane egzemplarze Pisma Świętego. Liczba holenderskich i niemieckich edycji z połowy XVII w., zaopa-
trzonych w zbliżone do siebie kopie i trawestacje manierystycznych rycin (przede wszystkim według Maertena de Vosa), utrudnia
wskazanie bezpośrednich pierwowzorów dla dzieł gdańskich złotników, doskonale obeznanych z tym materiałem - De Bijbel...,
s. 92-93.
57 Kunstauktionshaus Schloss Ahlden, aukcja 1 XII 1990 - Tu с h o ł к а - W ł o d ar s к a, Srebrne kufle..., s. 187, 190, il. 25.
DARIUSZ NOWACKI
7. Kufel, zapewne 1676-1689. Birmingham, Birmingham 8. Kufel, 1676-1689. Warszawa, Muzeum Narodowe, fot.
Muséums and Art Gallery, fot. Muzeum (kat. 10) Muzeum (kat. 11)
sceny w układzie ciągłym. Na omawianym oraz bliźniaczym (z serii ?) naczyniu w warszawskim Muzeum
Narodowym (kat. 11, il. 8) ukazano epizody z życia patriarchy Józefa, ukształtowane w zróżnicowanym
reliefie, sprawiającym w niektórych partiach wrażenie samodzielnych odlewów dolutowanych do tła. Płaszcz
sporządzono osobno, ześrubowując go z dodanym w środku osobnym, gładkim wkładem na zawartość
naczynia. Sceny na drugim kuflu ukazują Jakuba żegnającego dziesięciu synów udających się do Egiptu po
zboże oraz Braci Józefa proszących go o zboże54; pokrywę wieńczy pełnoplastyczna figurka orła.
Tuchołka-Włodarska zestawiła scenę Jakub żegnający synów z akwafortą Pietera Hendriksza Schuta
(1619 - po 1660)55 z Historiae Sacrae Veteris et Novi Testamenti Biblische Figuren56, zaopatrzonym w epi-
gram Pro videntiae divinae erga suos exemplum, jednoznacznie interpretującym starotestamentowe zdarze-
nie w duchu luterańskiej moralistyki jako przykład boskiej opatrzności nad wiernymi. Tę samą scenę w ana-
logicznej redakcji powtórzono na kuflu Johanna Rodego57.
Dotąd sceny rozpoznawane jako: Jakub wysyła Józefa w pole do braci, Józef poznany w Egipcie przez braci względnie
Spotkanie Józefa z ojcem.
55 D. de Hoop Scheffer, Hollstein's Dutch & Flemish Etchings, Engravings and Woodcuts 1450-1700, vol. XXVI,
Amsterdam 1982, s. 172.
56 Historiae Sacre Veteris et Novi Testamenti Biblische Figuren et. c. in kooper gemaeckt door Pieter Henriksz Schut, wyd.
Nicolaus Visscher, Amsterdam 1682; por. Tuchołka-Włodarska, Srebrne kufle..., s. 187, 190-191, il. 26. Wbrew twierdze-
niom Autorki, w świetle dotychczasowych ustaleń badaczy grafiki, Matthàus Merian Starszy (zmarły 1650) nie jest twórcą tej,
a zapewne i większości powoływanych przez nią rycin. Obecnie znanych jest zaledwie kilka jego rycin o tematyce starotestamen-
towej: R . Z i j 1 m a, Hollstein's German Engravings, Etchings, Engravings and Woodcuts 1400-1700, vol. XXV, Roosendaal 1989,
s. 94-95. Cytowana przez Tuchołkę-Włodarską książka jest późną edycją Historiae Sacrae... (pierwsze wydanie z 258 ilustracjami,
bez daty); De Bijbel in huis. Bijbelse verhalen op huisraad in de zeventiende en achttiende eeuw. Katalog wystawy, Waanders
Uitgevers Zwolle, Rijksmuseum Het Catharijneconvent Utrecht, 14 XII 1991 - 8 III 1992, red. T.G. Kootte, Zwolle-Utrecht
1991, s. 93, poz. 85. Luterańska pobożność, zakładająca nieustanną obecność Biblii w życiu codziennym, spowodowała olbrzymie
zapotrzebowanie na ilustrowane egzemplarze Pisma Świętego. Liczba holenderskich i niemieckich edycji z połowy XVII w., zaopa-
trzonych w zbliżone do siebie kopie i trawestacje manierystycznych rycin (przede wszystkim według Maertena de Vosa), utrudnia
wskazanie bezpośrednich pierwowzorów dla dzieł gdańskich złotników, doskonale obeznanych z tym materiałem - De Bijbel...,
s. 92-93.
57 Kunstauktionshaus Schloss Ahlden, aukcja 1 XII 1990 - Tu с h o ł к а - W ł o d ar s к a, Srebrne kufle..., s. 187, 190, il. 25.