DOI Artikel:
Sulerzyska, Teresa: Księgarnia Försterów: "Bibliopolium Forsterianum" 1617 - 1668
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0142
136
TERESA SULERZYSKA
4. Winieta, drzeworyt, 20 x 25 mm. M.in. w A.M. Fredro, Gestorum populi poloni, Gdańsk 1660;
P. Kozłowski, Snopek nabożeństwa, Gdańsk 1660; Ł. Opaliński, De officiis, Amsterdam 1668
cych udział w tych uroczystościach, pozwalają poznać środowisko i krąg towarzyski, w jakim przebywali
Fórsterowie, złożony głównie z muzyków i urzędników dworskich, duchowieństwa i przedstawicieli kupiec-
twa. Prócz Wierzbowskiego widzimy tam jeszcze wspomnianego już Marka Scacchiego, jego żonę Reginę
Kiellerin, sławnego z pięknego sopranu śpiewaka Baldassare Ferriego i muzyka Jacka Kluczewskiego22,
ponadto żonę chirurga nadwornego, kanoników Pawła Kłosowicza i Stefana Gizę, introligatora i bibliopolę
warszawskiego Pawła Fludzica, kupca Kaspra Waltera i innych. W zapisie z 3 marca 1654 r. wymieniono
razem Kluczewskiego i J. Forstera jako „Sacrae Regiae Maiestaty Musici". Trudno rozstrzygnąć, czy zaszła
tu pomyłka (Kasper Mł. był już wtedy nieobecny na dworze), czy też Forster w czasie dłuższych pobytów
w stolicy występował czasowo w kapeli królewskiej, podobnie jak znany drukarz i skrzypek Piotr Elert czy
architekci Augustyn Locci i Giovanni Battista Gisleni. W każdym razie na podstawie tego dokumentu został
w specjalistycznych słownikach, obok ojca i brata, zaliczony do muzyków23. Działalność Forstera w War-
szawie jest również poświadczona datą jednej z dedykacji z 1 sierpnia 1652 r. oraz adresami dwóch wydaw-
nictw z 1655 r. W literaturze od czasów Józefa Ignacego Kraszewskiego powtarza się niesprawdzona wia-
domość, że Forster, podobnie jak Jeremias Falck i Willem Hondius (sic!), opuścił Gdańsk i kraj w następstwie
wybuchu wojny polsko-szwedzkiej24. Wydaje się to wątpliwe, wziąwszy pod uwagę jego wydawnictwa z lat
1655-1656, niektóre drukowane w Gdańsku, co świadczy raczej o tym, że musiał przebywać na miejscu25.
Mógł też ewentualnie opuścić Gdańsk i przebywać przy królu.
Mając zaledwie ok. 45 lat, Jerzy Forster zmarł w Gdańsku w 1660 r. Na zlecenie wdowy 30 sierp-
nia tegoż roku został otworzony testament, który małżonkowie spisali już dużo wcześniej, 25 sierpnia 1653 г.,
w języku niemieckim; Anna podpisała się tam po polsku „Anna Konstancia Urodzona Raynekerowa
22 Kluczewskiego wymienia tylko Feicht, op. cit., s. 138, jako Jacka Kluczowskiego, na podstawie Liber civium z 1652 r.
(Warszawa, AG AD), choć wymieniony dokument chrztu z 3 III 1654 r. był mu znany i cytuje go przy Wierzbowskim i Forsterze,
zob. s. 131, 138.
23 Chybiński, op. cit., s. 33; Słownik muzyków..., t. 1, s. 142, 223; także Feicht, op. cit., s. 131.
24 J.I. Kraszewski, Jeremiasz Falck (Wyjątek ze Słownika artystów ikonotheki polskiej przez J.I. Kraszewskiego), „Athe-
neum", 1, 1850, 2, s. 189; J. Loski, Ryciny polskich i obcych rytowników XVII i XVIII wieku odtworzone z oryginałów, Z. 17
(J. Falck), Warszawa 1881 ; J.C. Błock, Jeremias Falck, sein Leben und seine Werke, Danzig 1890, s. 10; E. I w a n о у к o, Jere-
miasz Falck Polonus, Poznań 1952, s. 6.
25 Na 18 grudnia 1656 r. datuje się udzielone w Gdańsku pozwolenie cenzury dla Forstera na opublikowanie kazania księdza
S. Karwata Wokiciewicza wygłoszonego w listopadzie tego roku.
TERESA SULERZYSKA
4. Winieta, drzeworyt, 20 x 25 mm. M.in. w A.M. Fredro, Gestorum populi poloni, Gdańsk 1660;
P. Kozłowski, Snopek nabożeństwa, Gdańsk 1660; Ł. Opaliński, De officiis, Amsterdam 1668
cych udział w tych uroczystościach, pozwalają poznać środowisko i krąg towarzyski, w jakim przebywali
Fórsterowie, złożony głównie z muzyków i urzędników dworskich, duchowieństwa i przedstawicieli kupiec-
twa. Prócz Wierzbowskiego widzimy tam jeszcze wspomnianego już Marka Scacchiego, jego żonę Reginę
Kiellerin, sławnego z pięknego sopranu śpiewaka Baldassare Ferriego i muzyka Jacka Kluczewskiego22,
ponadto żonę chirurga nadwornego, kanoników Pawła Kłosowicza i Stefana Gizę, introligatora i bibliopolę
warszawskiego Pawła Fludzica, kupca Kaspra Waltera i innych. W zapisie z 3 marca 1654 r. wymieniono
razem Kluczewskiego i J. Forstera jako „Sacrae Regiae Maiestaty Musici". Trudno rozstrzygnąć, czy zaszła
tu pomyłka (Kasper Mł. był już wtedy nieobecny na dworze), czy też Forster w czasie dłuższych pobytów
w stolicy występował czasowo w kapeli królewskiej, podobnie jak znany drukarz i skrzypek Piotr Elert czy
architekci Augustyn Locci i Giovanni Battista Gisleni. W każdym razie na podstawie tego dokumentu został
w specjalistycznych słownikach, obok ojca i brata, zaliczony do muzyków23. Działalność Forstera w War-
szawie jest również poświadczona datą jednej z dedykacji z 1 sierpnia 1652 r. oraz adresami dwóch wydaw-
nictw z 1655 r. W literaturze od czasów Józefa Ignacego Kraszewskiego powtarza się niesprawdzona wia-
domość, że Forster, podobnie jak Jeremias Falck i Willem Hondius (sic!), opuścił Gdańsk i kraj w następstwie
wybuchu wojny polsko-szwedzkiej24. Wydaje się to wątpliwe, wziąwszy pod uwagę jego wydawnictwa z lat
1655-1656, niektóre drukowane w Gdańsku, co świadczy raczej o tym, że musiał przebywać na miejscu25.
Mógł też ewentualnie opuścić Gdańsk i przebywać przy królu.
Mając zaledwie ok. 45 lat, Jerzy Forster zmarł w Gdańsku w 1660 r. Na zlecenie wdowy 30 sierp-
nia tegoż roku został otworzony testament, który małżonkowie spisali już dużo wcześniej, 25 sierpnia 1653 г.,
w języku niemieckim; Anna podpisała się tam po polsku „Anna Konstancia Urodzona Raynekerowa
22 Kluczewskiego wymienia tylko Feicht, op. cit., s. 138, jako Jacka Kluczowskiego, na podstawie Liber civium z 1652 r.
(Warszawa, AG AD), choć wymieniony dokument chrztu z 3 III 1654 r. był mu znany i cytuje go przy Wierzbowskim i Forsterze,
zob. s. 131, 138.
23 Chybiński, op. cit., s. 33; Słownik muzyków..., t. 1, s. 142, 223; także Feicht, op. cit., s. 131.
24 J.I. Kraszewski, Jeremiasz Falck (Wyjątek ze Słownika artystów ikonotheki polskiej przez J.I. Kraszewskiego), „Athe-
neum", 1, 1850, 2, s. 189; J. Loski, Ryciny polskich i obcych rytowników XVII i XVIII wieku odtworzone z oryginałów, Z. 17
(J. Falck), Warszawa 1881 ; J.C. Błock, Jeremias Falck, sein Leben und seine Werke, Danzig 1890, s. 10; E. I w a n о у к o, Jere-
miasz Falck Polonus, Poznań 1952, s. 6.
25 Na 18 grudnia 1656 r. datuje się udzielone w Gdańsku pozwolenie cenzury dla Forstera na opublikowanie kazania księdza
S. Karwata Wokiciewicza wygłoszonego w listopadzie tego roku.