DOI Artikel:
Dec, Dorota: O Rembrandta "Krajobrazie z miłosiernym Samarytaninem"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0061
O R КМ BRANDTA KRAJOBRAZIE Z MIŁOSIERNYM SAMARYTANINEM
55
1. Dirck Volkertsz. Coornhert, wg Maartena van Heemskercka, Samarytanin
opatrujący rannego podróżnika, 1549, akwaforta, Gabinet Rycin
w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie. Fot. PAU
Tenże Heemskerck około roku 1550 namalował obraz olejny z rozległym, widzianym z góry widokiem
Rzymu (Haarlem, Frans Hals Muséum, nr inw. 156)8, miasta, w którym artysta przebywał w latach
ok. 1532-1535, i które było tematem wielu jego rysunków. Na bliższym planie namalowany został zadrze-
wiony krajobraz podmiejski, czy wręcz wiejski, wypełniony licznymi postaciami, i w tej strefie, po prawej
stronie u dołu odnajdujemy scenę opatrywania rannego przez Samarytanina. Być może wtedy po raz pierw-
szy ta biblijna przypowieść została wpisana w tak rozbudowaną przestrzeń, utworzoną w tym wypadku przez
dwa rodzaje krajobrazu: miejski i wiejski.
W roku 1572 Hans Boi (1534-1593) w serii rysunków, według których Crispijn van de Passe St. (1564-
-1637) sporządził potem ryciny, ukazał sceny z historii miłosiernego Samarytanina na tle rozległego, widzia-
nego jakby z lotu ptaka, pejzażu.
Rembrandt zapewne znał te i podobne przedstawienia z tematem Samarytanina, ale, jak się wydaje,
jedną z głównych inspiracji dla jego dzieła mógł być cykl akwafort Simona Wynhoutsz. Frisiusa (1580-1629)
według Hendricka Hondiusa (1573-1650)9. Na rycinach tego cyklu drobne postacie umieszczone zostały
w pejzażu, który został wyraźnie podzielony na dwie nierówne części przez potężne drzewa na pierwszym
planie. Cykl Hondiusa - Frisiusa, złożony z czterech rycin, rozpoczyna się sceną napadu rozbójników (il. 2).
Rycinę tę wypełniają niemal w całości drzewa o mocno poskręcanych pniach i konarach, przecinających
Repr. M J. Friedlander, Early Netherlandish Painting, t. 13, Leiden and Brussels 1967-1976, il. 218.
9 Komplet czterech numerowanych rycin znajduje się w Gabinecie Rycin PAU w Krakowie, nr 2383/1--4.
55
1. Dirck Volkertsz. Coornhert, wg Maartena van Heemskercka, Samarytanin
opatrujący rannego podróżnika, 1549, akwaforta, Gabinet Rycin
w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie. Fot. PAU
Tenże Heemskerck około roku 1550 namalował obraz olejny z rozległym, widzianym z góry widokiem
Rzymu (Haarlem, Frans Hals Muséum, nr inw. 156)8, miasta, w którym artysta przebywał w latach
ok. 1532-1535, i które było tematem wielu jego rysunków. Na bliższym planie namalowany został zadrze-
wiony krajobraz podmiejski, czy wręcz wiejski, wypełniony licznymi postaciami, i w tej strefie, po prawej
stronie u dołu odnajdujemy scenę opatrywania rannego przez Samarytanina. Być może wtedy po raz pierw-
szy ta biblijna przypowieść została wpisana w tak rozbudowaną przestrzeń, utworzoną w tym wypadku przez
dwa rodzaje krajobrazu: miejski i wiejski.
W roku 1572 Hans Boi (1534-1593) w serii rysunków, według których Crispijn van de Passe St. (1564-
-1637) sporządził potem ryciny, ukazał sceny z historii miłosiernego Samarytanina na tle rozległego, widzia-
nego jakby z lotu ptaka, pejzażu.
Rembrandt zapewne znał te i podobne przedstawienia z tematem Samarytanina, ale, jak się wydaje,
jedną z głównych inspiracji dla jego dzieła mógł być cykl akwafort Simona Wynhoutsz. Frisiusa (1580-1629)
według Hendricka Hondiusa (1573-1650)9. Na rycinach tego cyklu drobne postacie umieszczone zostały
w pejzażu, który został wyraźnie podzielony na dwie nierówne części przez potężne drzewa na pierwszym
planie. Cykl Hondiusa - Frisiusa, złożony z czterech rycin, rozpoczyna się sceną napadu rozbójników (il. 2).
Rycinę tę wypełniają niemal w całości drzewa o mocno poskręcanych pniach i konarach, przecinających
Repr. M J. Friedlander, Early Netherlandish Painting, t. 13, Leiden and Brussels 1967-1976, il. 218.
9 Komplet czterech numerowanych rycin znajduje się w Gabinecie Rycin PAU w Krakowie, nr 2383/1--4.