DOI article:
Nowacki, Dariusz: Warsztat złotnika gdańskiego Petera II Rodego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0112
106
DARIUS/ NOWACKI
14. Kubek, 1676-1689. Moskwa, Państwowe Muzeum 15. Kubek, 1676-1689. Moskwa, Państwowe Muzeum
Historyczne, fot. Muzeum (kat. 21) Historyczne, fot. Muzeum (kat. 22)
Moda na takie kubki wykroczyła poza datę śmierci Jana III69, a typ antykizujących popiersi pokrew-
nych omawianym dziełom służył w Gdańsku także do gloryfikacji obcych dostojników70.
Za najwcześniejszy kubek Rodego, najpewniej jeszcze z lat sześćdziesiątych XVII w., wypada hipote-
tycznie uznać okaz, którego korpus dekorowało sześć repusowanych stojących kwiatów (kat. 19). Można
przypuszczać, iż był podobny do dzieła Heinricha Probsta w berlińskim Kunstgewerbemuseum71.
Kubki mniejszych rozmiarów, niemal niezachowane sprzed okresu działalności Rodego, choć zapewne
często wytwarzane w tutejszych warsztatach72, pokrywa dekoracja, jaką znamy już choćby z egzemplarza
w zbiorach wawelskich (il. 13). Odnajdujemy tu reminiscencje ornamentu małżowinowego w formie wy-
kroju listków, usytuowanych w pobliżu stopy (kat. 27-28, il. 16-17), niepozwalających na datowanie po
1680 r. Wówczas ten typ zdobienia - przejęty z wzornikowych rozwiązań Christopha Schmidta73 - ustąpił
gęstym zwojom akantu, czasami z wplecionymi weń niewielkimi figurkami ptaków (kat. 29-30, il. 18),
zdradzającym zależność od modnych, naśladowanych i trawestowanych wzorników Johanna Conrada Reu-
' Por. przyp. 67.
70 Świadczy o tym kubek z warsztatu Johanna Gottfrieda Hola, przed 1700 г., z wizerunkami Borysa Piotrowicza
Szeremietiewa, Jakuba Fiodorowicza Dołgorukowa i Franciszka Jakowlewicza Leforta, Staatliche Museen zu Berlin, PreuBischer
Kulturbestitz, Kunstgewerbemuseum (nr inw. К 8860). К. Pech s te in, Goldschmiedestadt Danzig, [w:] Deutsche Kunst..., s. 53-
54, il. 5; Tue h olka-Włodarska, Gdańskie srebra..., s. 272-273.
71 Nr inw. К 98188 - С. H e r n m a г с к, Die Kunst der europàischen Gold- und Silberschmiede von 1450 bis 1830, Munchen
1978, il. 40 (jako C.J. Keseberg ?, ok. 1690); Pechstein, Goldschmiedestadt Danzig..., s. 53, il. 4 (błędnie datowany na koniec
XVII w., bez rozpoznania warsztatu); Aurea porta..., t. II, s. 205, poz. V. 109 (oprać. S . Burs che).
72 Por. kubek Henicka Probsta (czynny 1655-1676) - European Silver, Sotheby's, Genewa, 24 V 1993, s. 78-79, poz. 208;
kubek z dekoracją małżowinową, określony jako dzieło mistrza GF z ok. 1670 r. (być może chodzi o Gabriela Ferdinanda, czynnego
1648 - po 1658) - European Silver, Sotheby's, Genewa, 16 XI 1992, s. 91, poz. 238. O tym, jak wyglądały takie kubki z 1. połowy
XVII w. zaświadcza zapóźnione stylowo naczynie Heinricha Probsta, o smukłych proporcjach bliskich kubkom siedmiogrodzkim,
wystawione w tym samym domu aukcyjnym - Silver, Gold and Eabergé, 13-15 V 1996, s. 13, poz. 6 (datowane na ok. 1660).
Por. F. Rothe, Das deutsche Akanthusornament, Berlin 1938, passim.
DARIUS/ NOWACKI
14. Kubek, 1676-1689. Moskwa, Państwowe Muzeum 15. Kubek, 1676-1689. Moskwa, Państwowe Muzeum
Historyczne, fot. Muzeum (kat. 21) Historyczne, fot. Muzeum (kat. 22)
Moda na takie kubki wykroczyła poza datę śmierci Jana III69, a typ antykizujących popiersi pokrew-
nych omawianym dziełom służył w Gdańsku także do gloryfikacji obcych dostojników70.
Za najwcześniejszy kubek Rodego, najpewniej jeszcze z lat sześćdziesiątych XVII w., wypada hipote-
tycznie uznać okaz, którego korpus dekorowało sześć repusowanych stojących kwiatów (kat. 19). Można
przypuszczać, iż był podobny do dzieła Heinricha Probsta w berlińskim Kunstgewerbemuseum71.
Kubki mniejszych rozmiarów, niemal niezachowane sprzed okresu działalności Rodego, choć zapewne
często wytwarzane w tutejszych warsztatach72, pokrywa dekoracja, jaką znamy już choćby z egzemplarza
w zbiorach wawelskich (il. 13). Odnajdujemy tu reminiscencje ornamentu małżowinowego w formie wy-
kroju listków, usytuowanych w pobliżu stopy (kat. 27-28, il. 16-17), niepozwalających na datowanie po
1680 r. Wówczas ten typ zdobienia - przejęty z wzornikowych rozwiązań Christopha Schmidta73 - ustąpił
gęstym zwojom akantu, czasami z wplecionymi weń niewielkimi figurkami ptaków (kat. 29-30, il. 18),
zdradzającym zależność od modnych, naśladowanych i trawestowanych wzorników Johanna Conrada Reu-
' Por. przyp. 67.
70 Świadczy o tym kubek z warsztatu Johanna Gottfrieda Hola, przed 1700 г., z wizerunkami Borysa Piotrowicza
Szeremietiewa, Jakuba Fiodorowicza Dołgorukowa i Franciszka Jakowlewicza Leforta, Staatliche Museen zu Berlin, PreuBischer
Kulturbestitz, Kunstgewerbemuseum (nr inw. К 8860). К. Pech s te in, Goldschmiedestadt Danzig, [w:] Deutsche Kunst..., s. 53-
54, il. 5; Tue h olka-Włodarska, Gdańskie srebra..., s. 272-273.
71 Nr inw. К 98188 - С. H e r n m a г с к, Die Kunst der europàischen Gold- und Silberschmiede von 1450 bis 1830, Munchen
1978, il. 40 (jako C.J. Keseberg ?, ok. 1690); Pechstein, Goldschmiedestadt Danzig..., s. 53, il. 4 (błędnie datowany na koniec
XVII w., bez rozpoznania warsztatu); Aurea porta..., t. II, s. 205, poz. V. 109 (oprać. S . Burs che).
72 Por. kubek Henicka Probsta (czynny 1655-1676) - European Silver, Sotheby's, Genewa, 24 V 1993, s. 78-79, poz. 208;
kubek z dekoracją małżowinową, określony jako dzieło mistrza GF z ok. 1670 r. (być może chodzi o Gabriela Ferdinanda, czynnego
1648 - po 1658) - European Silver, Sotheby's, Genewa, 16 XI 1992, s. 91, poz. 238. O tym, jak wyglądały takie kubki z 1. połowy
XVII w. zaświadcza zapóźnione stylowo naczynie Heinricha Probsta, o smukłych proporcjach bliskich kubkom siedmiogrodzkim,
wystawione w tym samym domu aukcyjnym - Silver, Gold and Eabergé, 13-15 V 1996, s. 13, poz. 6 (datowane na ok. 1660).
Por. F. Rothe, Das deutsche Akanthusornament, Berlin 1938, passim.