DOI article:
Chodyński, Antoni Romuald: Kolekcjonerzy i kolekcje w Gdańsku XVI - XIX wieku (do 1872 roku): "Inventarium et taxam" dzieł sztuki
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14536#0199
KOLEKCJONERZY I KOLEKCJE W GDAŃSKU XVI XIX WIEKU
193
10. Georg Philipp Rugendas (1666-1742), Jeździec I. Akwaforta z serii
siedmiu rycin Jeźdźcy w galopie, 13,6 x 10,8 cm. Kolekcja J. Kabruna,
nr 4903. Muzeum Narodowe w Gdańsku, fot. Muzeum
wiele przyrodniczych osobliwości, szczególnie jednak interesowała się malarstwem, i z księżną Ponińską
oraz innymi polskimi paniami często odwiedzała galerię Schwartza148.
Jeśli jest już mowa o Polakach, zbierających dzieła sztuki w Gdańsku, wspomnieć należy małą galerię
w rezydencji starosty knyszyńskiego Tomasza Czapskiego (1711-1784)149 na Długich Ogrodach oznaczo-
nych numerami 9-10 (il. 13). Bernoulli żałował, że jej nie widział, choć słyszał o obrazach, rycinach i bi-
bliotece Czapskiego. Po śmierci podskarbiego wielkiego koronnego Jana Ansgarego Czapskiego w 1748 r.150
najstarsza z jego trzech córek, Maria, wraz z mężem starostą knyszyńskim Tomaszem Czapskim odziedzi-
czyła rezydencję warszawską - pałac przy Krakowskim Przedmieściu151. Maria w trzecim dziale dostała
trzecią część z wymienionych tam obrazów, ocenionych na 43 floreny; to wartość zbliżona do również przez
nią odziedziczonej „karety berlińskiej suknem ponsowym wybitej - 50 florenów"152. Trudno stwierdzić,
które z kilkudziesięciu portretów, przedstawień o treści religijnej (np. „obraz na desce malowany N. Pan-
ny"), różnych krajobrazów („lanczafftów") i sztychów („3 kopersztychy królewskie za szkłem"), obrazów
starych, w złym stanie i „dobrych" oraz samych ram do obrazów („16 ramów sznycerskich pozłocistych")
i płaskorzeźb w ramach („3 obrazy na drewnie wyrzynane, do których ramy snycerskie")153 odziedziczyła
Maria i czy były one dołączone do zbioru malarstwa w rezydencji gdańskiej.
148 Ibidem, s. 294.
149 Ibidem; Holst, op. cit., s. 68.
150 E. Walczak, Kariera rodu Czapskich w XVI-XVIII wieku, „Rocznik Gdański", 56, 1996, z. 1, s. 65-84 - tablica gene-
alogiczna.
151 APG 300,41/25 - „Inwentarz at taxam, rerum mobilium [...]" - oblatowany w księgach ławniczych Starego Miasta Gdań-
ska 11 X 1751 г., zob.: Chodyński, Klejnoty i biżuteria..., s. 86 i n.
152 APG 300,41/25, k. 153v.
153 Ibidem, k. 142r i v.
193
10. Georg Philipp Rugendas (1666-1742), Jeździec I. Akwaforta z serii
siedmiu rycin Jeźdźcy w galopie, 13,6 x 10,8 cm. Kolekcja J. Kabruna,
nr 4903. Muzeum Narodowe w Gdańsku, fot. Muzeum
wiele przyrodniczych osobliwości, szczególnie jednak interesowała się malarstwem, i z księżną Ponińską
oraz innymi polskimi paniami często odwiedzała galerię Schwartza148.
Jeśli jest już mowa o Polakach, zbierających dzieła sztuki w Gdańsku, wspomnieć należy małą galerię
w rezydencji starosty knyszyńskiego Tomasza Czapskiego (1711-1784)149 na Długich Ogrodach oznaczo-
nych numerami 9-10 (il. 13). Bernoulli żałował, że jej nie widział, choć słyszał o obrazach, rycinach i bi-
bliotece Czapskiego. Po śmierci podskarbiego wielkiego koronnego Jana Ansgarego Czapskiego w 1748 r.150
najstarsza z jego trzech córek, Maria, wraz z mężem starostą knyszyńskim Tomaszem Czapskim odziedzi-
czyła rezydencję warszawską - pałac przy Krakowskim Przedmieściu151. Maria w trzecim dziale dostała
trzecią część z wymienionych tam obrazów, ocenionych na 43 floreny; to wartość zbliżona do również przez
nią odziedziczonej „karety berlińskiej suknem ponsowym wybitej - 50 florenów"152. Trudno stwierdzić,
które z kilkudziesięciu portretów, przedstawień o treści religijnej (np. „obraz na desce malowany N. Pan-
ny"), różnych krajobrazów („lanczafftów") i sztychów („3 kopersztychy królewskie za szkłem"), obrazów
starych, w złym stanie i „dobrych" oraz samych ram do obrazów („16 ramów sznycerskich pozłocistych")
i płaskorzeźb w ramach („3 obrazy na drewnie wyrzynane, do których ramy snycerskie")153 odziedziczyła
Maria i czy były one dołączone do zbioru malarstwa w rezydencji gdańskiej.
148 Ibidem, s. 294.
149 Ibidem; Holst, op. cit., s. 68.
150 E. Walczak, Kariera rodu Czapskich w XVI-XVIII wieku, „Rocznik Gdański", 56, 1996, z. 1, s. 65-84 - tablica gene-
alogiczna.
151 APG 300,41/25 - „Inwentarz at taxam, rerum mobilium [...]" - oblatowany w księgach ławniczych Starego Miasta Gdań-
ska 11 X 1751 г., zob.: Chodyński, Klejnoty i biżuteria..., s. 86 i n.
152 APG 300,41/25, k. 153v.
153 Ibidem, k. 142r i v.