DOI article:
Chodyński, Antoni Romuald: Kolekcjonerzy i kolekcje w Gdańsku XVI - XIX wieku (do 1872 roku): "Inventarium et taxam" dzieł sztuki
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0181
KOLEKCJONERZY I KOLEKCJE W GDAŃSKU XVI XIX WIEKU 1 75
2. Jacques de Gheyn II (1565-1629), Dwa studia leżącego mężczyzny. Rysunek piórem, brązowy tusz, biała
kredka, 18,0 x 27,2 cm. Kolekcja J. Kabruna, nr 7159. Muzeum Narodowe w Gdańsku, fot. Muzeum
zapisy na cele dobroczynne, stypendia artystyczne i naukowe znajdują się w księgach sądu ławniczego18.
Wiele cennych danych wnoszą testamenty i intercyzy ślubne19. Inwentarze testamentowe znajdują się w ze-
spole Prezydującego Burmistrza (1630-1779)20 oraz w bogatym w różnorodne źródła zespole Biblioteka
Archivi zawierającym rękopisy nieurzędowe21. W podzespole Varia znajdują się testamenty oraz inwentarze
zbiorów, także dzieł sztuki, należące do rodów patrycjuszowskich: von Kempen, Fabriciusów, Schlieffów;
do kupców i uczonych: Schumannów, Schultza, Zerneckego, Gralatha, Schwartza, następnie spisy ruchomo-
ści kościelnych z paramentami i księgozbiorami. Źródła z tego podzespołu informują także o podróżach
zagranicznych i o studiach na uczelniach europejskich.
W urzędowych pismach Rady Głównego Miasta, księgach miejskich, libri memorandorum kancelarii
gdańskiej22, w korpusie głównym do 1770 r. zawarte są podziały spadkowe i wykonawstwa testamentów.
Podobnie w księgach Rady Starego Miasta i tamtejszego sądu ławniczego, rozstrzygającego spory majątko-
we, są również liczne testamenty, wpisy dokumentów, rejestrów itp., dokonywane przez szlachtę pomor-
ską23. W zespole o podwójnym tytule: Listy i pisma szlachty po 1525 r. (Korespondencja szlachty) przecho-
wywane są interesujące dla poruszanego tematu dokumenty i odpisy związane z rodami polskimi: Branickich,
18 Archiwum Państwowe w Gdańsku [dalej cyt.: APG], sygn. 300,43. Sądowi Ławniczemu podlegały m.in. sprawy cywilne,
prowadzono tu księgi procesów cywilnych zawierające kontrakty kupna-sprzedaży, wpisy inwentarzowe testamentów, zapisy na
cele dobroczynne, legaty i pełnomocnictwa.
19 Na przykład testamenty i intercyzy ślubne uczonych, mecenasów sztuki i zbieraczy przedmiotów artystycznych oraz ko-
lekcjonerów: Philippa Bischofa (1604), Arnolda von Holtena (1611), Philippa Kliiwera (1616), Jacoba Schachmanna (1621), Jo-
hanna Speimanna (1625), Georga i Heinricha Schwartzwaldtów (1659 i 1692), Kaspra Hippolita i Magdaleny z domu Żywieckiej,
2° voto Szumanowej (1665), Eliasa Constantina von Trowen-Schrôdera (1680), Johanna Proite (1671), Walthera Rosenberga
(1679), Karla Wilhelma von Schwartzwaldta (1735), Petera Potta (1732), Barthela Gottwalda (1737), Karla Groddecka (1741),
Karla Gottfrieda Schmiedena (1744), Albrechta Rosenberga (1745), Jacoba Theodora Kleina (1754), Ignacego Hiacyntha Mathy
(1755), Heinricha Soermansa (1795), Joachima Gottlieba Bartholda (1763), Dorothei Concordii Hagemeister (wdowy po Gottliebie
Hagedornie, 1775), Gottfrieda Schwartza (1776), Pietera van Dycka (1787), Johanna Jacoba Schroedera (1805), Martina Corneliusa
Soermansa (1810).
20 APG 300,1.
21 APG 300,R - zwłaszcza w podzespołach oznaczonych: LI Kroniki (np. z rejestrami sreber z 1669 г.), Nn - z opracowa-
niami i notatkami sekretarzy miejskich, korespondencją, inwentarzami, spuściznami syndyków, Vv Varia - ze sprawami spadkowy-
mi, testamentami itp.
22 APG 300,59.
23 APG 300,41.
2. Jacques de Gheyn II (1565-1629), Dwa studia leżącego mężczyzny. Rysunek piórem, brązowy tusz, biała
kredka, 18,0 x 27,2 cm. Kolekcja J. Kabruna, nr 7159. Muzeum Narodowe w Gdańsku, fot. Muzeum
zapisy na cele dobroczynne, stypendia artystyczne i naukowe znajdują się w księgach sądu ławniczego18.
Wiele cennych danych wnoszą testamenty i intercyzy ślubne19. Inwentarze testamentowe znajdują się w ze-
spole Prezydującego Burmistrza (1630-1779)20 oraz w bogatym w różnorodne źródła zespole Biblioteka
Archivi zawierającym rękopisy nieurzędowe21. W podzespole Varia znajdują się testamenty oraz inwentarze
zbiorów, także dzieł sztuki, należące do rodów patrycjuszowskich: von Kempen, Fabriciusów, Schlieffów;
do kupców i uczonych: Schumannów, Schultza, Zerneckego, Gralatha, Schwartza, następnie spisy ruchomo-
ści kościelnych z paramentami i księgozbiorami. Źródła z tego podzespołu informują także o podróżach
zagranicznych i o studiach na uczelniach europejskich.
W urzędowych pismach Rady Głównego Miasta, księgach miejskich, libri memorandorum kancelarii
gdańskiej22, w korpusie głównym do 1770 r. zawarte są podziały spadkowe i wykonawstwa testamentów.
Podobnie w księgach Rady Starego Miasta i tamtejszego sądu ławniczego, rozstrzygającego spory majątko-
we, są również liczne testamenty, wpisy dokumentów, rejestrów itp., dokonywane przez szlachtę pomor-
ską23. W zespole o podwójnym tytule: Listy i pisma szlachty po 1525 r. (Korespondencja szlachty) przecho-
wywane są interesujące dla poruszanego tematu dokumenty i odpisy związane z rodami polskimi: Branickich,
18 Archiwum Państwowe w Gdańsku [dalej cyt.: APG], sygn. 300,43. Sądowi Ławniczemu podlegały m.in. sprawy cywilne,
prowadzono tu księgi procesów cywilnych zawierające kontrakty kupna-sprzedaży, wpisy inwentarzowe testamentów, zapisy na
cele dobroczynne, legaty i pełnomocnictwa.
19 Na przykład testamenty i intercyzy ślubne uczonych, mecenasów sztuki i zbieraczy przedmiotów artystycznych oraz ko-
lekcjonerów: Philippa Bischofa (1604), Arnolda von Holtena (1611), Philippa Kliiwera (1616), Jacoba Schachmanna (1621), Jo-
hanna Speimanna (1625), Georga i Heinricha Schwartzwaldtów (1659 i 1692), Kaspra Hippolita i Magdaleny z domu Żywieckiej,
2° voto Szumanowej (1665), Eliasa Constantina von Trowen-Schrôdera (1680), Johanna Proite (1671), Walthera Rosenberga
(1679), Karla Wilhelma von Schwartzwaldta (1735), Petera Potta (1732), Barthela Gottwalda (1737), Karla Groddecka (1741),
Karla Gottfrieda Schmiedena (1744), Albrechta Rosenberga (1745), Jacoba Theodora Kleina (1754), Ignacego Hiacyntha Mathy
(1755), Heinricha Soermansa (1795), Joachima Gottlieba Bartholda (1763), Dorothei Concordii Hagemeister (wdowy po Gottliebie
Hagedornie, 1775), Gottfrieda Schwartza (1776), Pietera van Dycka (1787), Johanna Jacoba Schroedera (1805), Martina Corneliusa
Soermansa (1810).
20 APG 300,1.
21 APG 300,R - zwłaszcza w podzespołach oznaczonych: LI Kroniki (np. z rejestrami sreber z 1669 г.), Nn - z opracowa-
niami i notatkami sekretarzy miejskich, korespondencją, inwentarzami, spuściznami syndyków, Vv Varia - ze sprawami spadkowy-
mi, testamentami itp.
22 APG 300,59.
23 APG 300,41.