DOI Artikel:
Nowacki, Dariusz: Warsztat złotnika gdańskiego Petera II Rodego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0121
WARSZTAT ZŁOTNIKA GDAŃSKIEGO PETERA II RODEGO
115
34. Znaki: miejski Gdańska i warsztatu Petera II Rodego na kubku, zapewne 1677-1678. Kraków, Zamek Królewski na
Wawelu, fot. Stanisław Michta (kat. 20)
1 2
35. Znaki złotnicze warsztatu Petera
II Rodego, rys. Michał Gradowski
Dzieło powstało w latach 1669-1671 staraniem kapituły katedralnej, z wykorzystaniem zapisu testamentowego
prywatnych sreber stołowych biskupa Piotra Gembickiego"; zastąpiło trumnę z fundacji Zygmunta III Wazy
(przekazaną do kultu 26 marca 1633 r. przez Władysława IV), zrabowaną przez Szwedów 2 marca 1657 r.l0()
Długo oczekiwana konserwacja101, która przywróciła relikwiarzowi walory estetyczne, znacznie przy-
tłumione upływem czasu i niefachowym odnowieniem w 1979 г., ułatwiła dokładny ogląd dzieła, pozornie
dobrze znanego i wyczerpująco skomentowanego naukowo. Znaki złotnicze warsztatu Rodego znajdują się
na dwóch przeciwległych figurach aniołów, podtrzymujących trumnę (w widoku frontalnym lewy z przodu
i prawy z tyłu sarkofagu), a także na wieńczących trumnę pastorale i krzyżu procesyjnym. Stosownie do
tego, co w sprawie autorstwa dzieła przekazały archiwalia102, w najbardziej eksponowanym miejscu - na
tarczy z przypisanym tradycją herbem św. Biskupa (Prus I) pośrodku frontowej ściany пакту wy - obok daty
ukończenia dzieła (1671) i cechy miejskiej Gdańska widnieje tylko znak warsztatu Petera von der Rennena
(czynny w latach 1631-1671, warsztat prowadzony przez wdowę jeszcze w 1683 r.)103. W kontrakcie, spi-
sanym 2 maja 1669 r. przez krakowską kapitułę katedralną z von der Rennenem104, nie ma zastrzeżenia co
do własnoręcznego wykonania trumny. Wobec śmierci mistrza i istnienia dokładnych abrysów całości z lat
Na ten cel zużyto ok. 180 kg srebra oddanego kapitule 27 IX 1658 -K. J. Czyżewski, Biskupa Piotra Gembickiego dary
i fundacje artystyczne dla katedry krakowskiej, [w:] Katedra krakowska w czasach nowożytnych (XVI-XVIH w.), Kraków 1999,
s. 93-94, a także kruszec uzyskany w sierpniu 1670 r. z przetopienia najstarszej srebrnej trumny, fundacji księżnej Kingi -
M. Rożek, Ara Patriae. Dzieje grobu św. Stanisława w katedrze na Wawelu, „Analecta Cracoviensia", XI, 1979, s. 449; idem.
Katedra..., s. 82.
100 Rożek, Ara Patriae..., s. 447, 449.
101 Zgodnie z postanowieniem metropolity krakowskiego, przeprowadzona bez otwierania trumny, od 7 XII 1998 do 28 II 1999
przez zespół w składzie: Anna Bogusz, Małgorzata Skwarczyńska, Dominik Dziadusz, Ryszard Perzanowski, pod kierunkiem
Wojciecha Bochnaka.
102 Rożek, Ara Patriae..., s. 449^150.
103 Czihak, op. cit., s. 47, poz. 314. Inną datę śmierci: 9 VIII 1669, podaje L. Kaemmerer, Peter von der Rennen und
Andréas Schluter, „Monatshefte fur Kunstwissenschaft", IV, 1911, Heft 1, s. 5.
104 I. Polkowski, Grób i trumna św. Stanisława biskupa i męczennika na Wawelu. Studyum archeologiczno-historyczne,
„Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce", III, 1888, s. 35-36; Rożek, Ara Patriae..., s. 449; idem, Katedra
wawelska w XVII wieku (Biblioteka Krakowska, nr 121), Kraków 1980, s. 82.
115
34. Znaki: miejski Gdańska i warsztatu Petera II Rodego na kubku, zapewne 1677-1678. Kraków, Zamek Królewski na
Wawelu, fot. Stanisław Michta (kat. 20)
1 2
35. Znaki złotnicze warsztatu Petera
II Rodego, rys. Michał Gradowski
Dzieło powstało w latach 1669-1671 staraniem kapituły katedralnej, z wykorzystaniem zapisu testamentowego
prywatnych sreber stołowych biskupa Piotra Gembickiego"; zastąpiło trumnę z fundacji Zygmunta III Wazy
(przekazaną do kultu 26 marca 1633 r. przez Władysława IV), zrabowaną przez Szwedów 2 marca 1657 r.l0()
Długo oczekiwana konserwacja101, która przywróciła relikwiarzowi walory estetyczne, znacznie przy-
tłumione upływem czasu i niefachowym odnowieniem w 1979 г., ułatwiła dokładny ogląd dzieła, pozornie
dobrze znanego i wyczerpująco skomentowanego naukowo. Znaki złotnicze warsztatu Rodego znajdują się
na dwóch przeciwległych figurach aniołów, podtrzymujących trumnę (w widoku frontalnym lewy z przodu
i prawy z tyłu sarkofagu), a także na wieńczących trumnę pastorale i krzyżu procesyjnym. Stosownie do
tego, co w sprawie autorstwa dzieła przekazały archiwalia102, w najbardziej eksponowanym miejscu - na
tarczy z przypisanym tradycją herbem św. Biskupa (Prus I) pośrodku frontowej ściany пакту wy - obok daty
ukończenia dzieła (1671) i cechy miejskiej Gdańska widnieje tylko znak warsztatu Petera von der Rennena
(czynny w latach 1631-1671, warsztat prowadzony przez wdowę jeszcze w 1683 r.)103. W kontrakcie, spi-
sanym 2 maja 1669 r. przez krakowską kapitułę katedralną z von der Rennenem104, nie ma zastrzeżenia co
do własnoręcznego wykonania trumny. Wobec śmierci mistrza i istnienia dokładnych abrysów całości z lat
Na ten cel zużyto ok. 180 kg srebra oddanego kapitule 27 IX 1658 -K. J. Czyżewski, Biskupa Piotra Gembickiego dary
i fundacje artystyczne dla katedry krakowskiej, [w:] Katedra krakowska w czasach nowożytnych (XVI-XVIH w.), Kraków 1999,
s. 93-94, a także kruszec uzyskany w sierpniu 1670 r. z przetopienia najstarszej srebrnej trumny, fundacji księżnej Kingi -
M. Rożek, Ara Patriae. Dzieje grobu św. Stanisława w katedrze na Wawelu, „Analecta Cracoviensia", XI, 1979, s. 449; idem.
Katedra..., s. 82.
100 Rożek, Ara Patriae..., s. 447, 449.
101 Zgodnie z postanowieniem metropolity krakowskiego, przeprowadzona bez otwierania trumny, od 7 XII 1998 do 28 II 1999
przez zespół w składzie: Anna Bogusz, Małgorzata Skwarczyńska, Dominik Dziadusz, Ryszard Perzanowski, pod kierunkiem
Wojciecha Bochnaka.
102 Rożek, Ara Patriae..., s. 449^150.
103 Czihak, op. cit., s. 47, poz. 314. Inną datę śmierci: 9 VIII 1669, podaje L. Kaemmerer, Peter von der Rennen und
Andréas Schluter, „Monatshefte fur Kunstwissenschaft", IV, 1911, Heft 1, s. 5.
104 I. Polkowski, Grób i trumna św. Stanisława biskupa i męczennika na Wawelu. Studyum archeologiczno-historyczne,
„Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce", III, 1888, s. 35-36; Rożek, Ara Patriae..., s. 449; idem, Katedra
wawelska w XVII wieku (Biblioteka Krakowska, nr 121), Kraków 1980, s. 82.