DOI Artikel:
Inglot, Joanna: Trans-cultural dialogues in the art of Iranian Diaspora: Shirin Neshat and Parastou Forouhar
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34225#0091
TRANS-CULTURAL DIALOGUES IN THE ART OF IRANIAN DIASPORA...
85
new structures but instead a third dimension, in which it is impossible to ciaim in any deflnite "origin."
Instead, he argues that the intense and muitifaceted sociai and cuiturai encounters within postcoioniai and
diasporic contexts in the giobaiized worid produce ambivaient, "in-between" spaces, in which individuai
identities and sociai beiiefs are dynamicaiiy questioned and negotiated. He iabeis this process "the third
space of enunciation," which he aiso sees as an anaiyticai tooi of intervention into dominant structures
of representation. Advancing his argument Bhabha expiains:
The intervention of the Third Space of enunciations, which makes the structure of meaning and reference
an ambivaient process, destroys this mirror of representation in which cuiturai knowiedge is customariiy reveaied
as integrated, open, expanding code. Such an intervention quite properiy chaiienges our sense of the historicai
identity of cuiture as a homogenizing, unifying force, authenticated by originary Past, kept aiive in the nationa)
tradition of the People-f
Bhabha's concepf of "the third space" thus heips to explain compiex negotiations and transiations of
contradictory demands and poiarities for aii diasporic subjects, including artists, who constantiy are moving
in and out of and exist in between diffbrent cuiturai positions. Shirin Neshat and Parastou Forouhar are
cieariy working fforn such position, iiiustrating how these intersections, overlappings, and interpeiiations
produce hybridity within their subjects and within a larger cuiture. Interconnecting Persian, Isiamic, and
Westem aesthetic styies and historicai narratives, these artists directiy respond to unfoiding contemporary
social polarities and political conflicts just as they refiect on those that happened in history, intervening
not oniy in Orientaiism, coioniaiism but aiso in the current dominant discursive paradigms of the "ciash
of civiiizations," "the Musiim threat," and reductive interpretations of reiigious and gender identities. By
empioying a wide repertoire of conceptuai strategies and artistic devices, such as humor, irony, pop cuiture,
and performative acts, they invite us to tind new meanings outside of these hegemonic boundaries, where
giobai audiences can enter into trans-cuitural diaiogues, question, and unsettie monolithic perspectives
and fixed dogmas.
TRANSKULTUROWE DIALOGi W SZTUCE IRAŃSKIEJ DIASPORY:
SHIRIN NESHAT I PARASTOU FOROUHAR
Streszczenie
Tematem artykułu jest analiza prac dwóch znaczących artystek wywodzących się z irańskiej diaspory: pracującej w USA Shirin
Neshat i mieszkąjącej w Niemczech Parastou Forouhar. Uczestniczą one w procesie redefiniowania przez sztukę współczesną reprezentacji
islamu, a szczególnie kobiet muzułmanek, biorą udział w pubhcznych debatach, jakie wyłoniły się po rewoiucji irańskiej 1979 r. i nasiliły
od czasu ataków terrorystycznych 11 września 2001 r. Shirin Neshat i Parastou Forouhar zwracają uwagę na „kuturowy imperializm" świata
zachodniego, ukazując głęboko zakorzenione dychotomie. które polaryzują pojmowanie kultury Zachodu i Wschodu wedlug przeciwnych
kategorii. takich jak tradycja - nowoczesność, opresja -- wolność, fundamentalizm -- sekularyzacja. czy zacofanie - cywilizacja. Operując
na granicy tycb pojęć, obie artystki celowo łączą i kontrastują ze sobą spolaryzowane tematy. praktyki i symbole kulturowe, wzięte z tra-
dycji perskich, muzułmańskich i zachodnich, bezustannie rekonfigurując oś czasowo-przestrzenną, aby umożliwić myślenie niedialektyczne,
otwarte na nowe. dynamiczne i płynne pojmowanie podmiotu. Używąjąc postmodemistycznych strategii, takich jak ironia, zapożyczenie
i dekonstmkcja, Neshat i Forouhar starąją się rozbić hegemoniczne dyskursy szyickiego islamu, zachodniego orientalizmu i neokolonializmu.
Można stwierdzić, że w ten sposób wprowadzają one treść swojej sztuki w tak zwaną trzecią przestrzeń zdehniowaną przez postkolonialnego
teoretyka Homi Bhabhę, teren kontestacji i subwersji homogenicznych pojęć kulturowych, ukazujących procesy hybrydyzacji, ambiwalencji,
negocjacji i translacji. Jest to również obszar tworzenia tak zwanych między-przestrzeni (spac<?), gdzie można uniknąć utrwa-
lonych binaryzmów i rozumienia współczesnych kultur jako czegoś „autentycznego" lub „czystego", szczególnie w czasach nasilających
się procesów globalizacji. Neshat i Forouhar fragmentaryzują, rozprasząją i decentralizują dominujące dyskursy reprezentacji. określąjące
tradycyjną perską kulturę. współczesną politykę irańską oraz mocno utrwalone i uproszczone wizerunki muzułmańskich kobiet, ukazując
tworzenie się nowych i nieodwracalnych transnacjonalnych znaczeń i powiązań między Iranem/Wschodem i Zachodem, które kontestują
ściśle określone kategorie etniczne, narodowościowe, płciowe i uporządkowane kulturowe paradygmaty.
^ H.K. Bhabha, Zocat/o/? pFLondon and New York: Routledge, 1994, p. 54.
85
new structures but instead a third dimension, in which it is impossible to ciaim in any deflnite "origin."
Instead, he argues that the intense and muitifaceted sociai and cuiturai encounters within postcoioniai and
diasporic contexts in the giobaiized worid produce ambivaient, "in-between" spaces, in which individuai
identities and sociai beiiefs are dynamicaiiy questioned and negotiated. He iabeis this process "the third
space of enunciation," which he aiso sees as an anaiyticai tooi of intervention into dominant structures
of representation. Advancing his argument Bhabha expiains:
The intervention of the Third Space of enunciations, which makes the structure of meaning and reference
an ambivaient process, destroys this mirror of representation in which cuiturai knowiedge is customariiy reveaied
as integrated, open, expanding code. Such an intervention quite properiy chaiienges our sense of the historicai
identity of cuiture as a homogenizing, unifying force, authenticated by originary Past, kept aiive in the nationa)
tradition of the People-f
Bhabha's concepf of "the third space" thus heips to explain compiex negotiations and transiations of
contradictory demands and poiarities for aii diasporic subjects, including artists, who constantiy are moving
in and out of and exist in between diffbrent cuiturai positions. Shirin Neshat and Parastou Forouhar are
cieariy working fforn such position, iiiustrating how these intersections, overlappings, and interpeiiations
produce hybridity within their subjects and within a larger cuiture. Interconnecting Persian, Isiamic, and
Westem aesthetic styies and historicai narratives, these artists directiy respond to unfoiding contemporary
social polarities and political conflicts just as they refiect on those that happened in history, intervening
not oniy in Orientaiism, coioniaiism but aiso in the current dominant discursive paradigms of the "ciash
of civiiizations," "the Musiim threat," and reductive interpretations of reiigious and gender identities. By
empioying a wide repertoire of conceptuai strategies and artistic devices, such as humor, irony, pop cuiture,
and performative acts, they invite us to tind new meanings outside of these hegemonic boundaries, where
giobai audiences can enter into trans-cuitural diaiogues, question, and unsettie monolithic perspectives
and fixed dogmas.
TRANSKULTUROWE DIALOGi W SZTUCE IRAŃSKIEJ DIASPORY:
SHIRIN NESHAT I PARASTOU FOROUHAR
Streszczenie
Tematem artykułu jest analiza prac dwóch znaczących artystek wywodzących się z irańskiej diaspory: pracującej w USA Shirin
Neshat i mieszkąjącej w Niemczech Parastou Forouhar. Uczestniczą one w procesie redefiniowania przez sztukę współczesną reprezentacji
islamu, a szczególnie kobiet muzułmanek, biorą udział w pubhcznych debatach, jakie wyłoniły się po rewoiucji irańskiej 1979 r. i nasiliły
od czasu ataków terrorystycznych 11 września 2001 r. Shirin Neshat i Parastou Forouhar zwracają uwagę na „kuturowy imperializm" świata
zachodniego, ukazując głęboko zakorzenione dychotomie. które polaryzują pojmowanie kultury Zachodu i Wschodu wedlug przeciwnych
kategorii. takich jak tradycja - nowoczesność, opresja -- wolność, fundamentalizm -- sekularyzacja. czy zacofanie - cywilizacja. Operując
na granicy tycb pojęć, obie artystki celowo łączą i kontrastują ze sobą spolaryzowane tematy. praktyki i symbole kulturowe, wzięte z tra-
dycji perskich, muzułmańskich i zachodnich, bezustannie rekonfigurując oś czasowo-przestrzenną, aby umożliwić myślenie niedialektyczne,
otwarte na nowe. dynamiczne i płynne pojmowanie podmiotu. Używąjąc postmodemistycznych strategii, takich jak ironia, zapożyczenie
i dekonstmkcja, Neshat i Forouhar starąją się rozbić hegemoniczne dyskursy szyickiego islamu, zachodniego orientalizmu i neokolonializmu.
Można stwierdzić, że w ten sposób wprowadzają one treść swojej sztuki w tak zwaną trzecią przestrzeń zdehniowaną przez postkolonialnego
teoretyka Homi Bhabhę, teren kontestacji i subwersji homogenicznych pojęć kulturowych, ukazujących procesy hybrydyzacji, ambiwalencji,
negocjacji i translacji. Jest to również obszar tworzenia tak zwanych między-przestrzeni (spac<?), gdzie można uniknąć utrwa-
lonych binaryzmów i rozumienia współczesnych kultur jako czegoś „autentycznego" lub „czystego", szczególnie w czasach nasilających
się procesów globalizacji. Neshat i Forouhar fragmentaryzują, rozprasząją i decentralizują dominujące dyskursy reprezentacji. określąjące
tradycyjną perską kulturę. współczesną politykę irańską oraz mocno utrwalone i uproszczone wizerunki muzułmańskich kobiet, ukazując
tworzenie się nowych i nieodwracalnych transnacjonalnych znaczeń i powiązań między Iranem/Wschodem i Zachodem, które kontestują
ściśle określone kategorie etniczne, narodowościowe, płciowe i uporządkowane kulturowe paradygmaty.
^ H.K. Bhabha, Zocat/o/? pFLondon and New York: Routledge, 1994, p. 54.