Rocznik Historii Sztuki (36.2011)

8

MARIUSZ BRYi

Jacek Malczewski. Portret Jana Bołoza Antoniewicza, wg „Prace Sekcji Historii Sztuki i Kultury TNL", 1. 1929

Tytuł doktorski zdobył w r. 1880 rozprawą Ober die Entstehung des Schillerschen Demetrius, owoc
badań skrupulatnych i entuzjazmu; autor jej uwydatniał związek organiczny Demetriusa z całą ostatnią epoką
twórczości poety, wskazywał w Warbecku fazę poprzednią pomysłu, z Edypem królem zestawiał technikę,
podkreślał nowożytne ujęcie problematu etycznego, wreszcie szczegółowo a bystro ustalał i odtwarzał różne
stadia w pracy Schillera nad ostatnim dziełem, przerwanym przez śmierć"6. Świeżo upieczony doktor filozo-
rii-germanista udaje się po dalszą naukę za granicę. Właśnie za granicę - do Wrocławia, a nie do stolicy swo-
jego cesarstwa, gdzie rozwijała się w najlepsze wiedeńska szkoła historii sztuki. Ale bo też wcale nie chodziło
o zgłębianie tajników historii sztuki: Bołoz zapisuje się we Wrocławiu na seminarium germanistyczne znane-
go uczonego, profesora Karla Weinholda, i zalicza je wraz z innymi przedmiotami, w większości filologicz-
nymi. Znamienne, że jedynym wpisem w indeksie, pod którym brak zaliczenia, jest wykład profesora historii
sztuki Alwina Schultza na temat ,,Geschichte der Baukunsf . Po jednym semestrze spędzonym we Wrocła-
wiu przenosi się Bołoz do Monachium i zapisuje na seminaria wybitnych profesorów: Konrada Hoffmana,
specjalizującego się w literaturze staroniemieckiej i starofrancuskiej, i Michaela Bernaysa, specjalizującego
się w językach i literaturze nowożytnej, studiując u nich przez trzy semestrys. Nie zrywa jednak kontaktów
z Krakowem - w październiku 1881 roku publikuje w „Przeglądzie Polskim" obszerną recenzję z wydanego
w Chicago angielskiego przekładu polskiej poezji1'. Latem 1882 roku opuszcza Bołoz Monachium na ponad
rok1", meldując się ponownie na uniwersytecie dopiero w zimowym semestrze 1883/1884".

6 J. Kleiner, Śp. Jan Bo/oz Antoniewicz, „Pamiętnik Literacki" XX, s. 343-347. Autor informował, że dysertację zna „z rękopisu,
będącego w posiadaniu rodziny ś.p. prof. Antoniewicza". Praca nie została opublikowana; por. W. Podlacha, Spis prac Jana Bołoza Antonie-
wicza, „Prace Sekcji Historii Sztuki i Kultury", t. 1z. 1, Lwów 1924, s. 15 21 ), a jej jedynym „odpryskiem" pozostają dwa artykuły w kra-
kowskim „Czasie" z kwietnia 1880 roku (nr 82 i 84) pt. Demetrius, dramatyczny fragment Schillera i dokończenie Laubego.

7 Na podstawie indeksu przechowywanego w Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego. Bołoz studiował we Wrocławiu tylko jeden
semestr: od 15 listopada 1880 roku do 30 kwietnia 1881 roku.

K Amtliches Verzeichnis des Personals der Lehrer, Beamten undStudierenden an der koniglich hayerischen Ludwig-Maximilians-Uni-
versiteit zu Miinchen, Sommer-Semester 1881, Miinchen 1881; oraz kolejne tomy tego wydawnictwa: Winter -Semester 1881/82 (Miinchen
1881 ) i Sommer -Semester 1882 (Miinchen 1882).

4 Poezja polska w Ameryce, „Przegląd Polski", 62, 1881, s. 281-285. Jest to recenzja ponad 450-StronicowegO wydawnictwa: Poets
andpoetry ofPoland, ed. by Paul Sobolewski, Chicago 1881. W roku następnym w prasie krakowskiej ukazał się kolejny artykuł Bołoza:
Longfellow i Hartman von derAue, „Nowa Reforma" 1882, nr 132.

10 Kilka miesięcy wcześniej, w grudniu 1881 roku, umiera ojciec Bołoza (L. Finkel, S. Starzyński, Historia Uniwersytetu Lwow-
skiego, Lwów 1894, s. 282) i być może to sprawiło, że był zmuszony zadbać o sprawy rodzinne (np. majątki w Grochowcach i Skomoro-
chach). Przed powrotem do Monachium zawarł (we wrześniu 1883 roku) związek małżeński z Anną baronową / Bambergów (ślub miał
miejsce w kościele Mcchitarystów w Wiedniu).

" Zob. kolejny tom wydawnictwa przywołanego w przyp. 8: W inter Semester 1883/84, Miinchen 1883.