DOI Artikel:
Mikocka-Rachubowa, Katarzyna: Włoscy rzeźbiarze na dworze króla Stanisława Augusta
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14537#0068
62
KATARZYNA MIKOCKA-RACHUBOWA
7. Giacomo Monaldi, Sława (fragment nagrobka prymasa Antoniego
Kazimierza Ostrowskiego), marmur biały, 1780 r. Kościół św. Jakuba
w Skierniewicach. Fot. E. Kozłowska, neg. Instytut Sztuki PAN
[...] delia figura di M. Monaldi rappresentante il Tempo"71. Może więc autorem modelu ostatecznie zreali-
zowanej statui byl nie Le Brun lecz Monaldi?
Ostatnio zauważono, że pierwowzorem figury Chronosa (przez co należy rozumieć, jak się wydaje,
mały posążek w łazienkowskim pałacu, będący prototypem tego rozwiązania w królewskich zbiorach) była
antyczna statua nagiego sylena w Villa Albani w Rzymie, gdzie cztery takie posągi podtrzymują granitową
misę fontanny, odwzorowana poprzez grafikę Piranesiego lub za pośrednictwem przekazów dostarczonych
królowi bezpośrednio z Rzymu72. Być może sam Monaldi przywiózł z Rzymu wykonany przez siebie rysun-
kowy szkic, na podstawie którego modelował w Warszawie najpierw małego, a później dużego Chronosa.
Rozstrzygnięcie tych wszystkich kwestii wymaga dalszych badań. W każdym razie w katalogu królewskie-
* * 73
go zbioru rzeźb oba przedstawienia Chronosa, małe i duże, określone zostały jako dzieła Monaldiego .
71 Por. AGAD, Archiwum Kameralne, nr III/414, к. 116 (plik „Mouleur Davino"), kwit Davina Cristofaniego z 7 czerwca
1782 г.; ibidem, nr HI/433, k. 460 (plik „1785. Dépenses diverses"), kwit Giuseppe Pellegriniego z 27 września 1785 r.
72 Prószyńska, op. cit., s. 89-90.
73 Posążek wysokości 24 cali (ok. 61 cm) znajdujący się w Łazienkach wyceniono na 200 dukatów, a stojący na Zamku
Królewskim posąg wysokości 68 cali (ok. 173 cm) na 900 dukatów - por.: AGAD, Arch. J. Poniatowskiego, nr 220, s. 6, 7. Duży
posąg Chronosa wymieniono też: nr 203, s. 11 (Inventaire des Tableaux, Desseins, Marbres et Plâtres dans le Château Royale
à Varsovie, 1797 г.); nr 509, s. 1 (Spécification des Effets en Marbre blanc d'Italie qui se trouvent au château de Varsovie), a mały
w inwentarzu Łazienek z 1832 r. (AGAD, Intendent Łazienek Królewskich, nr 89, s. 40). W pracowni rzeźbiarskiej na zamku
znajdowało się też ramię posągu Czasu („Bras du Temps de Monaldi") wykonane w gipsie (AGAD, Arch. J. Poniatowskiego,
nr 220, s. 81; nr 203, s. 46; nr 206, s. 20). W niedatowanym katalogu przedmiotów znajdujących się w atelier artystów na Zamku
Królewskim obok małego posążka Chronosa w marmurze wymieniono też wykonane w gipsie jego model i odlew (?), oba wyso-
kości jednego łokcia (ok. 57,5 cm) - AGAD, Arch. J. Poniatowskiego, nr 204, s. 4, 17, 38.
KATARZYNA MIKOCKA-RACHUBOWA
7. Giacomo Monaldi, Sława (fragment nagrobka prymasa Antoniego
Kazimierza Ostrowskiego), marmur biały, 1780 r. Kościół św. Jakuba
w Skierniewicach. Fot. E. Kozłowska, neg. Instytut Sztuki PAN
[...] delia figura di M. Monaldi rappresentante il Tempo"71. Może więc autorem modelu ostatecznie zreali-
zowanej statui byl nie Le Brun lecz Monaldi?
Ostatnio zauważono, że pierwowzorem figury Chronosa (przez co należy rozumieć, jak się wydaje,
mały posążek w łazienkowskim pałacu, będący prototypem tego rozwiązania w królewskich zbiorach) była
antyczna statua nagiego sylena w Villa Albani w Rzymie, gdzie cztery takie posągi podtrzymują granitową
misę fontanny, odwzorowana poprzez grafikę Piranesiego lub za pośrednictwem przekazów dostarczonych
królowi bezpośrednio z Rzymu72. Być może sam Monaldi przywiózł z Rzymu wykonany przez siebie rysun-
kowy szkic, na podstawie którego modelował w Warszawie najpierw małego, a później dużego Chronosa.
Rozstrzygnięcie tych wszystkich kwestii wymaga dalszych badań. W każdym razie w katalogu królewskie-
* * 73
go zbioru rzeźb oba przedstawienia Chronosa, małe i duże, określone zostały jako dzieła Monaldiego .
71 Por. AGAD, Archiwum Kameralne, nr III/414, к. 116 (plik „Mouleur Davino"), kwit Davina Cristofaniego z 7 czerwca
1782 г.; ibidem, nr HI/433, k. 460 (plik „1785. Dépenses diverses"), kwit Giuseppe Pellegriniego z 27 września 1785 r.
72 Prószyńska, op. cit., s. 89-90.
73 Posążek wysokości 24 cali (ok. 61 cm) znajdujący się w Łazienkach wyceniono na 200 dukatów, a stojący na Zamku
Królewskim posąg wysokości 68 cali (ok. 173 cm) na 900 dukatów - por.: AGAD, Arch. J. Poniatowskiego, nr 220, s. 6, 7. Duży
posąg Chronosa wymieniono też: nr 203, s. 11 (Inventaire des Tableaux, Desseins, Marbres et Plâtres dans le Château Royale
à Varsovie, 1797 г.); nr 509, s. 1 (Spécification des Effets en Marbre blanc d'Italie qui se trouvent au château de Varsovie), a mały
w inwentarzu Łazienek z 1832 r. (AGAD, Intendent Łazienek Królewskich, nr 89, s. 40). W pracowni rzeźbiarskiej na zamku
znajdowało się też ramię posągu Czasu („Bras du Temps de Monaldi") wykonane w gipsie (AGAD, Arch. J. Poniatowskiego,
nr 220, s. 81; nr 203, s. 46; nr 206, s. 20). W niedatowanym katalogu przedmiotów znajdujących się w atelier artystów na Zamku
Królewskim obok małego posążka Chronosa w marmurze wymieniono też wykonane w gipsie jego model i odlew (?), oba wyso-
kości jednego łokcia (ok. 57,5 cm) - AGAD, Arch. J. Poniatowskiego, nr 204, s. 4, 17, 38.