DOI article:
Kościuczuk, Krzysztof: Praktyki kuratorskie Haralda Szeemanna: od laboratorium do ahistoryzmu
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.23935#0113
PRAKTYKI KURATORSKIE HARALDA SZEEMANNA. OD LABORATORIUM DO AHISTORYZMU
107
2. Podczas pracy nad Berne Dépression Michaela Heizera, Kunsthalle Bern. Wśród widzów
Harald Szeemann (drugi od lewej) oraz artysta, 1969. Fot. B. Burkhard
Wszystkie te działania odbywały się w tytułowym kontekście prezentacji: „Gdy postawy stają się for-
mą". Choć hasło to rozumieć można jako definicję obejmującą potencjalnie znaczną część praktyk dwudzie-
stowiecznych artystów, dążących do urzeczywistnienia pewnej twórczej wizji, zasadnicza różnica polegała
na tym, iż wcześniejsi twórcy zwykli rozumieć swoje zadanie jako tworzenie autonomicznych obiektów arty-
stycznych14. Tu natomiast mamy do czynienia z sytuacją, w której tak rozumiany obiekt schodzi na drugi plan,
a pojęcie „postawy" staje się kluczowe - manifestując się w postaci nietradycyjnych „form" wymienianych
przez Szeemanna w podtytule. Formy stanowią zatem przedłużenie artystycznego gestu - jako „pomysły,
procesy, sytuacje, informacje". Kluczowy dla praktyki organizowania wystaw ruch polegał zatem, po pierw-
sze, na przesunięciu zainteresowania kuratora z dzieła na artystę (co w przestrzeni ekspozycji wyraża się
przesunięciem zainteresowania z rezultatu na proces), po drugie, na sformułowaniu modelu wystawy - która
nadaje owemu zainteresowaniu strukturalny wymiar: ponieważ wybór nie ogranicza się wyłącznie do dzieł,
lecz odnosi się do samych artystów, którzy jako osobowości stawiani są ponad obiektem15. Wydaje się zatem,
że to, co Szeemann miał do zaoferowania historii praktyk kuratorskich i artystycznych, to osobisty wkład
w przewartościowanie relacji między artystą a instytucją16.
14 Live in Your Head: When Attitudes Become Form: Works, Concepts, Processes, Situations, Information, op. cit.
15 S. Grammel, Aitstellungsautorschaft. Die Konstruktion der auktorialen Position des Kurators bei Harald Szeemann, Frankfurt
2005, s. 15-20.
16 Por. A. Green, When Attitudes Become Form and the Contest over Conceptual Arts History, [w:] Conceptual Art: Theory, Myth and
Practice, ed. M. Corris, Cambridge 2004, s. 123-139.
107
2. Podczas pracy nad Berne Dépression Michaela Heizera, Kunsthalle Bern. Wśród widzów
Harald Szeemann (drugi od lewej) oraz artysta, 1969. Fot. B. Burkhard
Wszystkie te działania odbywały się w tytułowym kontekście prezentacji: „Gdy postawy stają się for-
mą". Choć hasło to rozumieć można jako definicję obejmującą potencjalnie znaczną część praktyk dwudzie-
stowiecznych artystów, dążących do urzeczywistnienia pewnej twórczej wizji, zasadnicza różnica polegała
na tym, iż wcześniejsi twórcy zwykli rozumieć swoje zadanie jako tworzenie autonomicznych obiektów arty-
stycznych14. Tu natomiast mamy do czynienia z sytuacją, w której tak rozumiany obiekt schodzi na drugi plan,
a pojęcie „postawy" staje się kluczowe - manifestując się w postaci nietradycyjnych „form" wymienianych
przez Szeemanna w podtytule. Formy stanowią zatem przedłużenie artystycznego gestu - jako „pomysły,
procesy, sytuacje, informacje". Kluczowy dla praktyki organizowania wystaw ruch polegał zatem, po pierw-
sze, na przesunięciu zainteresowania kuratora z dzieła na artystę (co w przestrzeni ekspozycji wyraża się
przesunięciem zainteresowania z rezultatu na proces), po drugie, na sformułowaniu modelu wystawy - która
nadaje owemu zainteresowaniu strukturalny wymiar: ponieważ wybór nie ogranicza się wyłącznie do dzieł,
lecz odnosi się do samych artystów, którzy jako osobowości stawiani są ponad obiektem15. Wydaje się zatem,
że to, co Szeemann miał do zaoferowania historii praktyk kuratorskich i artystycznych, to osobisty wkład
w przewartościowanie relacji między artystą a instytucją16.
14 Live in Your Head: When Attitudes Become Form: Works, Concepts, Processes, Situations, Information, op. cit.
15 S. Grammel, Aitstellungsautorschaft. Die Konstruktion der auktorialen Position des Kurators bei Harald Szeemann, Frankfurt
2005, s. 15-20.
16 Por. A. Green, When Attitudes Become Form and the Contest over Conceptual Arts History, [w:] Conceptual Art: Theory, Myth and
Practice, ed. M. Corris, Cambridge 2004, s. 123-139.